نجات‌الله ابراهیمیان، عضو حقوقدان شورای نگهبان و سخنگوی این شورا طی گفتگویی از نظارت استصوابی شورای نگهبان بر انتخابات دفاع کرد.
اواظهار کرد: “یک نظام حقوقی مذهبی این حساسیت را دارد که متدینین در مناصب قرار بگیرند و ما نمی‌توانیم این ویژگی‌ها را با یک نظامی که اساسا شعار اصلی‌اش جدایی حکومت از دین است، مقایسه کنیم.” ابراهیمیان اضافه کرد: “در اصل نظارت شورای نگهبان، حتی اگر بپذیریم گاهی اوقات حقوق برخی اشخاص تضییع شده، نباید تردیدی وجود داشته باشد و اشخاص منصف و آنهایی که در گروه‌های مختلف برای انقلاب عمر صرف کرده اند علی القاعده نباید تردیدی در اصل نظارت شورای نگهبان داشته باشند.”
سخنگوی شورای نگهبان که با خبرگزاری مهر گفتگو می‌کرد، درباره نحوه تایید یا رد صلاحیت ها در انتخابات آینده نیز گفت: “در مورد نسبت کاندیداها با مسأله فتنه ۸۸ باید به سخنان مقام معظم رهبری اشاره کنم که فرمودند این فتنه خط قرمز ما است. کسانی که امنیت ما را به خطر انداختند با بی‌تدبیری و یا اشخاصی که حساب شده کشور را به مخاطره انداختند و دشمنان ما را امیدوار کردند چنانچه نقش فعالشان و این اقدامشان ثابت شود؛ مانع تلقی خواهد شد.” او تاکید کرد: “آنچه مسلم است هیچکدام از ما نمی‌توانیم اجازه دهیم اشخاصی که شعار «استقلال، آزادی، جمهوری ایرانی» را در مقابل «جمهوری اسلامی» بر زبان رانده‌اند و به آن دامن زده‌اند، وارد سیستمی شوند که جمهوریت و اسلامیت از ارکان آن است.” ابراهیمیان این را هم اضافه کرد که “در قانون انتخابات، برخی موانع هستند که وجود آنها می تواند برای یکبار طرف را از کاندیدا شدن محروم کند. اگر کسی به ارتکاب جرایمی علیه نظام محکوم شود، این سابقه ولو اینکه بعدا این فرد منشاء خدماتی هم قرار گیرد، باز هم مانع انتخاب شدن است.”
سخنان گاه و بیگاه مسئولان شورای نگهبان درباره انتخابات آینده و نحوه تشخیص صلاحیت‌های نامزدهای آن نشان می‌دهد که این شورا از هم اکنون تصمیم به رد صلاحیت گسترده اصلاح‌طلبان گرفته است.
دیروز سخنان مدیر دفتر نظارت شورای نگهبان استان تهران نیز منتشر شد که در “همایش بصیرت شبکه نظارت شورای نگهبان شهرستان دشتی” با اشاره به نقش تعیین‌کننده شورای نگهبان و ناظرین آن در آنچه که “ایجاد حکومت صالحان” نامیده، گفته: “تمام تلاش‌ها بر این اصل باید استوار باشد و باید به گونه‌ای عمل کنیم که افراد ناصالح وارد حکومت نشوند. حضور نیروهای مخلص و پاکدامن تضمین‌کننده دوام نظام خواهد بود.”
همچنین در اوایل بهمن‌ماه، آیت‌الله جنتی طی سخنانی در جمع ناظران این شورا در مشهد تاکید داشت: “باید افرادی در مملکت مسئولیت بر عهده بگیرند که ضمن اعتقاد به قانون اساسی تسلیم دشمن نشده و بر سر انقلاب و وطن وارد معامله نشوند.” او معتقد بود: “بررسی صلاحیت نامزدها یکی از وظایف مهم شورای نگهبان است و این شورا تلاش می کند تا افراد صالح مسئولیت های کلیدی نظام را برعهده بگیرند. عده‌ای از هم‌اکنون می‌دانند که صلاحیتشان در شورای نگهبان تأئید نمی‌شود و لذا شورای نگهبان را زیر سوال می‌برند.”
