خوزه فاخاردو
در فیلم “زنان بدون مردان”، پنج زن برای زنده ماندن در یک جامعه خفقان آور مبارزه می کنند. آنان در این جامعه غرق تحمیل های مذهبی، جنسی و اخلاقی شده اند. شیرین نشاط با پرداختن به این داستان که مربوط به ایران فعلی می شود، سال گذشته برنده جایزه بهترین کارگردان در جشنواره ونیز شد.
این فیلم چهارشنبه این هفته برای اولین بار در اسپانیا به روی اکران خواهد آمد.
نمایش فیلم او مصادف شده است با بازداشت جعفر پناهی، کارگردان خوش ذوق دیگری که روز دوشنبه از سوی حکومت جمهوری اسلامی در منزلش در تهران دستگیر شد. دلیل دستگیری جعفر پناهی این بوده که نسبت به عملکرد دولت کشورش اعتراض دارد؛ شیرین نشاط نیز مخالفت خود با دولت احمدی نژاد را هم در فیلم هایش و هم با حضورش درحالی که نماد سبز به همراه دارد نشان می دهد. او سال گذشته در اعتراض به انتخاب مناقشه آمیز احمدی نژاد به مدت سه روز در برابر ساختمان سازمان ملل اعتصاب غذا کرد تا جامعه بین الملل نسبت به این موضوع بی تفاوت نماند.
شیرین نشاط می گوید که یکی از دلایل ورود او به سینما و فیلمسازی این بوده که بتواند مخاطب بیشتری داشته باشد. او در نمایشگاهی که تا تاریخ ۳۱ مارس برای آثار او در گالری “لا فابریکا” در مادرید برگزار شده می گوید: “تمامی شخصیت های داستان هایم بیانگر جنبه ای از درد و رنج من هستند، زیرا نمایندگان کشوری که به آن تعلق دارم مسبب این همه جنایت و بیرحمی اند.”
در این نمایشگاه همچنین فیلمی کوتاه به نام “فائزه” به مدت ۱۲ دقیقه به نمایش درآمده که برگرفته از کتاب “زنان بدون مردان” است. این درحالی است که شهرنوش پارسی پور، نویسنده این کتاب نیز برای بازگشت به وطنش با موانعی روبروست.
شیرین نشاط می گوید: “اگر شما ایرانی هستید، هنرتان باید یک سلاح سیاسی باشد. من از زمانی که دولت احمدی نژاد برای بازگشتم به وطن مانع ایجاد کرده به یک فعال و مبارز تبدیل شدم. زمانی که مردم یک کشور در سرکوب و خفقان زندگی می کنند، سیاست بخشی از زندگی روزمره مردم می شود.” سازنده فیلم های “متلاطم” و “جذبه” [که در سال ۱۹۹۹ برنده جایزه در ونیز شد] خود را فمینیست نمی داند، ولی اذعان می دارد که واقعیت ها را از دید یک زن می نگرد.
زندگی نشاط زندگی هموطنش مرجان ساتراپی، نویسنده “پرسپولیس” را به یاد ما می آورد؛ کتاب های مصوری که به دلیل شهرت بسیار به فیلم تبدیل شد و در جشنواره کن نیز جایزه ای را به خود اختصاص داد. هر دو مجبور به ترک ایران شدند، به ویژه زمانی که انقلاب اسلامی به صورت مجموعه ای از محدودیت ها نمود پیدا کرد و آزادی زنان را به چالش کشید.
نشاط در ادامه می گوید: “من با زبانی جهانی از ایران صحبت می کنم.” او با اشاره به خشونت و دردی که در اکثر فیلم هایش قابل مشاهده است می افزاید: “جهان کنونی از سوی یک وحشت سیاسی و جنسی تسخیر شده، به طوری که هیچ کس نمی تواند از آن فرار کند. خشونت میان مردم به اشباع رسیده و درد و رنج در روابط شخصی مردم نیز دیده می شود.”
منبع: ال موندو، ۵ مارس
