معمای امنیتی جدید خاورمیانه

نویسنده

» مقاله ترکیش ویکلی در باره حزب الله

جیمز بلیک

دولت های غربی به این نتیجه رسیده اند که حزب الله لبنان، که از حمایت ایران برخوردار است، حمله انتحاری هفته گذشته را علیه گردشگران اسرائیلی در بلغارستان  انجام داده است.

این حمله به معنی تغییر ایدئولوژیک و عملیاتی مهمی در سیاست حزب الله است که همواره تصویرمستقلی از خود در لبنان ارائه داده است. برای ایران، افراد حزب الله بازوهای عملیاتی به حساب می آیند که گستره استراتژیک این کشور را توسعه می دهد. سیاست بین المللی در جلوگیری از برنامه هسته ای ایران باید عملیات حزب الله را نیز خنثی کند.

حزب الله در سال ۱۹۸۳ تشکیل شد و یکی از بازیگرانی بود که آیت الله خمینی برای صدور انقلاب از آن استفاده می کرد. ایران از طریق مالی، نظامی و آموزشی به حمایت از این گروه مشغول بوده است. حزب الله هم به عنوان نماینده سپاه پاسداران ایران عمل می کند و ازمنافع آن  در خارج از کشور، بخصوص در روند صلح اعراب و فلسطینیان، دفاع می کند.

این گروه مسلح شیعه در عملیات تروریستی بین المللی متعددی دست داشته است، ازجمله بمب گذاری علیه سربازان آمریکایی و فرانسوی در سال ۱۹۸۳، ربودن هواپیمای ترانس ورلد در پرواز ۸۴۷ به بیروت در سال ۱۹۸۵، و بمبگذاری انتحاری در موسسه یهودیان در آرژانتین.

ایدئولوژیک حزب الله و روابط آن با ایران به موازات هم به سرعت رشد کرد. از سال ۱۹۹۲، حزب الله با معرفی حسن نصرالله در انتخابات عمومی لبنان شرکت کرد و به قدرت اجرایی برای سیاست گذاری هم دست یافت. همزمان با آن، این گروه شبکه نظامی و مالی خود را گسترش داده و اکنون شبکه ای در سراسر دنیا دارد. حزب الله و ایران به شرکای نزدیک تبدیل شدند. از این طریق ایران بر درگیری اعراب و اسرائیل، از طریق کمک مالی و نظامی به حماس اثر می گذارد.

من در سال ۲۰۰۸ در باره این گروه تحقیق می کردم. من با سیاستمداران آن، برنامه ریزان، مردان مسلح و حامیان آن مصاحبه کردم. همه تائید می کردند که حزب الله به بازیگری منطقی و مستقل تبدیل شده است. همه بر این عقیده بودند که پاسخ حزب الله به حمله نظامی آمریکا یا اسرائیل به ایران، بستگی به منافع این گروه دارد.

در سال ۲۰۰۹ حزب الله بیانیه ای منتشر کرد و در آن به گذشته اسلامی خود انتقاد کرد. در این بیانیه گفته شده که این گروه خواهان تنوع سیاسی در لبنان است و سلاح خود را تنها برای پیشگیری از حمله اسرائیل حفظ خواهد کرد. منافع حزب الله و ایران به یگدیگر گره خورده است ولی در برخی موارد هر یک بر اساس منافع خود عمل می کنند. حملات تروریستی گروه پایان یافت و حزب الله به یک شریک سیاسی تبدیل شد.

پس حمله هفته پیش به چه معناست؟

یکی وضعیت ژئوپولیتیک منطقه است. سوریه و ایران، دو حامی اصلی حزب الله، مورد تهدید قرار گرفته اند. رژیم بشار اسد تضعیف شده است و نزدیکان وی در دایره قدرت در حال فروپاشی هستند. حزب الله برای سوریه به عنوان محل عبور سلاح، چه از ایران و چه از روسیه، عمل می کند. بدترین گزینه برای حزب الله آن است که یک دولت طرفدار غرب  جانشین دولت اسد شود. این امر باعث محاصره حزب الله و کاهش سلاح و نیروی آن برای مقابله با اسرائیل می شود.

در همین حال تحریم های بین المللی بنیه مالی ایران را تضعیف کرده است.

بنابراین برنامه هسته ای ایران برای حزب الله اهمیت خاصی پیدا کرده است. اگر ایران به سلاح هسته ای مسلح شود می تواند به یک قدرت منطقه ای تبدیل شود و چتر حمایتی خود از حزب الله را گسترش دهد.

بر اساس این واقعیت ها، رهبری حزب الله موضع ایدئولوژیک خود را تغییر داده است و به اقدامات تروریستی در خدمت ایران روی آورده است. دولت ایران سرویس های اطلاعاتی اسرائیل را مسئول قتل کارشناسان هسته ای خود معرفی کرده است. بمب گذاری انتحاری بلغارستان با هدف جلوگیری از اسرائیل و متحدان آن برای اقدامات مخفیانه در ایران انجام شده است.

همکاری های تروریستی ایران و حزب الله ممکن است توسعه پیدا کند. اقدامات تروریستی شکست خورده اخیر در کنیا، قبرس و ترکیه، که همه با ایران و حزب الله مرتبط بوده است، نشان دهنده اهداف آنها برای انجام عملیات تروریستی وسیع تری است. منافع آمریکا درمنطقه می تواند هدف این عملیات باشد. ستیزه جویان حزب الله، که بسیاری در ایران آموزش دیده اند، به عنوان سلول های خفته در میان شیعیان حضور دارند.

حمایت عملیاتی حزب الله از ایران، معمای امنیتی جدیدی را در خاورمیانه مطرح می کند. رویدادها و نتایج وضعیت ایران، سوریه، حزب الله و روند صلح خاورمیانه همه به یکدیگر گره خورده اند. فشار بیشتر به ایران در مورد برنامه هسته ای باعث شدت گرفتن عملیات مخفیانه و نامتقارن خواهد شد.

برای محدود ساختن حمایت عملیاتی حزب الله از ایران، تلاش های دیپلماتیک در سوریه باید به عوض تغییر رژیم، معطوف به ایجاد دولت وحدت ملی باشد. این امر از نگرانی حزب الله نسبت به آینده خود خواهد کاست و آن را بیشتر به مسائل لبنان معطوف خواهد کرد.

 

منبع:  ترکیش ویکلی – 28 ژوئیه