حسن روحانی، رئیس جمهوری وقتی که برای ثبت نام کاندیداتوری در انتخابات مجلس خبرگان به وزارت کشور رفته بود، با اصلاح طلبان همصدا شد و از زنان ایرانی دعوت کرد که برای شرکت در انتخابات اسفندماه کاندیدا شوند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، روحانی گفت: “خانمها باید در انتخابات مجلس خبرگان و به ویژه درانتخابات مجلس شورای اسلامی حضور پیدا کنند. این ترکیب برای ما در انتخابات اهمیت دارد. البته فرقی نمیکند نماینده مجلس آقا یا خانم باشد، اما تعداد قابل ملاحظه خانمها از دید افکار عمومی جهان اهمیت دارد تا آنها واقعیت این کشور را درک کنند که هیچ امری در این کشور بر مبنای جنسیت نیست، بلکه بر مبنای شایستگی است.”
همزمان با انتشار این سخنان، لاله افتخاری رئیس “کمیته بانوان ستاد انتخابات جبهه خط امام و رهبری” خبر داد که علی لاریجانی، رئیس مجلس هم بر افزایش تعداد زنان در مجلس تاکید کرده است. او گفت: “گفتوگویی با رئیس مجلس داشتم که ایشان نیز بر افزایش تعداد بانوان در مجلس تاکید داشتند، منتهی خانمهای متعهد، کارآمد و خوشسابقه که توانایی پذیرش چنین مسوولیت سنگینی را در کنار انجام مسوولیتهای زندگی شخصیشان داشته باشند. در همین راستا در تلاشیم تا از بانوان با ویژگیهای لازم برای ثبتنام در انتخابات دعوت کنیم.” افتخاری اضافه کرد: “ما میتوانیم به الگویی برای سایر کشورها تبدیل شویم. در همین راستا ایجاد سهمیه برای ورود خانمها به مجلس را قبول نداریم چون این موضوع وهن جایگاه آنها و مانع از حضور بهتر آنها میشود کمااینکه سهمیهبندی خلاف قانون اساسی است. باید با گفتمانسازی از خانمهای توانمند برای حضور در انتخابات دعوت کرد.”
براساس آمار وزارت کشور، تا پایان روز شنبه، 897 تن در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و 153 تن در انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری نامزد شدهاند که از این تعداد تنها 2 تن زن برای خبرگان، و 41 زن برای مجلس شورای اسلامی ثبت نام کرده بودند.
در ماههای گذشته گروهی از فعالان حقوق زنان با راهاندازی جلساتی تحت عنوان “کمپین به سوی تغییر چهره مردانه مجلس” تلاش کردند تا خواسته خود را مبنی بر افزایش سهم زنان از کرسیهای نمایندگی مجلس طرح کنند. چند روز پیش ژیلا شریعت پناهی و آمنه رضایی از اعضای این کمپین با حضور در وزارت کشور برای کاندیداتوری انتخابات مجلس ثبت نام کردند. آمنه رضایی در گفتگو با سایت انتخاب خبر در اینباره گفته بود: “در برنامه امروز کمیته من کاندیدا می شوم از کمپین تغییرچهره مردانه مجلس، تعدادی از بانوانی که شرایط حضور در انتخابات را داشتند، به همراه جمعی دیگر از بانوان عضو این کمپین دراولین روز ثبت نام در محل ستاد انتخابات کشور به صورت نمادین حضور پیدا کردند، و از این جمع، من و خانم ژیلا شریعت پناهی برای حضور در انتخابات ثبت نام کردیم.”
