سپاه درکردستان عراق چه می‌کند؟

کاوه قریشی
کاوه قریشی

» سرلشگر "ربوده شده" پیشمرگه در حلبچه، از پاوه سر درآورد

رسانه‌های کردی که روز یکشنبه از ربوده‌شدن چهار شهروند، از جمله یک سرلشگر بازنشسته نیروی پیشمرگه حکومت اقلیم کردستان عراق و دو محافظ او توسط اعضای سپاه پاسداران جمهوری اسلامی در روستایی حوالی حلبچه خبر داده بودند درآخرین ساعات شب گذشته اعلام کردند که او در شهرستان پاوه، واقع در استان کرمانشاه ایران با قید وثیقه آزاد شده است.

کاوه احمد، روزنامه‌نگار در سلیمانیه و از مدیران ارشد تلویزیون کردی زبان NRT در مصاحبه با روز می‌گوید بعد از حمله داعش به عراق و گسترش این حملات به کردستان، نیروهای سپاه پاسداران در اقلیم کردستان حضور پررنگی دارند.

بر اساس گزارش‌هایی که رسانه‌های اقلیم کردستان روز یکشنبه، ۲۶ بهمن ماه منتشر کردند سرلشگر سیدبهاالدین سیدمحمد،از مقامات نظامی ارشد بازنشسته حزب دمکرات کردستان عراق، به همراه علی علی و کوسار عثمان، محافظان او در حالیکه بر پروژه باز کردن جاده ای در روستای لاوران استان حلبچه را نظارت می‌کردند، از سوی نیروهای سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ابتدا محاصره و سپس ربوده شدند.همچنین براساس گفته ها راننده یک بولدوزر هم به همراه این افراد بازداشت شده است.

سایت خبری روودوا، از اصلی‌ترین منابع خبری کردی و از رسانه‌های نزدیک به حکومت اقلیم و حزب دمکرات کردستان عراق، به نقل از فاضل بشارتی، مسئول شاخه حلبچه حزب دمکرات نوشته بود این افراد توسط سپاه پاسداران به محل نامعلومی منتقل شده اند و علت ربودن آنها نیز هنوز مشخص نیست.

آقای بشارتی گفته بود از طریق مکاتبه با مکتب سیاسی و انجمن رهبری حزب دمکرات کردستان عراق و نهادهای امنیتی اربیل پیگیر این موضوع خواهد بود.

مقامات ارشد اقلیم کردستان از جمله سخنگوی دستگاه امنیت کردستان عراق، فرمانده کل نیروهای نظامی و سخنگوی پلیس سلیمانیه حاضر نشدند در این باره با “روز” مصاحبه کنند اما گفتند آنها مشغول بررسی جزئیات این اتفاق هستند و تا اطلاع ثانوی در این خصوص صحبت نمی‌کنند.

به نوشته برخی رسانه‌ها این افراد پس از ربوده‌شدن توسط سپاه به مکانی نامعلوم منتقل شده و برخی دیگر نیز خبر داده بودند که سرلشگر سابق نیروی پیشمرگه و همراهان او به شهر پاوه در استان کرمانشاه ایران منتقل شده‌اند.

اما یکشنبه شب، ستوان نجم‌الدین، فرزند سرلشگر سابق سیدبهاالدین به سایت رووداو گفت پدرش روز یکشنبه در عمق ۳۰۰ کیلومتری خاک عراق بازداشت شده و در حال حاضر هم با قید وثیقه آزاد و در پاوه استان کرمانشاه منتظر طی شدن مراحل اداری بازگشت به اقلیم است.

او همچنین گفته مقامات ارشد سپاه در غرب ایران با پدرش دیدار و از او به خاطر آنچه “بازداشت اشتباهی” خوانده شده، عذرخواهی کرده‌اند.

آقای نجم‌الدین در مورد سرنوشت همراهان پدرش که با او ربوده شده بودند اظهارنظری نکرده است.

رسانه‌های جمهوری اسلامی تا کنون به این خبر واکنشی نشان نداده‌اند.

سرلشگر بازنشسته سیدبهاالدین سیدمحمد پیش از بازنشستگی از فرماندهان ارشد حزب دمکرات کردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی بود. او ساکن روستای لاوران در شهر مرزی حلبچه در ۱۱ کیلومتری ایران است.

بعد از آخرین انتخابات مجلس کردستان و انتخابات استانداری‌های عراق، مناسبات دو حزب هم پیمان کردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی و اتحادیه میهنی کردستان به رهبری جلال طالبانی در سایه قدرت گرفتن حزب اپوزیسیون، دستخوش تغییر اختلافات جدی شد.

این اختلافات بعد از حمله داعش به عراق و طرح موضوع استقلال کردستان به اوج رسید.

