به دریاسالار مایکل مک کانل مدیر سازمان ملی اطلاعات آمریکا بخاطر تلاش برای برگرداندن اعتبار این سازمان امتیاز دهید. وی این هفته در پاسخ به سؤالات کمیسیون اطلاعات سنا از “صحت و کارکشتگی” جریانی که منجر به انتشار ارزیابی تکان دهنده سازمان اطلاعات آمریکا (نای) درباره برنامه هسته ای ایران گردید، دفاع کرد. اما شهادت او برابر با وارونه کردن نتیجه قضاوت قبلی بود.
ارزیابی نای که در دسامبر سال گذشته منتشرگردید، بخاطر اشاره به “عنصر کلیدی توقف برنامه های تسلیحات اتمی ایران در سال 2003” به تیتر محافل خبری جهان تبدیل شد. به رغم “اعتماد نسبی” سازمان اطلاعات آمریکا، در این ارزیابی آمده است که این سازمان “با اعتماد کامل” بیان می کند که فعالیت این برنامه از سال 2003 متوقف شده است. ارزیابی نای همچنین به قضاوت های فرضی سیاسی تبدیل شده است، مانند اینکه “تصمیم گیری های تهران توسط رویکرد هزینه و فایده و نه شتاب برای دستیابی به سلاح بدون در نظر گرفتن هزینه های سیاسی، اقتصادی و نظامی هدایت می شوند.“
بنابراین تعجبی ندارد که محمود احمدی نژاد بلافاصله گزارش نای را “بیانیه پیروزی” برنامه های هسته ای ایران خواند. به رغم اینکه پیش نویس یک قطعنامه ضعیف دیگر بر علیه ایران هم اکنون در دست تهیه است، اما تلاش های دیپلماتیک برای تصویب دور سوم تحریم های اقتصادی سازمان ملل به تدریج متوقف گردیدند به طوری که روسیه تصمیم گرفت سوخت نیروگاه هسته ای بوشهر را به ایران انتقال دهد، اقدامی که ریسک نگران کننده تکثیر و گسترش سلاح های اتمی را بدنبال دارد و روسیه قبلا ً ماهها آن را به تعویق انداخته بود.
به علاوه، گزارش نای تلاش های آمریکا را برای استقرار سپر ضدموشکی در اروپای مرکزی پیچیده کرد. اسرائیلی ها نیز نگران شدند که این گزارش، سیگنال مرگ حساسیت آمریکا درباره ایران باشد و احتمالا ً آنها را وادار کند دست به اقدامی یکجانبه بر علیه ایران بزنند. در داخل آمریکا نیز دموکرات ها از گزارش نای برای متهم کردن دولت بخاطر ارائه اطلاعات جنجالی استفاده کردند. جان ادواردز می گوید:“این موضوع کاملا ً روشن و به طرز وحشتناکی شبیه به موضوعی است که درباره عراق شاهد آن بودیم.“
اکنون دریاسالار مک کانل به وضوح در تلاش است صدمات وارده را جبران نماید، حتی اگر مستقیما ً نتواند به این موضوع اشاره کند. او در جلسه دفاع از خود اعتراف کرد:” فکر می کنم شیوه ای را که به واسطه آن برنامه اتمی را تعریف کردیم، تغییر دهم.” او در عین حال افزود، طرح تسلیحاتی و تسلیحاتی شدن “کم اهمیت ترین بخش” یک برنامه تسلیحات اتمی است.
مک کانل از اینکه نویسندگان گزارش نای در پاورقی این گزارش عنوان کرده اند که منظور از “برنامه تسلیحات اتمی” صرفا ً طرح تسلیحاتی، تسلیحاتی شدن و حذف غنی سازی اورانیوم است، تاحدودی ابراز تأسف کرد. او در عین حال با نظر سناتور ایوان بیه (دموکرات ایالت ایندیانا) درباره اینکه پی بردن به ازسرگیری فعالیت تسلیحاتی ایران برای آمریکا “بسیار دشوار” است و این موضوع که “با توجه به قابلیت های صنعتی و فنی ایرانیان، آنها احتمالا ً در ساخت بمب موفق خواهند شد،” موافقت کرد.
مک کانل در بیانیه مکتوب خود حتی از این هم فراتر رفته است. وی در این بیانیه خاطر نشان کرده است که دوره داد و قال درباره رویکرد هزینه و فایده آخوندها و یا سیاست هویج و چماق، که در گزارش نای به آنها اشاره شده، بسر آمده است. در عوض، این ارزیابی جدید (نای) تأکید می کند که ایران همچنان غنی سازی یعنی”سخت ترین چالش تولیدات اتمی” را ادامه می دهد و “ادامه تلاش های ایران به منظور ارتقای موشک های بالیستیک که قابلیت هدف گیری آفریقای شمالی و اروپا را دارند،” یک مؤلفه اصلی قابلیت تسلیحات اتمی این کشور بشمار می رود.
بعد دیگر گزارش نای معطوف به سلاح های کشتار جمعی است. در این گزارش آمده است:“ما ارزیابی می کنیم که تهران تأسیساتی با کاربرد دوگانه در اختیار دارد تا در مواقع ضروری عامل جنگ شیمیایی را تولید کند. تهران همچنین تحقیقاتی را انجام می دهد که ممکن است استفاده های مخرب داشته باشند. ایران پیش از این تحقیقاتی درباره عامل مخرب جنگ بیولوژیکی انجام داده و همچنان بدنبال دستیابی به فناوری هایی است که استفاده دوگانه دارند و می توانند در جنگ بیولوژیکی استفاده شوند.“
تمامی مسائل یاد شده صرفا ً آنچه را که درباره اهداف ایران مشخص بوده است، تأیید می کنند. توضیحات مک کانل بر این نکته تأکید می کند که گزارش ابتدایی نای در بهترین حالت یک شکست مفتضحانه در افکار عمومی و در بدترین حالت طغیان تحلیلگران سازمان اطلاعات است که بدنبال تضعیف سیاست کنونی آمریکا هستند. به گفته یک منبع اطلاعاتی آمریکا، گزارش نای اساسا ً کار دست پروردگان وزارت امور خارجه آمریکا بوده است که سابقه “حزبی شدیدی بر علیه مقامات دولت بوش” دارند. آنها کارشان را خیلی خوب انجام داده اند. همانطور که سناتور بیه در جلسه دفاعیه مک کانل اشاره کرد، گزارش نای “تبعات ناخواسته ای را بدنبال داشته است که، به نظر خود من، برای منافع امنیت ملی کشورمان زیانبار بوده اند.“
جبران بی موقع صدمات ناشی از گزارش نای توسط دریاسالار مک کانل باید مجددا ً توجه جامعه جهانی را به واقعی بودن تهدید هسته ای ایران معطوف دارد. حیف که بازنویسی مجدد گزارش نای توسط مک کانل هرگز نخواهد توانست مانند نسخه اول این گزارش توجه رسانه ها را بخود جلب کند.
منبع: وال استریت جورنال، 8 فوریه، 2008