با اینهمه حساسیت راستگرایان به فعال شدن گروهی از زنان تحول خواه در ایران در روزهای گذشته شدت بیشتری داشته است. زهرا نصیری دبیر “واحد خواهران اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان” طی گفتگویی با خبرگزاری دانشجو، وابسته به بسیج دانشجویی گفته است: “برخی از گروهها در تلاش هستند تا از شعار حضور زنان در مجلس استفاده ابزاری کنند.” او اضافه کرده بود: “برخی از این افرادی که به فکر حضور زنان در مجلس افتادهاند به صراحتا در کمپین حمایتی خود اعلام میکنند که به دنبال اجرای اهداف سند توسعه هزاره هستند که این سند در سال ۷۹ توسط سران کشورها امضاء شده است و در سال ۸۴ با حضور ریاست جمهوری در اجلاس سران بر آن مهر تائید زده شد و طبق این سند باید تا پایان سال ۲۰۱۵ به اهداف این سند عمل شود. یکی از بندهای این سند «برابری جنسیتی و توانمندی زنان» است که در بندهای آن افزایش کرسیهای زنان در مجلس مطرح شده است. به صراحتا این سهم توسط آقای کوفی عنان حداقل ۳۰ درصد اعلام شده است! حال با وجود اینکه کشور ما هیچ گونه الزامی برای اجرای بندهای این اسناد ندارد، چرا بعضیها سنگ آن را تا این حد برسینه میزنند.” او اضافه کرده بود: “بهتر است مسئولین دولتی ما بهجای قدم گذاشتن در این مسیر به فکر مطالبات چند ساله مقام معظم رهبری باشند و به بهانه توانمندسازی زنان، برعکس بر بیتوان کردن زنان قدم برندارند.” زهرا نصیری همچنین تاکید داشت: “اینکه حامیان فمینیسم در گوشه و کنار جامعه هراز چند گاهی ابراز وجود کنند و با تابلوی برابری جنسیتی فریاد برآورند چندان دور از انتظار نیست اما تاسفبار زمانی است که همراهی مسئولین دولتی در این زمینه دیده میشود و از سهم خواهی در مسئولیتهای دولتی صحبت میشود. بهنظر میرسد امروز جریان فمینیستی یکی از راههای نفوذ استکبار در کشور است.”
از طرفی دیگر، مینو اصلانی، رئیس سازمان بسیج جامعه زنان کشور نیز طی سخنانی اعلام کرد: “اینکه برخی از جناح ها، زنان را مجبور به ثبت نام در انتخابات مجلس شورای اسلامی کنند هم کار درستی نیست و این موضوع با آزاداندیشی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در تعارض است و با این کارها، نه تنها خدمتی به زنان نمی شود که جنایت به شمار می آید. باید زنان کارآمد، انقلابی، مجاهد و دشمن شناس به مجلس شورای اسلامی راه یابند و تمام هم و غم آنان خدمت به مردم باشد.” او تاکید داشت: “سهیمه بندی جنسیتی دردی از مردم دوا نمیکند بلکه باید زنان شایسته و متعهد در این انتخابات ثبت نام کنند تا خدمات رسانی خوبی به مردم ارائه شود.”
مخالفت راستگرایان با حضور گسترده زنان در مجلس بخشی از سیاست مرکزی جمهوری اسلامی در کنار گذاشتن زنان از تحولات اجتماعی محسوب میشود. سیاست محدود کردن زنان، در ماه های گذشته بارها از تریبونهای رسمی نیز اعلام شده است.
برای نمونه آیتالله سیدیوسف طباطبایینژاد، امام جمعه شهر اصفهان چندی پیش در خطبههای نماز جمعه این شهر با انتقاد از به کارگیری فرمانداران زن در کشور گفته بود: “صدها مرد در ایران بیکار هستند و بعد برخی هنوز بر به کار گماردن زنان در برخی مناصب مهم اجرایی مانند فرمانداری اصرار میورزند! مسئولان باید در تعیین عامل در پستهای مختلف تقوا به خرج دهند و اگر کسی برای انجام یک کار فردی را انتخاب کند در حالی که به صلاحیتهای فرد بهتر از او ایمان داشته باشد به خدا، پیامبر و سایر مسلمین خیانت کرده است.”
این انتقادها در حالی مطرح میشود که حسن روحانی خلاف وعدههای انتخاباتی اش، حتی از انتخاب یک وزیر زن در کابینه هم انصراف داده بود. روحانی دوسال پیش و پس از تکمیل کابینه درباره علت برکنار ماندن زنان از کابینه گفته بود: “من در جلسه هیات دولت به وزرا تاکید کردم که تلاش کنید از بانوان و جوانان استفاده کنید. در سطح وزرا به خاطر شرایط ویژه کشور این امر محقق نشد.” او در عین حال تاکید کرده بود: “من به وزرا توصیه کردم که از جوانان، نخبگان و بانوان استفاده کنند و بنده نیز خود تلاش خواهم کرد که در دولت از بانوان استفاده کنیم. ما منتی بر سر خانمها نمیگذاریم، این حق قانونی و طبیعی آنهاست. بین زن و مرد در خلقت، هنر، درک، فهم، در نزدیکی به خدا و خدمت به مردم فرقی وجود ندارد.” با اینهمه در سطح مدیران اجرایی نیز بجز انتخاب چند فرماندار زن، اتفاق جدیدی نیفتاد.