توماس اردبرینک- کای آرمین
مجلس ایران به رئیس جمهور این کشور هشدار داد افزایش قابل توجه بهای گاز طبیعی، دست کم به اندازه 10 برابر در ظرف هفته های گذشته، در حال برانگیختن نارضایتی عمومی است و ممکن است تظاهرات مردمی را به دنبال داشته باشد.
رسانه های دولتی از دریافت شکایات بسیار توسط دفاتر شرکت ملی گاز ایران از زمان پایان تعطیلات دو هفته ای کشور در 4 آوریل خبر داده اند. بسیاری از مردم تهران از پرداخت قبض های گاز خودداری کرده اند.
حسین صولتی که به همراه همسر و سه فرزندش در حومه شهر تهران زندگی می کند، گفت: «من پرداخت نمی کنم. قادر به پرداخت نیستم. این فراتر از توان من است.» صولتی گفت علاوه بر افزایش بهای گاز مورد استفاده در گرمایش و آشپزی در خانه ها، بهای سوخت کامیون وی نیز از آغاز سال جاری افزایش یافته است.
افزایش قیمت ها در پی اجرای طرح حذف یارانه های دولتی توسط دولت احمدی نژاد از دسامبر گذشته رخ داده و سبب زیاد شدن بهای بسیاری از کالاها و خدمات از جمله گاز، برق و نان تا حد قیمت آزاد شده است.
مسؤولان تلاش کرده اند از طریق افزایش تدریجی قیمت ها به ازای میزان مصرف گاز شهری و نیز از طریق پرداخت های نقدی، از خانواده های کم درآمد حمایت کنند. اما حتی برخی مردم مناطق فقیرنشین تهران نیز شاهد افزایش قابل توجه در آخرین قبض دوماهه گاز شهری خود از 20 تا 140 دلار بوده اند.
به گفته تحلیلگران، افزایش قیمت ها خطر بالقوه ای برای دولت محسوب می شود و می تواند جنبش زیر خاکستر مخالفان را که قبلاً از عهده سازماندهی ده ها اعتراض خیابانی متعاقب انتخاب مجدد احمدی نژاد در سال 2009 بر آمده بود، احیا کند. تازه ترین اعتراضات در ژانویه و فوریه رخ دادند و به نظر می رسد غافلگیری برخی از رهبران ایران را به همراه داشت، زیرا آنها علناً اعلام کرده بودند جنبش مخالفان از میان رفته است. ناآرامی های تونس و مصر در سال جاری نیز به نوبه خود به افزایش بهای مواد خوراکی نسبت داده شده است.
مجلس ایران که در سال آینده با انتخابات جدید پارلمانی روبروست، اکنون خواستار پائین آمدن قیمت ها شده است. حمید رضا کاتوزیان رئیس کمیسیون انرژی مجلس روز شنبه به روزنامه شرق گفت: «مردم قدرت پرداخت قبض خود را ندارند و یارانه های نقدی کافی نیست.»
سخنگوی اقتصادی دولت ایران روز دوشنبه اعلام کرد مردم می توانند قبوض خود را بطور اقساط پرداخت کنند و بهای گاز با فرا رسیدن فصل گرما کاهش خواهد یافت. سخنگوی شرکت گاز نیز به خبرگزاری نیمه دولتی مهر گفت 70 درصد مشتریان قبوض خود را پرداخت کرده اند.
وی افزود: «ما مشغول بررسی شکایت ها هستیم.»
ده ها نفر در روز دوشنبه در شعبه شهرک غرب شرکت ملی گاز تجمع و شکایات خود را تسلیم این شعبه کردند. یک خانم که روسری با مارک ورساچی به سر داشت گفت بهای گاز او 16 برابر شده است. وی گفت: «من می توانم این پول را بدهم. اما چرا ما باید اینقدر پول بدهیم، آن هم در حالیکه کشورمان یکی از بزرگترین صادرکنندکان گاز به دنیاست؟»
کارمند این شعبه دستش را با درماندگی بالا برد و گفت: «من خودم هم قبضم را پرداخت نکرده ام. نمی دانم باید چه جوابی به شما بدهم.»
چندین دولت پیش از دولت احمدی نژاد درباره قطع سیستم یارانه دولتی بررسی هایی کرده بودند اما از اجرای آن صرفنظر کردند زیرا نگران بودند این کار در کشوری که مردمش از گذشته به دریافت آب و برق ارزانقیمت عادت کرده، می تواند یک خودکشی اقتصادی باشد.
اقدام احمدی نژاد که از روند قطع یارانه در سایر کشورها تبعیت می کند، از حمایت آیت الله علی خامنه ای رهبر عالی کشور برخوردار شده است. خامنه ای در یکی از سخنرانی های اخیرش از هدر رفتن منابع کشور در گذشته انتقاد کرد و در عین حال خواستار «جهش بزرگتر» در رشد اقتصادی کشور شد.
امیر محبیان تحلیلگری که عمدتاً از دولت احمدی نژاد حمایت می کند اما در عین حال منتقد برخی از اقدامات وی نیز هست، گفت وی انتظار دارد در صورت افزایش بیشتر فشار از سوی مردم، دولت نیز راهکارهایی برای رفع مشکل به کار بگیرد اما بهای پیشنهادی همچنان بیشتر از قیمت های قبلی خواهد بود.
محبیان گفت: «مطمئن باشید دولت نیز شیوه های خودش را دارد. آنها ما را به مرگ تهدید می کنند تا به تب راضی شویم.»
منبع: واشنگتن پست- 12 آوریل 2011
