برخی مقامات جمهوری اسلامی نسبت به پیشروی پیکارجویان گروه” دولت اسلامی شام و عراق” واکنش نشان داده و از این گروه به عنوان خطری برای منطقه یاد‌کرده‌اند. جواد ظریف در مکالمه‌ای تلفنی با همتای عراقی خود اعلام کرده که جمهوری اسلامی از “دولت و ملت عراق” در مقابله با تروریسم” حمایت خواهد کرد. مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه اما گفته تا این لحظه مقامات عراقی از ایران برای مقابله با داعش کمک نخواسته است.
پیکارجویان “دولت اسلامی شام و عراق ” [داعش]پس از آنکه بامداد روز سه‌شنبه، ۲۰ خردادماه شهر پرجمعیت موصل را به تصرف خود در آوردند، روز چهارشنبه با پیشروی به سمت مرکز و جنوب عراق، توانستند کنترل کامل شهر تکریت در ۱۵۰ کیلومتری پایتخت این کشور را به دست آورند.
پیشروی این گروه برای تصرف دیگر شهرهای عراق همچنان ادامه دارد و این کشور را با یکی از جدی‌ترین بحران‌های خود پس از سقوط دولت صدام حسین مواجه کرده است.
وضعیت عراق که به‌تازگی یک انتخابات را پشت سر گذاشته، به کانون توجه کشورهای جهان و رسانه‌های بین‌الملی تبدیل شده است.
مقامات جمهوری اسلامی روز سه‌شنبه به صورت کامل در برابر اتفاقات عراق سکوت کردند، و روز چهارشنبه در سطح وزارت خارجه و شورای عالی امنیت ملی نسبت به تحولات کشور همسایه واکنش نشان دادند.
به گزارش خبرگزاری مهر، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در تماسی تلفنی با هوشیار زیباری، همتای عراقی خود ضمن محکوم کردن پیشروی‌های داعش در عراق، “مراتب حمایت جمهوری اسلامی ایران از دولت و ملت عراق در مبارزه با تروریسم”را اعلام کرده است.
ظریف که برای شرکت در اجلاس مشترک اتحادیه عرب و اتحادیه اروپا در یونان به سر می‌برد، در این گفتگو همچنین بر “ضرورت حمایت موثر بین المللی از دولت و ملت عراق در مبارزه علیه تروریسم تکفیری” تاکید کرده است.
برای مقابله با داعش از ما “کمک” نخواستند
روز چهارشنبه، ۲۱ خرداد، همچنین مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه، با محکوم کردن حمله شبه نظامیان داعش به شهر موصل، مرکز استان نینوا در عراق، ابراز امیدواری کرد که “اقدام مشترک ارتش، نیروهای امنیتی و مردم عراق در مقابله با تروریست ها، امنیت و آرامش را به مناطق مورد هجوم بازگرداند.”
او با اشاره به اینکه “تهدید جهانشمول تروریسم ایجاب می‌کند که دولت‌ها و مجامع بین‌المللی در شرایط خطیر کنونی در کنار دولت و ملت عراق قرار گیرند” از تقویت وحدت ملی، تحکیم همدلی و همکاری “نیروهای سیاسی” عراق به عنوان عاملی پر اهمیت در مقابله با گروه اسلامگرای دولت اسلامی شام و عراق یاد کرد. در همین حال، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی در دیدار با سفیر سوریه در ایران گفته است “توسعه حضور عناصر تروریست داعش و اقدامات خشونت بار آنان در عراق زنگ خطری برای امنیت منطقه بوده و نیازمند توجه و اقدام جدی از سوی دولت ها و مجامع بین‌المللی است.”
داعش که در خلال جنگ سوریه تشکیل شد، یک گروه اسلامگرای نزدیک به القاعده است که بعدها بر سر مسائل سوریه، با القاعده نیز دچار اختلاف شد. داعش هدف خود را استقرار حکومت اسلامی و اجرای احکام شرع در عراق و سوریه اعلام کرده است.
“داعش می خواهد جنایت در سامرا جبران کند”
اقدامات چند روز گذشته این گروه در عراق، باعث نگرانی کشورهای منطقه به ویژه ایران، ترکیه و سوریه شده است.
حسین شیخ‌الاسلام، سفیر اسبق جمهوری اسلامی در سوریه، طی مصاحبه‌ای گفته است راهبردهای داعش که از آن به عنوان “یک گروه تروریستی” یاد کرده شکست خورده و اعضای این گروه پس از شکست از پروژه تجزیه سوریه “با این جنایت در سامرا جبران کنند و باخت‌شان را در سوریه تحت شعاع قرار دهند و جنگ فرقه‌ای به پا کنند که خوشبختانه به اهداف‌شان نرسیدند.”
در واکنشی دیگر از ایران معاون امنیتی و انتظامی وزیر کشور اعلام کرد: “با توجه به ناامنی‌های موجود در کشورهای همسایه، با انجام تدابیری مرزهای جمهوری اسلامی ایران به لحاظ امنیتی تقویت شد.”
او گفته است: “ما نمی توانیم منتظر وقوع حادثه باشیم لذا همواره اقدامات پیشگیرانه را دنبال و اجرایی می‌کنیم.”
حوادث عراق در نزدیکی مرزهای ایران در جریان است و این موضوع باعث شده مقامات جمهوری اسلامی تاکید بیشتری بر امنیت نوار مرزی داشته باشند.
استان کردستان در ایران از جمله استان های همجوار با عراق است. عزت‌الله رشیدیان، فرمانده مرزبانی استان گفته است: “هم اکنون امنیت و آرامش در مرزهای استان کردستان حاکم است.”
واکنش‌ها از ایران به تحولات عراق به سطح مراجع تقلید هم رسیده است.
مراجع شیعه در ایران، عراق را یکی از اصلی ترین پایگاه های تشیع در منطقه می‌دانند.
آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی، از مراجع تقلید شیعه در قم، حوادث اخیر عراق را “اسف‌بار” خوانده و گفته است: “آنچه در این وضعیت بسیار حساس به نظر میرسد اینست که مردم و دولت عراق هم اکنون باید تحت زعامت مرجعیت بزرگ عراق یکدل و متحد و هماهنگ بوده و این فتنه را با تدبیر و اتحاد نیروهای مقاوم خاموش نمایند.”
تحولات عراق بر روند مسافرت زائران ایرانی به اماکن مقدس شیعیان تاثیر گذاشته است.
اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده نیروی انتظامی گفته است: “مراقبت‌های اطلاعاتی و مرزی درحوزه مرز عراق افزایش یافته وشورای امنیت کشور درخصوص توقف اعزام زائر تصمیم گیری می‌کند.”