هر دو حزب با جمهوری اسلامی مناسباتی تاریخی دارند و در برهه‌های مختلف همکاری‌های سیاسی، نظامی و اقتصادی متعددی با جمهوری اسلامی داشته‌اند اما بعد از حمله داعش و نزدیک‌تر شدن اتحادیه میهنی به تهران، روابط حزب تحت رهبری بارزانی با ایران به سردی گرایید؛ هر چند رابطه حزب دمکرات با جمهوری اسلامی بعد از همکاری‌های نظامی به اقلیم کردستان بار دیگر ترمیم شد.

 

سپاه پاسدار ا ن و اختلاف دو هم‌پیمان سابق

بعد از حمله داعش به عراق و بحرانی‌شدن وضعیت بسیاری از مناطق این کشور از جمله کردستان عراق، نیروی برون مرزی سپاه پاسداران در این کشور حضور گسترده ای داشته است. تهران حضور نظامی خود در عراق را انکار نمی‌کند، اما می‌گوید ماموریت نیروهای سپاه در این کشور آموزشی و مستشاری است.

این درحالیست که مسعود بارزانی پیشتر گفته بود در زمان حمله داعش به کردستان،‌ جمهوری اسلامی از طریق ارسال تسلیحات نظامی به آنها کمک کرده است. با این حال برخی از اعضای حزب آقای بارزانی، اتحادیه میهنی، حزب همپیمان سابق را متهم می‌کنند که در مناطق هم مرز با ایران که تحت نفوذ آنهاست زمینه را برای تقویت نفوذ سپاه پاسداران فراهم کرده اند.

بی‌جهت نیست که برخی از رسانه‌های نزدیک به حزب مسعود بارزانی این گمانه را مطرح کرده‌اند که شاخه نزدیک به جمهوری اسلامی در اتحادیه میهنی با تحریک اعضای سپاه زمینه را برای ربودن این سرلشگر سابق حزب دمکرات فراهم کرده است. باس‌نیوز، آژانس خبری نزدیک به حزب دمکرات هم به نقل از منابع آگاه نوشته سرلشگر سید بهاالدین پیشتر از سوی نیروهای اتحادیه میهنی تحت فشار بوده است.

کاوه احمد، روزنامه‌نگار و از مدیران ارشد تلویزیون NRT در سلیمانیه به روز می‌گوید بعد از حمله داعش به کردستان، سپاه پاسداران در کردستان عراق و به ویژه شهرهای کرکوک، خانقین، سعیدیه و جلولا در نزدیکی مرز ایران حضوری پررنگ و قابل توجه دارد.

به گفته این روزنامه‌نگار، سپاه پاسداران به لحاظ تاریخی و در حال حاضر نیز بیشتر به اتحادیه میهنی نزدیک است و حزب دمکرات هم از این بابت نگران است اما بعد از نزدیک شدن داعش به شهر اربیل، مناسبات جمهوری اسلامی و حزب دمکرات هم دستخوش تحولاتی شده است.

آقای احمد می‌گوید اخیرا نیروهای شیعه “حشد الشعبی” که به جمهوری اسلامی نزدیک اند و گفته می‌شود مقامات ارشد سپاه پاسداران آنها را همراهی می‌کنند، به کرکوک که تحت کنترل نیروهای پیشمرگه است عزیمت کرده‌اند. به گفته مدیر تلویزیون NRT حزب دمکرات با انتقال این نیروها به کرکوک کاملا مخالف است اما اتحادیه میهنی از آن حمایت می‌کند.

کرکوک عمدتا در کنترل نیروهای اتحادیه میهنی کردستان قرار دارد و در سایه روابط این حزب با جمهوری اسلامی نیروی برون مرزی سپاه پاسداران نیز در آن نفوذ پیدا کرده است.

مقامات ارشد حکومت اقلیم کردستان و به ویژه اتحادیه میهنی روابط حسنه‌ای با سپاه پاسداران و قاسم سلیمانی فرمانده سپاه برون مرزی این نهاد دارند. ناظم دباغ نماینده حکومت اقلیم کردستان در تهران پیش از حمله داعش به عراق، در مصاحبه با تلویزیون “رووداو” گفته بود از سال ۱۹۹۹ که او نماینده جلال طالبانی و حزب وی-اتحادیه میهنی- در ایران بوده، تمامی ارتباطات گروه‌های کرد از کانال سردار قاسم سلیمانی پیش می‌رفته است.

هنوز جزئیات ربوده شدن سرلشگر سید بهاالدین از سوی سپاه و نحوه آزادی او مشخص نیست اما اینکه رسانه‌های نزدیک به حزب دمکرات و بیشتر رسانه‌های اقلیم در مورد آن سخن گفته‌اند به نظر می‌رسد این موضوع می‌تواند به سرفصل دیگری در اختلافات حزب دمکرات و اتحادیه میهنی تبدیل شود.