شکایت‌های زنجیره‌ای دولت از منتقدان

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» سخنرانی نبویان لغو شد

چند روز پس از اعلام شکایت دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی از جواد کریمی‌قدوسی٬ نماینده مجلس٬ رسانه‌ها خبر از لغو سخنرانی محمود نبویان در دانشگاه علامه به دلیل مخالفت مقام‌های دولتی داده‌اند.

دفتر این نماینده مجلس نزدیک به جبهه پایداری٬ با انتشار اطلاعیه‌ای نوشته این سخنرانی ،که قرار بود در نقد توافق‌نامه ژنو باشد ،توسط “مدعیان آزادی بیان” لغو شده است.

در اطلاعیه این نماینده مجلس٬ آمده است که دولت حسن روحانی “علی‌رغم تاکید بر آزادی نقد، صدای منتقدان را بر نمی‌تابد”. به نوشته‌ی دفتر نبویان “سرکوب نقد و منتقد آن هم در فضای علمی و آکادمیک سنخیتی با ادعای اعتدال و آزادی بیان ندارد”.

لغو سخنرانی نبویان چند روز پس از آن صورت می‌گیرد که رسانه‌ها خبر از شکایت دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی از جواد کریمی‌قدوسی٬ عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس٬ داده بودند.

محمدعلی پورمختار٬ رییس کمیسیون اصل ۹۰ گفته بود که این شکایت به دلیل نقد توافق‌نامه ژنو از سوی کریمی‌قدوسی صورت گرفته است. پورمختار اما اضافه کرده بود که “سخنان و مصاحبه‌های آقای کریمی قدوسی در راستای ایفای نقش نمایندگی بوده و متضمن هیچ اقدامی خلاف امنیت ملی نیست”.

دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی پیش از این نیز از محمود نبویان٬ نماینده مجلس٬ و حسین قدیانی٬ نویسنده روزنامه وطن‌امروز به دلیل مشابهی شکایت کرده بود.

علاوه بر شکایت انجام شده٬ از زمانی که دولت روحانی روی کار آمده٬ برخی رسانه‌ها و نشریات منتقد نیز دچار توقیف شده‌اند. روزنامه‌های بهار٬ آسمان از جمله نشریات نزدیک به اصلاح‌طلبان بودند که دراین مدت توقیف شده‌اند. روزنامه‌های نشاط و هم‌میهن نیز با وجود حکم رفع توقیف٬ امکان انتشار نیافته بودند.

از سوی دیگر دو نشریه اصول‌گرای “۹ دی” و “یالثارات الحسین” از دیگر نشریات توقیف شده در این مدت بوده‌اند. این دو نشریه نزدیک به اصول‌گرایان نیز به دلیل نقد توافق‌نامه ژنو و انتقاد از اعضای دولت٬ توقیف شدند.

شورای عالی امنیت ملی - که ریاست آن بر عهده رییس‌ جمهوری است - همچنین در همان ابتدای آغاز به کار خود٬ بخشنامه‌ای خطاب به نشریات ارسال کرد که بر طبق آن رسانه‌ها اجازه نقد و بررسی مذاکرات ژنو را نداشتند. دستورالعمل مشابهی نیز پیرامون قراردادکرسنت٬ به رسانه‌ها فرستاده شد.

رجانیوز٬ وب‌سایت نزدیک به جبهه پایداری٬ روز گذشته٬ تحلیلی را درباره توقیف هفته‌نامه “۹ دی” منتشر کرده است. به عقیده نویسنده این تحلیل: “دولت تدبیر و امید برای کاستن از بازتابهای رسانه‌ای توقیف هفته‌نامه ۹ دی تدبیری خاص اندیشید و اعلام این توقیف را به روزهای پایانی سال و آغاز تعطیلات نوروزی موکول کرد، اما با این کار هم نتوانست اقدام خلاف آزادی بیان خود را لاپوشانی کند.با اینکه از میانه‌های اسفندماه خبرهایی مبنی بر تصمیم هیئت نظارت بر مطبوعات برای توقیف هفته‌نامه ۹دی شنیده می‌شد اما مقامات رسمی وزارت ارشاد این اتفاق را تکذیب کردند و وجود هرگونه برنامه‌ای برای توقیف این نشریه را شایعه خواندند”.

پیش از این هیات نظارت بر مطبوعات به برخی رسانه‌ها بابت انتشار مطالب انتقادی پیرامون توافق ژنو - نظیر روزنامه وطن‌امروز - تذکر داده و پرونده آن‌ها را نیز به دادگاه مطبوعات ارسال کرده بود.

این مسایل اما با واکنش گروه‌های مختلف اصول‌گرایان روبه‌رو شده بود. غلام‌علی حدادعادل٬ رییس مجلس هفتم٬ در نطق خود از این‌که برخی “معترضان سال ۸۸” به دولت راه یافته‌اند و “می‌خواهند زبان منتقدان دولت را با انگ و رنگ افراط‌گرا ببندند” اظهار نگرانی کرده بود. پنج نماینده مجلس نیز همان زمان به حسن روحانی تذکر دادند و از وی خواستند که “دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی از اقداماتی که رسانه‌ها را از نقد دلسوزانه مسئولان باز می‌دارد و خلاف روح آزادی بیان در نظام جمهوری اسلامی است” پرهیز کند.

در زمان توقیف هفته‌نامه یالثارات الحسین - نزدیک به انصار حزب‌الله - نیز ۶۵ نماینده مجلس خطاب به روحانی٬ درباره “برخورد نامناسب با رسانه‌های منتقد علی‌رغم شعارهای ریاست جمهور و تأکید بر آزادی بیان و استقبال از انتقاد” تذکر داده بودند.

حتی علی مطهری٬ نماینده مجلس٬ که از حامیان دولت روحانی است٬ در انتقاد از رویه‌ی دولت دراین زمینه٬ گفته بود: “در دولت گذشته ما مخالف سرسخت بودیم و خیلی حرف‌ها می زدیم. البته آن موقع هم دولت دوبار از من شکایت کرد ولی کلا تحمل آنها بد نبود؛ در مجموع خوب بود. خب این دولت هم منتقدین و مخالفینی دارد. باید بگذاریم حرف هایشان را بزنند و جلوی آنها را نگیریم”.

با این حال حسن روحانی٬ تمامی این انتقادها را رد می‌کند. وی که زمانی منتقدان توافق ژنو را “بی‌سواد” توصیف کرده بود٬ درباره منتقدان و مخالفان دولت و امکان نقد دولت خود در نخستین جلسه کابینه در سال جدید چنین گفته بود: “بسیار خوشحالم که امروز انتقاد از دولت سهل و ساده انجام می‌گیرد. سایت‌های منتقدان، برنامه‌های صدا و سیما و روزنامه های آنها هرچه بخواهند می نویسند و می سازند. فکر نمی‌کنم هیچ زمانی اینچنین بدون دغدغه و به راحتی از شخص رییس‌جمهوری، از کار دولت و راه دولت نقد و انتقاد می کردند. ما پذیرای انتقاد هستیم و آن را قبول کرده و مفید و لازم می‌دانیم”.