هوارد لافرانچی
به نظر می رسد در رقابت میان کنگره و دولت اوباما برای وضع دور تازه ای از تحریم های مربوط به برنامه هسته ای ایران، نمایندگان مجلس گوی سبقت را ربوده اند.
اعضای جلسه مشترک کنگره و سنای آمریکا برای تبیین قانون تحریم ایران، روز چهارشنبه با یکدیگر دیدار خواهند کرد تا با رفع اختلافات خود و نیز اعلان نظر عمومی، قانون مورد نظر را ظرف چند هفته به دفتر رئیس جمهور تحویل دهند.
در همین حال، تلاش دولت برای به تصویب رساندن تحریم های جدید علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل با دشواری های جدیدی روبرو شده است.
چین که تازه همین اواخر حاضر شده به گفتگو با همتایان خود در شورای امنیت بر سر قطعنامه تحریمی ایران بپیوندد، در حال کم اثر کردن مفاد این قطعنامه، خصوصاً بخش مربوط به حوزه انرژی است. چین برای پیش بردن اقتصاد خود، به انرژی وابسته است. از سوی دیگر، برزیل به عنوان عضو دوره ای شورای امنیت نیز مانند ترکیه به دنبال میانجی گری میان ایران و قدرت های غربی است تا احتمال اعمال تحریم های جدید را از میان بردارد.
علاوه بر این ها، لبنان از اول ماه مه ریاست یک ماهه خود بر شورای امنیت را برعهده خواهد گرفت و دور نمای انجام یک اقدام سریع برای وضع قطعنامه تحریمی را تیره تر خواهد کرد. باراک اوباما چند هفته پیش گفته بود وی خواهان تصویب قطعنامه «ظرف چند هفته و نه چند ماه» است.
اوضاع در مجلس آمریکا متفاوت است. پس از آنکه کنگره و سنا هر دو با اکثریت آرا و به طور جداگانه قانون تحریم ایران را به تصویب رساندند، اعضای جلسه مشترک مطمئن هستند که مجلس تندروتر و چند شاخه آمریکا سرانجام موفق به عملی کردن تصمیم خود خواهند شد.
هر دو قانون تصویب شده شامل تمهیداتی برای تنبیه شرکت های ثالث هستند که محصولات پالایشگاهی به ایران صادر می کنند. کمبود های ایران در حوزه پالایشگاهی و اتکای این کشور به بنزین وارداتی، نقطه آسیب پذیر اقتصاد آن کشور است.
شواهدی در دست است که نشان می دهد دورنمای تنبیهات مدنظر ایالات متحده، از هم اکنون برای ایران دردسرساز شده است. برخی از شرکت های نفتی خارجی به دلیل نگرانی از تهدیدات آمریکا، فروش بنزین به ایران را متوقف کرده اند. شرکت توتال، غول نفتی فرانسه، در هفته جاری اعلام کرد در صورت تصویب لایجه قانون تحریم ها در آمریکا، فروش محصولات پالایشگاهی به ایران را متوقف خواهد کرد.
دولت اوباما به لوایح پیشنهادی چندان علاقمند نیست. شاید این موضع دولت دو دلیل داشته باشد: اول نگرانی از دشوارتر شدن جلب توافق بین المللی برای وضع قطعنامه تحریمی سازمان ملل، و دوم نگرانی از به راه افتادن حس وطن پرستی ایرانی ها در سایه سرکوب رژیم به واسطه کمبود بنزین در کشور.
به نظر می رسد هر دو دلیل یاد شده، طرفداران خود در کنگره را از دست می دهند. خصوصاً اینکه گزارشات از ادامه پیشرفت ایران به سوی کسب توانمندی هسته ای حکایت دارند. دلیل دیگر آن است که ایران بر سر راه تلاش های سازمان ملل جهت وضع تحریم، مانع تراشی می کند و به نظر می رسد این رویکرد توانسته در کشورهایی نظیر ترکیه و برزیل تأثیرگذار باشد.
نمونه مشهود تلاش های مجلس نمایندگان آمریکا به سخنان هوارد برمن، نماینده جمهوری خواه کالیفرنیا و رئیس کمیسیون روابط خارجی کنگره مربوط می شود. وی هفته گذشته در سخنانی در صحن مجلس گفت: «ما به محکم ترین تحریم های ممکن نیاز داریم و این کار باید سریع انجام شود.»
البته صداهای مخالف نیز در کنگره به گوش می رسد. آنها بیش از آنکه نگران باشند این قانون جلوی رویکرد دولت را بگیرد، نگران آسیب دیدن مردم ایران از این تحریم ها و قرار گرفتن ایالات متحده در جاده منتهی به جنگ هستند.
دنیس کوشینیک نماینده جمهوری خواه از ایالت اوهایو گفت: «این رهبران ایران نیستند که به بنزین احتیاج دارند، بلکه مردم رنج خواهند کشید… آیا این باعث می شود آنها در مقابل دولت خود بایستند؟ یا اینکه در مقابل ایالات متحده و تلاش های ما برای متوقف کردن برنامه هسته ای ایران خواهند ایستاد؟»
از سوی دیگر، ران پال نماینده جمهوری خواه از تگزاس گفت وقتی صدای درخواست تحریم های سخت تر علیه ایران بلند شود، نظیر شنیدن صدای طبل جنگ است، چیزی شبیه آنچه در آستانه اشغال عراق توسط آمریکا به گوش می رسید.
آقای پال با انتقاد از سخنان همکارانش در هفته گذشته، مثلاً اینکه «ما نمی توانیم منتظر بمانیم تا ایران با سلاح هسته ای بازگردد»، این سخنان را «ماشین تبلیغاتی برای سرعت بخشیدن به وقوع یک جنگ علیه ایران» خواند.
وی افزود: «ما این سخنان را قبلاً کی شنیدیم؟ آیا کسی به یاد ندارد کاندولیزا رایس وزیر خارجه وقت همین حرف ها را درباره عراق می زد: اینکه ما نمی توانیم منتظر بمانیم تا دود اسلحه به ابر قارچ انفجار هسته ای تبدیل شود.»
منبع: کریستین ساینس مانیتور- 27 آوریل
