من از ۹ سال پیش تاکنون فرصت نیافتم به ایران سفر کنم، ولی به وضوح می بینم که برخی قشرهای جامعه در این کشور درحال آزادسازی خود هستند. اکثر زنان ایرانی که به فرودگاه اورلی وارد می شوند، روسری خود را برمی دارند و سپس در راه بازگشت به ایران مجدداً بر سر می گذارند.
جبهه گرفتن علیه لیلا حاتمی به واقع اقدامی مضحک بود. نیازی به شرح و بسط دادن آن نیز نیست. این بازیگر تنها قصد داشته یک حرکت دوستانه و از روی احترام در برابر ژیل ژاکوب انجام دهد؛ نه کمتر، و نه بیشتر. اینکه یک زن باحجاب شخصی را می بوسد، درواقع یک حرکت بی اهمیت است و نیازی به کنکاش ندارد.
ایرانیان مانند آلمانی ها رفتار می کنند
در ایران تنها کسانی که به یک خانواده تعلق دارند یکدیگر را می بوسند، و این به مقوله شرم و خجالت ارتباط دارد. زن و مرد ایرانی برای سلام و احوالپرسی مانند ژاپنی ها سر خود را پایین می آورند.
ایرانیان به برخی ارزش ها بسیار وابسته اند: یک زن زمانی که در منزل خود است می تواند حجاب از سر بردارد، همان طور که می تواند نزدیکان خود را ببوسد. درواقع ایرانیان در داخل منازل شان خیلی با ما تفاوت ندارند.
رفتار آنها بسیار شبیه رفتار آلمانی هاست. آنها نیز در ملاء عام یکدیگر را نمی بوسند. آیا نیکولا سارکوزی را به یاد دارید که در زمان دیدار با آنگلا مرکل، او را بوسید؟
تمامی این مسایل به عادات و رفتار بازمی گردد. روس ها یکدیگر را از لب می بوسند و ما فرانسوی ها هنوز هم هضم این مسأله برایمان سخت است و نمی توانیم این حرکت آنها را درک کنیم.
دراز کردن دست، دست روی سر
به یاد دارم که یک بار یک دانشجوی دختر و همسرش را به منزلم دعوت کردم. او که محجبه بود، درعین دوستی همیشه فاصله را رعایت می کرد و همیشه نگران این بود که هیچ گونه تماس فیزیکی با من نداشته باشد. در پایان هفته زمانی که می خواست خداحافظی کند، دستش را بلند کرد. من این حرکت او را به مانند نشانه ای از اطمینان و اعتماد برداشت کردم.
یک بار دیگر نیز به یاد دارم که یک دختر پاکستانی محجبه به دیدن من آمد تا به من بگوید که گاهی اوقات دیگر دانشجویان را می بوسم. او برای ایجاد یک رابطه دوستانه و راحت تر به من اجازه داد که دستانم را به نشانه دوستی روی سر او بگذارم. من این کار را کردم و بین ما یک اعتماد دوجانبه به وجود آمد.
من نمی خواهم رفتارهای دیگران را مورد قضاوت قرار دهم. فقط می دانم که ما هر یک رفتارهای خاص خود را برای سلام و احوالپرسی داریم. من شخصاً دوست دارم که همیشه کراوات بزنم. شاید این حالت دیگر از مد افتاده و سنخیتی ندارد، ولی کراوات برای من وسیله ای است که به آن وابسته ام و در ایران و در مواقع کار آن را برنمی دارم.
یک بوسه معمولی، حرکتی کاملاً بی اهمیت
نمی دانم آیا این حرکت لیلا حاتمی به پیامدهایی نیز منجر خواهد شد یا خیر، ولی فکر می کنم که رفتار او ازسوی ایرانیان شهرنشین بسیار هم مورد تحسین قرار گرفته و شاید حتی باعث محبوبیت بیشتر او شود.
بی شک همیشه عفیف نمایان و زاهد مآبانی وجود دارند که خود را شوک زده نشان می دهند، ولی این گونه موضع گیری ها در اقلیت است.
بازیگران زن نیز به مانند دانشگاهیان اغلب به حضور عکاسان توجه می کنند و به شکلی موشکافانه از برخی رفتارها دوری می جویند؛ مثلاً بی حجاب ظاهر شدن یا انجام حرکتی که می تواند “نامناسب” تعبیر شود؛ درست مانند حالتی که برای لیلا حاتمی روی داد. فکر می کنم که لیلا حاتمی در آن لحظه به تأثیری که حرکت او می تواند برجای بگذارد فکر نکرده.
مسایل بسیار مهم تری وجود دارد
حرکت لیلا حاتمی با شیون و فغان مسؤولان جمهوری اسلامی رو به روشد، زیرا او یک شخصیت شناخته شده در میان عموم مردم است و از شهرت بسزایی نیز برخوردار است. بی شک این شیوه ای برای سران این کشور است که بوسیله آن توجه به پرونده های مهم تر را که روی آنها اختلاف وجود دارد از اذهان دور می کنند.
بهتر است مقامات تهران، درست مانند رسانه های غربی، به بحث پیرامون نقش جمهوری اسلامی در سوریه، مذاکرات اتمی، یا روابط پرتنش با عربستان سعودی بپردازند. در این مواردی که ذکر شد، مسایل بیشتری برای اندیشیدن وجود دارد؛ مسایلی که وخامت و فوریت شان بسیار بیشتر از داستان پیش پا افتاده یک بوسه است.
منبع: نوول ابزرواتور، ۲۰ مه
