کانون مدافعان حقوق بشر:
اعدام ها متوقف و به وضعیت مردم رسیدگی شود
آرش معتمد
کانون مدافعان حقوق بشر در ادامه گزارش‌های ماهانه خود به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران در اسفند ماه ۱۳۹۴ پرداخت. این کانون که ریاست آن بر عهده شیرین عبادی است در گزارش خود با اشاره به وجود فقر و فساد اداری در جامعه، از مقام‌های مسئول خواست تا با استفاده از منابع مالی موجود و همچنین افزایش امیدواری به آینده اقتصاد و سرمایه‌گذاری در پی اجرای برجام، در جهت بهبود وضعیت معیشتی و رفاه اقتصادی مردم قدم بردارند.
این سازمان همچنین در گزارش خود بر ضرورت فراهم آوردن زمینه‌های رقابت برای تمام فعالان اقتصادی بخش خصوصی واقعی، تلاش برای شفاف کردن فضای کسب و کار و ممانعت از گسترش شرکت‌های شبه‌دولتی و وابسته با سازمان‌ها و نهادهای نظامی و امنیتی و محدود کردن تدریجی زمینه‌های فساد و ویژه‌خواری تأکید کرده است.
در گزارش کانون مدافعان حقوق بشر که به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود، همچنین در سه بخش “حقوق مدنی و سیاسی و فرهنگی”، “حقوق اقتصادی و اجتماعی” و “میراث فرهنگی و محیط زیست” به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخته شده است.
متن این گزارش به شرح زیر است:
مقدمه
بررسی تغییرات نرخ رشد اقتصادی ایران در سال ۱۳۹۴ نشان می‌دهد که اگرچه اقتصاد ایران از کابوس نرخ‌های منفی رها شده، اما همچنان دولت یازدهم نتوانسته است رونق را به اقتصاد ایران بازگرداند.
تجربه رشد اندک حدوداً یک درصدی، نمی‌تواند قدرت خرید از دست رفته گروه‌های درآمدی پایین را به آنها بازگرداند. از این رو همچنان گروه‌های فرودست درآمدی، از سر ناچاری با کاستن از کیفیت زندگی خود، روزگار می‌گذرانند.
همچنین تداوم رکود در اقتصاد ایران، بر فضای بازار کار نیز اثرگذار بوده و باقی ماندن نرخ بیکاری رسمی در محدوده اندکی کمتر از ۱۱ درصد که برای زنان و جوانان، به ارقامی تا دو برابر و بیش از آن نرخ می‌رسد، بیانگر وضعیت بحرانی اشتغال در بازار کار ایران است.
این در حالی است که در اسفند ماه، مقام‌های رسمی ایران اعلام کردند که به بازماندگان هر فلسطینی که در عملیات انتفاضه قدس، جان خود را از دست داده است، مبلغ هفت هزار دلار به‌صورت بلاعوض کمک می‌شود. اگرچه ارائه کمک‌های انسان‌دوستانه به مردم تحت ستم از جمله فلسطینی‌ها، امری پسندیده است اما این انتظار نیز وجود دارد تا مقام‌های مسئول در جمهوری اسلامی ایران با مدیریت صحیح منابع، کاری کنند تا اقتصاد ایران که در انتظار تعیین تکلیف مذاکرات هسته‌ای و سرانجام برجام بود، یک‌بار دیگر برپا بایستد. زیرا اگرچه طی سال ۱۳۹۴ تداوم کاهش نرخ تورم، بزرگ‌ترین دستاورد اقتصادی بود و متوسط نرخ تورم همچنان کاهش یافت و نرخ تورم نقطه به نقطه پس از پنج سال و نیم انتظار، تک رقمی شد اما با این حال کم نبودند صاحب‌نظرانی که بخشی از این روند کاهنده تورم را به تداوم رکود در اقتصاد نسبت می‌دادند.
وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه اسفند ۱۳۹۴
بخش اول – حقوق مدنی، سیاسی و فرهنگی
الف- وضعیت فعالان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی
1) در این ماه بیش از ۲۶ نفر بازداشت شدند که بازداشت شدگان عبارتند از: نازک افشار- فعال فرهنگی-، باقر نمازی- فعال مدنی-، سینا قلندری- روزنامه‌نگار-، جلیل محمدی، بهروز افروز، فرامرز عباس آبادی مقدم و محمد رضا مخبریان- چهار فعال صنفی کارگری- تارا هوشمند، روحیه صفاجو، بهزاد ذبیحی و سرماد شادابی- چهار شهروند بهایی- و ابراهیم فضلی، محمد علی سعدی و اصغر کریمی- سه درویش گنابادی.
همچنین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران از بازداشت تعدادی از شهروندان اهل استان گیلان- بدون ذکر نام و تعداد- به دلیل آنچه که “توزیع و انتشار کتب ممنوعه” می‌نامید و مقام قضایی از بازداشت یک نفر در قزوین- بدون ذکر نام- به دلیل آنچه که تبلیغ علیه نظام و نشر اکاذیب نسبت به روحانیت در فضای مجازی می‌نامید، خبر دادند. از سوی دیگر برخی سایت‌های دارای مجوز از دولت ایران، از بازداشت یک مدرس دانشگاه در استان سیستان و بلوچستان به دلیل انتشار یک کاریکاتور در یک گروه تلگرامی خبر دادند.
این در حالی است که پلیس در یک جمع‌بندی از بازداشت ۱۱۰ شهروند در طول سال ۱۳۹۴ که از آنان به‌عنوان عناصر ضد انقلاب یاد کرده است، خبر داد.
از سوی دیگر برخی خبرها از بازداشت فوزیه حسین زاده و آوات حسین زاده- دو شهروند اهل سقز-، باقر غلامی (نعامی)- شهروند اهل اهواز-، مسعود مهدویان، مسلم همتی، وحید فلاحی، محسن کریمی و فرشاد عظیم‌زاده- پنج هوادار گروه عرفان حلقه-، عسگر اکبرزاده- شهروند اهل اردبیل- و شیرزاد فلاحی- شهروند اهل بانه- حکایت دارند.
لازم به تذکر است که چند نفر از افراد بازداشت شده پس از مدتی با تودیع وثیقه بصورت موقت تا روز محاکمه از زندان آزاد شدند.
2) حکم‌های تبعید سعید مدنی- فعال ملی، مذهبی- به بندرعباس و علی اکبر باغانی- فعال صنفی- به زابل پس از آزادی آنان از زندان به اجرا گذاشته شد.
3) حسین رفیعی فنود- استاد دانشگاه و فعال ملی، مذهبی- به شش سال حبس تعزیری، دو سال محرومیت از عضویت در احزاب، گروه‌ها و دستجات سیاسی و فعالیت در فضای مجازی و رسانه‌ها و پرداخت سه میلیون ریال جریمه، مهدی رجبیان، یوسف عمادی و حسین رجبیان- سه فعال فرهنگی- هر یک به سه سال حبس تعزیری، سه سال حبس تعلیقی و پرداخت بیست میلیون تومان، رضا شهابی- فعال کارگری- به یک سال حبس تعزیری، توحید امیرامینی، صالح پیچگانلو، میثم جولانی، مصطفی پروین جدا و مرتضی پروین جدا- ۵ فعال مدنی- هر یک به سه ماه زندان و سی ضربه شلاق، ناهید گرجی- فعال مدنی- به ۳ سال حبس، کیوان کریمی- فیلمساز- به ۲۲۳ ضربه شلاق، ۲۰ میلیون تومان جریمه، یک سال حبس تعزیری و یک سال حبس تعلیقی، رسول بداقی- فعال فرهنگی که این در زندان به‌سر می‌برد، بار دیگر به سه سال حبس، آرش صادقی- فعال مدنی- به ۱۵ سال حبس، گلرخ ایرایی (ابراهیمی)- فعال مدنی- به ۶ سال حبس، نوید کامران و بهنام موسیوند- دو فعال مدنی- هر یک به یک سال حبس تعزیری در دادگاه‌های تجدید نظر محکوم شدند.
