بازنویسی گزارش هسته ای ایران

نویسنده

‏به دریاسالار مایکل مک کانل مدیر سازمان ملی اطلاعات آمریکا بخاطر تلاش برای برگرداندن اعتبار این سازمان ‏امتیاز دهید. وی این هفته در پاسخ به سؤالات کمیسیون اطلاعات سنا از “صحت و کارکشتگی” جریانی که منجر به ‏انتشار ارزیابی تکان دهنده سازمان اطلاعات آمریکا (نای) درباره برنامه هسته ای ایران گردید، دفاع کرد. اما شهادت ‏او برابر با وارونه کردن نتیجه قضاوت قبلی بود.‏

ارزیابی نای که در دسامبر سال گذشته منتشرگردید، بخاطر اشاره به “عنصر کلیدی توقف برنامه های تسلیحات اتمی ‏ایران در سال 2003” به تیتر محافل خبری جهان تبدیل شد. به رغم “اعتماد نسبی” سازمان اطلاعات آمریکا، در این ‏ارزیابی آمده است که این سازمان “با اعتماد کامل” بیان می کند که فعالیت این برنامه از سال 2003 متوقف شده است. ‏ارزیابی نای همچنین به قضاوت های فرضی سیاسی تبدیل شده است، مانند اینکه “تصمیم گیری های تهران توسط ‏رویکرد هزینه و فایده و نه شتاب برای دستیابی به سلاح بدون در نظر گرفتن هزینه های سیاسی، اقتصادی و نظامی ‏هدایت می شوند.“‏

بنابراین تعجبی ندارد که محمود احمدی نژاد بلافاصله گزارش نای را “بیانیه پیروزی” برنامه های هسته ای ایران ‏خواند. به رغم اینکه پیش نویس یک قطعنامه ضعیف دیگر بر علیه ایران هم اکنون در دست تهیه است، اما تلاش های ‏دیپلماتیک برای تصویب دور سوم تحریم های اقتصادی سازمان ملل به تدریج متوقف گردیدند به طوری که روسیه ‏تصمیم گرفت سوخت نیروگاه هسته ای بوشهر را به ایران انتقال دهد، اقدامی که ریسک نگران کننده تکثیر و گسترش ‏سلاح های اتمی را بدنبال دارد و روسیه قبلا ً ماهها آن را به تعویق انداخته بود. ‏

به علاوه، گزارش نای تلاش های آمریکا را برای استقرار سپر ضدموشکی در اروپای مرکزی پیچیده کرد. اسرائیلی ‏ها نیز نگران شدند که این گزارش، سیگنال مرگ حساسیت آمریکا درباره ایران باشد و احتمالا ً آنها را وادار کند دست ‏به اقدامی یکجانبه بر علیه ایران بزنند. در داخل آمریکا نیز دموکرات ها از گزارش نای برای متهم کردن دولت بخاطر ‏ارائه اطلاعات جنجالی استفاده کردند. جان ادواردز می گوید:“این موضوع کاملا ً روشن و به طرز وحشتناکی شبیه به ‏موضوعی است که درباره عراق شاهد آن بودیم.“‏

اکنون دریاسالار مک کانل به وضوح در تلاش است صدمات وارده را جبران نماید، حتی اگر مستقیما ً نتواند به این ‏موضوع اشاره کند. او در جلسه دفاع از خود اعتراف کرد:” فکر می کنم شیوه ای را که به واسطه آن برنامه اتمی را ‏تعریف کردیم، تغییر دهم.” او در عین حال افزود، طرح تسلیحاتی و تسلیحاتی شدن “کم اهمیت ترین بخش” یک برنامه ‏تسلیحات اتمی است.‏

مک کانل از اینکه نویسندگان گزارش نای در پاورقی این گزارش عنوان کرده اند که منظور از “برنامه تسلیحات ‏اتمی” صرفا ً طرح تسلیحاتی، تسلیحاتی شدن و حذف غنی سازی اورانیوم است، تاحدودی ابراز تأسف کرد. او در عین ‏حال با نظر سناتور ایوان بیه (دموکرات ایالت ایندیانا) درباره اینکه پی بردن به ازسرگیری فعالیت تسلیحاتی ایران ‏برای آمریکا “بسیار دشوار” است و این موضوع که “با توجه به قابلیت های صنعتی و فنی ایرانیان، آنها احتمالا ً در ‏ساخت بمب موفق خواهند شد،” موافقت کرد. ‏

مک کانل در بیانیه مکتوب خود حتی از این هم فراتر رفته است. وی در این بیانیه خاطر نشان کرده است که دوره داد ‏و قال درباره رویکرد هزینه و فایده آخوندها و یا سیاست هویج و چماق، که در گزارش نای به آنها اشاره شده، بسر آمده ‏است. در عوض، این ارزیابی جدید (نای) تأکید می کند که ایران همچنان غنی سازی یعنی”سخت ترین چالش تولیدات ‏اتمی” را ادامه می دهد و “ادامه تلاش های ایران به منظور ارتقای موشک های بالیستیک که قابلیت هدف گیری ‏آفریقای شمالی و اروپا را دارند،” یک مؤلفه اصلی قابلیت تسلیحات اتمی این کشور بشمار می رود. ‏

بعد دیگر گزارش نای معطوف به سلاح های کشتار جمعی است. در این گزارش آمده است:“ما ارزیابی می کنیم که ‏تهران تأسیساتی با کاربرد دوگانه در اختیار دارد تا در مواقع ضروری عامل جنگ شیمیایی را تولید کند. تهران ‏همچنین تحقیقاتی را انجام می دهد که ممکن است استفاده های مخرب داشته باشند. ایران پیش از این تحقیقاتی درباره ‏عامل مخرب جنگ بیولوژیکی انجام داده و همچنان بدنبال دستیابی به فناوری هایی است که استفاده دوگانه دارند و می ‏توانند در جنگ بیولوژیکی استفاده شوند.“‏

تمامی مسائل یاد شده صرفا ً آنچه را که درباره اهداف ایران مشخص بوده است، تأیید می کنند. توضیحات مک کانل بر ‏این نکته تأکید می کند که گزارش ابتدایی نای در بهترین حالت یک شکست مفتضحانه در افکار عمومی و در بدترین ‏حالت طغیان تحلیلگران سازمان اطلاعات است که بدنبال تضعیف سیاست کنونی آمریکا هستند. به گفته یک منبع ‏اطلاعاتی آمریکا، گزارش نای اساسا ً کار دست پروردگان وزارت امور خارجه آمریکا بوده است که سابقه “حزبی ‏شدیدی بر علیه مقامات دولت بوش” دارند. آنها کارشان را خیلی خوب انجام داده اند. همانطور که سناتور بیه در جلسه ‏دفاعیه مک کانل اشاره کرد، گزارش نای “تبعات ناخواسته ای را بدنبال داشته است که، به نظر خود من، برای منافع ‏امنیت ملی کشورمان زیانبار بوده اند.“‏

جبران بی موقع صدمات ناشی از گزارش نای توسط دریاسالار مک کانل باید مجددا ً توجه جامعه جهانی را به واقعی ‏بودن تهدید هسته ای ایران معطوف دارد. حیف که بازنویسی مجدد گزارش نای توسط مک کانل هرگز نخواهد توانست ‏مانند نسخه اول این گزارش توجه رسانه ها را بخود جلب کند.‏

منبع: وال استریت جورنال، 8 فوریه، 2008‏