اسکات پیترسون
ایران پس از هشت ماه وقفه، روز 26 فوریه در قزاقستان مذاکرات با گروه 1+5 را دنبال خواهد کرد.
دیپلماتها میگویند پس از سه دور مذاکرات بیفرجام در بهار گذشته، این کشورها به ایران پیشنهادی جدی خواهند داد تا فعالیتهای حساس هستهای خود را، که میتواند منجر به ساخت بمب شود، کنار بگذارد.
گزارشات حاکی از آن است که پیشنهاد جدید این گروه تنها تغییر اندکی نسبت به پیشنهاد قبلی کرده است که مورد قبول ایران واقع نشد و انتخابات سال آینده ایران نیز حصول هرگونه توافق را نامحتمل میسازد.
آژانس هستهای میگوید، ایران در مدت توقف مذاکرات در غنیسازی اورانیوم پیشروی کرده است اما نه آنقدر که باعث حمله نظامی اسرائیل و آمریکا شود.
با این وجود آژانس گزارش میدهد که ذخیره اورانیوم 20 درصدی، که تنها فاصله اندکی تا رسیدن به درجه مناسب برای ساخت بمب دارد، آهستهتر از آنچه انتظار میرفت افزایش یافته است. این ذخیره اکنون 167 کیلوگرم است و پایینتر از 240 کیلوگرم است که خط قرمز اسرائیل به حساب می آید. ایران چندی پیش نزدیک به دو سوم از اورانیوم 20 درصدی تازه غنی شده خود را تبدیل به سوخت هستهای کرد.
این گروه در مذاکرات آینده از ایران خواهد خواست تا غنیسازی اورانیوم تا درجه 20 درصد را به کلی متوقف کند و تمامی اندوخته اورانیوم 20 درصدی خود را نیز به خارج از کشور بفرستد؛ همچنین تاسیسات زیرزمینی فوردو را تعطیل کند و ترتیبی اتخاذ کند که حتی اگر بخواهد هم هرگز نتواند بمب هستهای بسازد.
شاشنک جوشی، محقق موسسه سرویسهای متحد سلطنتی بریتانیا میگوید: “به نظر میرسد پیشنهاد گروه 1+5 تغییر اساسی کرده باشد… وقتی با دیپلماتهای این کشورها حرف میزنید میبینید که به وضوح قصد حرکت دارند و میگویند ما باید پیشنهاد کاهش تحریمها را مقابل ایران بگذاریم تا به توافق برسیم. دقیقا این حرف را نمیزنند ولی منظورشان این است که ما اشتباه کردیم؛ حتی اگر هیچکدام هم به آن اذعان نکنند.”
آژانس گزارش داده است که ایران در سه ماه گذشته 2255 سانتریفیوژ IR-1 مدل دهه 1970 دیگر را نیز نصب کرده که تعداد کل آنها را به 12669 عدد در تاسیسات نطنز میرساند. این تعداد تنها حدود دو سوم سانتریفیوژهای فعال این کشور است.
آژانس همچنین گفت که ایران نصب 180 سانتریفیوژ جدید مدل IR-2 را که میتواند پنج برابر سریعتر غنیسازی کند شروع کرده است. با این حال تعداد سانتریفیوژهای غنیکننده تا 20 درصد در فوردو و نطنز در 9 ماه گذشته تغییری نکرده است.
ساخت تعداد زیاد سانتریفیوژهای جدید نشان میدهد تحریمها، خرابکاری و ویروسهای کامپیوتری تاثیر زیادی بر برنامه هستهای ایران نداشته است.
اما تولید این سانتریفیوژها امروز و در طول سال 2012 کمتر از سال 2010 است که به اوج خود رسیده بود.
یک تحلیلگر آژانس میگوید: “این نشان میدهد که ایران با سانتریفیوژهای IR-1 مشکل دارد.”
ویکتوریا نولاند سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نصب IR-2 را اقدامی تحریککننده از جانب ایران خواند و گفت این موضوع قطعنامههای بیشتری را از سوی شورای امنیت لازم میسازد تا ایران دست از غنیسازی اورانیوم بردارد.
یوسف بات، فیزیکدان هستهای میگوید، “یکی از اهداف ایران از غنیسازی 20 درصدی اورانیوم داشتن قدرت برای چانهزنی است. چیزی که غرب آنرا اقدامات تحریکآمیز برداشت میکند، شاید فقط یک استراتژی برای مذاکرات باشد تا تحریمهای کمرشکن برداشته شود.”
منبع: مینپست - 22 فوریه