همچنین مصطفی تاج‌زاده- عضو جبهه مشارکت ایران اسلامی که اینک در زندان به‌سر می‌برد- بار دیگر به چهار ماه حبس تعزیری، پوریا ابراهیمی- فعال مدنی- به دو سال حبس تعزیری، پنج سال حبس تعلیقی و ۳۰ ضربه شلاق، شکوفه آذر ماسوله- فعال مدنی- به به یک سال حبس تعزیری و پنج سال حبس تعلیقی، فتاح یوسف‌پور- شهروند اهل بوکان- به ۶ ماه حبس تعزیری، زرتشت (اسماعیل) احمدی راغب- فعال مدنی- به ۶ ماه حبس تعزیری، اسماعیل عبدی- فعال صنفی- به شش سال حبس تعزیری، محمود بهشتی لنگرودی، محمدرضا نیک‌نژاد و مهدی بهلولی- سه فعال صنفی- هر کدام به ۵ سال حبس تعزیری، صلاح‌الدین بلیده‌ای- شهروند اهل سرباز- به ۷ سال حبس و سحر تیرانداز لاله زاری، هدیه فتحی رستمی، ثریا آذرهوا، فرشاد صادقی خیاوی، شایان دولت آبادی، صفر بیرامی قولان، رامین بهزاد نهند، میلاد اصغری، باقر فرامرزی، سهیل قادری، رضا باقری، محمد شفاییان کویج، ناصر پورخدیو مایان، ساجد انعامی، بهرام جودت مایان، توحید علیجانی، طیب علیجانی، امید حاتمی اقدم، علی پژمان آخوله، عادل امیرپور سفیده خوان، حامد نصیبی سیس، علیرضا عبدالهی میران، علیرضا شعبان قشلاق- ۲۳ شهروند اهل تبریز- هریک به به یک سال حبس تعلیقی به مدت سه سال و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شدند.
4) جلسه‌های رسیدگی به اتهام‌های سامان صفرزایی و احسان مازندرانی- دو روزنامه‌نگار که اینک در بازداشت موقت به‌سر می‌برند-، داود اسدی- فعال فرهنگی-، زرتشت (اسماعیل) احمدی راغب، داوود (هوشنگ) نعمتی، حامد گودرزی، علی ابراهیمی، زهرا سادات ابراهیمی- ۵ فعال مدنی- برگزار شدند.همچنین دادگاه تجدید نظر اسماعیل گرامی‌مقدم- عضو حزب اعتماد ملی- برگزار شد.
مرتضی نورمحمدی- فعال مدنی- نیز پس از برگزاری جلسه رسیدگی به اتهام‌هایش به قید وثیقه بیست میلیون تومان به‌صورت موقت آزاد شد.
5) رقیه علیزاده، علی لسانی و مهدی لسانی- سه شهروند اهل اردبیل- اسدالله اسدی- فعال مدنی- در دادسرا بازپرسی شدند. همچنین فاطمه هاشمی رفسنجانی- فعال مدنی- و حشمت الله طبرزدی- فعال سیاسی- به دادسرا، غالب حسینی، خالد حسینی، مظفر صالح نیا و فواد زندی- چهار فعال کارگری- و سیمین چایچی- فعال مدنی- به نهادهای امنیتی و انتظامی احضار شدند. از سوی دیگر مقام قضایی از اعلام جرم علیه شهیندخت مولاوردی- معاون رییس جمهور- در پی بیان این سخن که تمامی مردان یک روستا در استان سیستان و بلوچستان اعدام شده‌اند، خبر داد.
6) خبرگزاری “آنا” وابسته به حکومت ایران، از احضار ۹ دانشجو به کمیته انضباطی دانشگاه تهران خبر داد.