نگرانی از انتخابات آینده، تنها مربوط به انتخابات مجلس شورای اسلامی نیست. چند روز پیش آیت‌الله احمد خاتمی طی سخنانی بار دیگر موضوع انتخابات مجلس خبرگان و احتمال تغییر ترکیب آن را مطرح کرد و گفت: “اینها در حالی مجلس خبرگان را تضعیف می‌کنند که خیز گرفته‌اند خبرگان را بگیرند! بنده به شما اطمینان می‌دهم بدانند مجلس خبرگان ولایی بوده ولایی می‌ماند و خواهد ماند و البته خودشان هم معترف هستند، نمی‌توانند اکثریت خبرگان را بگیرند. می‌گویند اقلیت قدرتمند باید داشته باشند. به آن من می‌گویم به اقلیت ولایت‌سیز در خبرگان هم نخواهند رسید.”
از آنجا که رد صلاحیت‌های شورای نگهبان همواره گروه‌های موسوم به اصلاح‌طلب را شامل شده است، جریانهای سیاسی راستگرای جمهوری اسلامی، از برنامه رد صلاحیت‌ها دفاع می‌کنند.
چندی پیش محمدرضا باهنر، نایب رئیس کنونی مجلس و از چهره های راست طی گفتگویی با روزنامه قانون درباره رد صلاحیت‌های شورای نگهبان که حتی دامن نمایندگان هر دوره مجلس را نیز گرفته است، گفته بود: “فرض بگیرید از هر دوره از مجلس نزدیک به ۴۰ نماینده برای دوره بعد احراز صلاحیت نشدند و اجازه ورود به مجلس را ندارند. ما دلیل رد صلاحیت را پیگیری می‌کنیم و به طور مثال قانع می‌شویم که ۱۲ نفر به دلیل مشکلات خانوادگی و مالی صلاحیت آنها تایید نشود. همچنین برای ۸ نماینده دیگر شاهد می‌شویم که آنها همکاران خوبی در مجلس گذشته بودند و شورای نگهبان را قانع می‌کنیم، اما ممکن است نه ما شورای نگهبان را قانع کنیم و نه دلایل شورای نگهبان برای رد صلاحیت برخی نمایندگان برای ما قانع کننده باشد. در نهایت رد صلاحیت حق شورای نگهبان است و نمی‌شود کاری کرد.” او در پاسخ به این پرسش که “آیا شورای نگهبان نباید به رد صلاحیت شدگان پاسخگو باشد؟” تاکید کرده بود: “خیر. شورای نگهبان لازم نیست پاسخگوی ما باشد. تعدادی از نمایندگان اصولگرای مجلس هشتم برای ورود به دور بعدی احراز صلاحیت نشدند. اکنون این افراد معاون وزیر هستند. بنابراین رد صلاحیت از سوی شورای نگهبان طبیعی است و بحث سیاسی نیست. شورای نگهبان هم از جریان اصلاح‌طلب رد صلاحیت کرده و هم از اردوگاه اصولگرایان.”
گفتنی است دخالت شورای نگهبان در انتخابات همواره در نتیجه نهایی آن تاثیر دارد و در واقع انتخابات در ایران را به‌صورت انتخاباتی دو مرحله‌ای درآورده است. این شورا ابتدا به حذف جریانهای چپ، ملی و ملی‌مذهبی از عرصه انتخابات پرداخت و پس از مرگ آیت‌الله خمینی، گروه‌های موسوم به چپ‌مذهبی درون حکومت را هم که نزدیک به خمینی محسوب می‌شدند، کنار گذاشت.
