محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران امروز هشدار داد که جامعه بین‌المللی ممکن است فرصت برای رسیدن به توافق با ایران بر سر برنامه هسته‌ای این کشور را از دست بدهد.
وی که در کنفرانس خلع سلاح در استانبول صحبت می‌کرد گفت: “نتیجه این است که ایران ده سال پیش کمتر از 160 سانتریفیوژ داشت و امروز ما بیش از 18 هزار سانتریفیوژ داریم. ده سال پیش اقتصاد ایران در حال شکوفایی بود حالا تحریم‌هایی داریم که به مردم ایران آسیب می‌رساند. بنابراین امیدوارم به این درک برسیم که رفتار گذشته اشتباه بوده است.”
به رغم گذشت یک سال و نیم از مذاکرات هسته‌ای بین ایران و شش قدرت جهانی، برنامه هسته‌ای ایران محدود نشده است. امید به پیشرفت در مذاکرات، با انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری، افزایش یافته است.
ظریف امروز گفت که “ایران آماده است در مذاکرات همه توان خود را بکار بندد تا اطمینان دهد که هیچ قصدی جز تولید انرژی صلح آمیز هسته‌ای ندارد؛ چون اعتقاد داریم حتی تصور اینکه ایران به دنبال سلاح هسته‌ای است نه تنها اشتباه بلکه خطرناک است.”
دولت اوباما به خاطر حساسیت مذاکرات تلاش می‌کند تا نگذارد کنگره تحریم‌های جدیدی علیه ایران وضع کند. جو بایدن، معاون اوباما به همراه جان کری، وزیرخارجه و جک لیو، وزیر خزانه‌داری آمریکا با قانونگذاران پشت درهای بسته در حال گفتگو هستند تا اقدامات جدید را به تعویق اندازند.
برنادت میهن، سخنگوی شورای ملی امنیت در واشنگتن گفت: “شکی نیست که تلاش‌های ما برای فشار اقتصادی به ایران اکنون ما را در این موقعیت قرار داده است؛ اینکه فرصت داشته باشیم نیات ایران را مورد آزمایش قرار دهیم و به دنبال راه‌حل پایدار هسته‌ای باشیم. هیچ‌کس انتظار تاخیر بدون پایان برای تحریم‌های جدید را ندارد و ممکن است زمانی برسد که تحریم‌های جدید ضروری باشد. در عین حال معتقد هستیم که مهم است کنگره توانایی خود برای این کار را فعلا به تاخیر اندازد تا به مذاکرات فرصتی داده شود.”
اسرائیل و برخی نمایندگان در کنگره می‌خواهند ایران برنامه هسته‌ای خود را به طور کامل تعطیل کند، که عده کمی اعتقاد به عملی شدن آن دارند.
مقامات ایران سیاست دو طرفه آمریکا را برای فشار و مذاکرات نمی‌پسندند و می‌گویند چماق تحریم‌ها فقط برای حیوانات مناسب است. تهران همچنین روشن کرده است که تحریم‌های جدید فرصت دستیابی به هرگونه توافق را از بین می‌برد.
دولت اوباما به دنبال رسیدن به توافقی اولیه است که طی آن بخشی از برنامه هسته‌ای ایران متوقف یا حتی به عقب رانده شود و در حالیکه مذاکرات پیش می‌رود پیشرفت هسته‌ای ایران برای اولین بار طی سال‌ها کاهش یابد.
دولت در حال بررسی کاهش اندک مهلت‌دار تحریم‌هاست که بتواند آنها را دوباره بازگرداند. تحریم‌های نفتی و مالی که بیشترین آسیب را به اقتصاد ایران زده است، دست‌نخورده باقی خواهد ماند. هنوز روشن نیست که آیا این برای تهران کافی خواهد بود یا نه.
مذاکرات پیشین در آلماتی قزاقستان کاهش تحریم‌های بسیار کمی را در بخش پتروشیمی و فلزات گرانبها پیشنهاد کرده بود اما از ایران خواسته بود تا اقدامات زیادی را انجام دهد. ایران آن پیشنهاد را رد کرد.
ایران اشاره کرده است که آماده است تا غنی‌سازی را در حد 5 درصد محدود کند و تعداد سانترفیوژها را کم کند و به بازرسان سازمان ملل اجازه بازرسی بیشتری بدهد.
ظریف می‌گوید: “اینکه موفق شویم یا نه بستگی به این دارد که آنها بخواهند بر سر چیزی که اکنون عملی است توافق کنند… امیدوارم آنها درسشان را (از فرصت‌های از دست رفته) گرفته باشند و درک کنند که چیزی که اکنون روی میز است به نفعشان است.”
قرار است مذاکرات هفته آینده در ژنو ادامه یابد.
منبع: کریستین ساینس مانیتور، 2 نوامبر 2013