7) مقام‌های مسئول با حکم قضایی از خروج سید محمد خاتمی- رییس جمهور اسبق ایران- از خانه برای شرکت در مراسم عروسی دختر میرحسین موسوی- کاندیدای معترض به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ که اینک در زندان خانگی به‌سر می‌برد-، جلوگیری کردند.
ب- وضعیت حقوق فرهنگی
1) مدیر مسئول سایت “انتخاب” از سوی هیات منصفه دادگاه مطبوعات مجرم شناخته شد.
2) مقام‌های مسئول در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران بار دیگر با پخش تصویر پگاه آهنگرانی- بازیگر سینما- در تلویزیون مخالفت کردند.
3) افرادی بدون آنکه مقام‌های مسئول مانعشان شوند از انجام سخنرانی علی مطهری در دانشگاه آزاد پرند جلوگیری کردند. همچنین افرادی بدون ارائه حکم قضایی مانع برگزاری کلاس‌های درس ئاسو رستمی- فعال مدنی- در یک مرکز آموزشی غیردولتی شدند. از سوی دیگر افرادی بدون آنکه نیروهای انتظامی مانعشان شوند به محل نیایش پیروان آیین یارسان حمله کردند.
پ- سایر موارد نقض حقوق بشر
1) در این ماه حداقل یک نفر اعدام شد. “م.ح” در قزوین اعدام شد. مقام قضایی اتهام این فرد را قتل عمد عنوان کرد.
2) سخنگوی قوه قضاییه از صدور حکم اعدام برای بابک زنجانی و دو نفر دیگر در پرونده معروف به “نفتی” و مقام قضایی دیگر از صدور حکم اعدام برای دو نفر در پردیس به اتهام سرقت خبر دادند. خبرگزاری‌های وابسته به حکومت ایران نیز از صدور حکم اعدام برای یک نفر در تهران به اتهام قتل عمد خبر دادند.
همچنین برخی سایت‌های خبری غیر رسمی از صدور حکم اعدام برای جابر صبوری در شهر سرباز به اتهام اقدام علیه امنیت ملی خبر دادند.
3) حکم قصاص چشم یک نفر توسط دیوان‌عالی کشور تأیید شد. رسانه‌های وابسته به حکومت ایران از صدور حکم ۱۰۰ ضربه شلاق برای یک نفر خبر دادند.
4) وضعیت برخی زندانیان همچنان ناگوار گزارش می‌شود، به‌گونه‌ای که تعدادی از آنان مانند محمد صدیق کبودوند، افشین سهراب زاده، علیرضا احمدی بیمار هستند که نسبت به درمان و معالجه آنها اقدامی جدی صورت نگرفته است.
5) میثاق یزدان‌نژاد به زندان سمنان منتقل شد. لازم به توضیح است که این انتقالا بدون ذکر علت مشخص و خلاف آیین نامه امور داخلی زندان‌ها صورت گرفته است.
6) مقام قضایی از بازداشت ۲۷ نفر در شهرستان طرقبه و شاندیز به‌دلیل آنچه که برگزاری “پارتی‌های مختلط” عنوان شده، خبر داد. سخنگوی قوه قضائیه نیز از بازداشت ۸ نفر به‌دلیل آنچه که مدل شدن در شبکه‌های اجتماعی عنوان شده، خبر داد.
بخش دوم – حقوق اقتصادی و اجتماعی
وضعیت اقتصادی و اجتماعی در ایران همچنان نامناسب گزارش می شود؛ به‌عنوان مثال، خبرها از نامناسب بودن وضعیت شغلی و حقوقی کارگران شاغل در معدن چشمه پودنه، کشتی سازی صدرا، شرکت معدنجو، کارخانه نساجی “الگانت”، شرکت سپنتا بین الملل، پروژه “قطار شهری اهواز” و شرکت‌های پیمانکاری شاغل در فاز ۱۴، ۱۹، ۲۰ و ۲۱1 عسلویه، شهرداری میرجاوه، شهرداری اندیمشک، شهرداری گرگان و شهرداری همدان، پالایشگاه ستاره خلیج فارس، کارگران بازنشسته معدن زغال سنگ طزره واحد البرز شرقی، کارگران بیکار شده شرکت ذوب آهن غرب کشور، پرستاران شاغل در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور و معلمان حق‌التدریس حکایت دارند.
1) پرداخت‌های حقوق و مزایای کارگران ۲۸ کارگر شرکت فولاد زاگرس برای مدت 5 ماه، ۱۲ کارگر این کارخانه “صنایع اسوه ایران” برای مدت سه ماه، سه هزار و ۸۰۰ کارگر شرکت معدنی زغال سنگ کرمان برای مدت ۲ ماه، ۲۷۵ کارگر کارخانه ماشین آلات صنعتی تبریز برای چند ماه، ۱۶۸ کارگر کارخانه کاشی گیلانا برای مدت ۴ ماه، ۴۰ کارگر کارخانه آب معدنی “داماش” برای مدت ۴ ماه، ۶۰۰۰ کارگر شرکت معدن سنگ آهن بافق برای مدت سه ماه، ۱۷۰۰ کارگر شرکت پلی اکریل و شرکت‌های اقماری آن برای مدت دو تا چهار ماه و ۱۴ کارگر صنایع مهندسی پزشکی “سها طب” برای مدت ۹ ماه تا زمان تهیه این گزارش به‌تعویق افتاده است.
2) ۳۰ کارگر کارخانه کاشی آبنوس و ۸۰ کارگر کارخانه ایران چوب با تعطیل شدن این کارخانه‌ها، بیکار شدند. همچنین قرارداد کار حدود ۵۵ کارگر فولاد البرز و ۶۴ کارگر شرکت سازه سیم پویش تمدید نشد. از ورود ۱۳۰ کارگر کارخانه کاشی و سرامیک ایرانا نیز به این کارخانه جلوگیری شد.
3) سه کارگر در منطقه ویژه عسلویه از محل کار خود اخراج شدند.
4) محل کسب بهزاد ذبیحی ماهفروجکی- شهروند بهایی- پلمپ شد.
بخش سوم- میراث فرهنگی و محیط زیست
اخبار منتشر شده از محیط زیست در اسفند ماه، همچنان نشان از نامناسب بودن وضعیت این حوزه دارد، به‌گونه‌ای که مقام‌های دولتی از ناسالم بودن آب آشامیدنی یا نبود آن در برخی مناطق کشور از جمله شهرهای خوزستان، روستاهایی در لرستان، روستاهایی در ساری و روستای چینّاب در شهرستان هوراند،
1) در برخی روزهای اسفند ماه، شدت گرد و غبار در اهواز به بیش از ۲۴ برابر حد مجاز رسید.
2) بر اثر انفجار مین در استان ایلام، لطیف علی یارم فالفالو و مهدی خرسانیان- دو شهروند- مجروح شدند.
خاتمه
کانون مدافعان حقوق بشر در پایان گزارش ماه اسفند ۱۳۹۴، توجه مقام‌های مسئول را به وجود فقر و فساد اداری در جامعه جلب کرده و از آنان می‌خواهد تا با استفاده از منابع مالی موجود و همچنین افزایش امیدواری به آینده اقتصاد و سرمایه‌گذاری در پی اجرای برجام، در جهت بهبود وضعیت معیشتی و رفاه اقتصادی مردم قدم بردارند.
از همین رو کانون مدافعان حقوق بشر بر ضرورت فراهم آوردن زمینه‌های رقابت برای تمام فعالان اقتصادی بخش خصوصی واقعی، تلاش برای شفاف کردن فضای کسب و کار و ممانعت از گسترش شرکت‌های شبه‌دولتی و وابسته با سازمان‌ها و نهادهای نظامی و امنیتی و محدود کردن تدریجی زمینه‌های فساد و ویژه‌خواری تأکید می‌کند.
