در حالی که انتقادها از اقدامات حسن روحانی و هیات همراه اش از نیویورک از سوی محافظه کاران و نیروهای موسوم به “ارزشی” از دیروز شدت گرفته است و با حملات مکرر رسانه های وابسته به این جریان همراه شده است، انتشار خبر دستور حسن روحانی برای برقراری پرواز مستقیم بین ایران و آمریکا، در صدر توجه افکار عمومی و به ویژه هواداران دولت قرار گرفته است.
خط هوایی ای به نام “۰۰۷” که از زمان قطع روابط دیپلماتیک ایران و آمریکا در ۳۴ سال گذشته، متوقف شد اما سازمان بین المللی هواپیمایی، این نام ویژه که یادآور داستان های جیمز باند است را به هیچ خط هوایی دیگری ویگذار نکرد و هم اکنون در صورت تحقق این دستور حسن روحانی، می توان از “بازگشت ۰۰۷” سخن گفت.
خبر دستور ویژه حسن روحانی برای برقراری پرواز مستقیم تهران-نیویورک را اکر ترکان، مشاور عالی او اعلام کرده و گفته است: “رئیس جمهور کشورمان دستور بررسی چگونگی برقراری خط پرواز مستقیم بین ایران و آمریکا را صادر کرد”.
ترکان در مقام رئیس شورای عالی ایرانیان خارج از کشور افزوده است: “دکتر روحانی، ایرانی بودن را مهمترین نقطه مشترک برای تمام ایرانیان می‌داند و بر ضرورت و افزایش خدمت‌رسانی به تمامی ایرانیان در سراسر جهان از سوی شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور تاکید کرده است”.
ترکان، تسهیل رفت و آمد و ارتباط ایرانیان مقیم خارج به کشور را یکی دیگر از محورهای سخنان رییس‌جمهور اعلام کرد و افزود: “ایشان در راستای رفع مشکلات رفت و آمد هموطنان مقیم آمریکا، دستور بررسی چگونگی برقراری خط پرواز مستقیم بین ایران و آمریکا را صادر کرد”.
سایت فرارو نیز در گزارشی، اعلام خبر بررسی امکان “بازگشت ۰۰۷” را اقدامی هوشمندانه از سوی دولت برای پایان دادن به بحث ها در خصوص نحوه تماس تلفنی روحانی و اوباما تفسیر کرده و نوشته است: “با سفر هفته گذشته رییس جمهور کشورمان به نیویورک و شرکت در اجلاس سالانه سازمان ملل و برنامه های جانبی آن اتفاقات تازه ای را در سیاست خارجی ایران رقم خورد. یکی از مهمترین این اتفاقات گفت و گوی تلفنی با باراک اوباما بود که در تاریخ جمهوری اسلامی ایران بی سابقه بوده است. اقدامی که با واکنش های اصولگرایان همراه بوده و هم اکنون با طرح مسئله پرواز مستقیم در حاشیه قرار گرفته است”.
سایت “بهار نیوز” هم می نویسد: “برگزاری خط پرواز مستقیم چند ماه پیش بر سر زبان ها افتاد اما در آن زمان آین خبر تکذیب شد. اوایل تیرماه سال جاری فردی که خود را نماینده وینابل (تنظیم‌کننده قوانین و مقررات دولتی ایالات متحده) در جمهوری‌اسلامی ایران معرفی کرده بود از آمادگی لازم برای آماده‌سازی یادداشت تفاهم مورد نیاز دولت‌های آمریکا و ایران در برقراری خطوط پروازی بین شهرهای دو کشور خبر داد.مجید جاودانی‌تبریزی، نماینده وینابل در گفت‌وگویی مدعی شد که با توجه به رایزنی‌های صورت گرفته در واشنگتن، در صورت موافقت ایران آماده انجام مذاکرات به نمایندگی از طرف ایشان (دولت جمهوری‌اسلامی) با ادارات مرتبط در واشنگتن و آماده‌سازی یادداشت تفاهم مورد نیاز است. وی همچنین از خطوط هوایی دلتا به‌عنوان طرف آمریکایی مورد نظر مبنی بر ارائه خدمات در این خط پروازی به اتفاق هواپیمایی جمهوری اسلامی (هما) خبر داد”.
بهارنیوز می افزاید: “این در حالی است که با پیگیری‌های صورت گرفته در ان زمان، روابط عمومی هما و سازمان هواپیمایی کشوری نسبت وجود نهادی به‌نام «وینابل» اظهار بی‌اطلاعی کردند و ادعای مجید جاودانی‌تبریزی را در مورد راه‌اندازی پرواز مستقیم ایران و آمریکا را به طور کلی تکذیب کردند”.
این دستور در حالی از سوی روحانی صادر شده که وضعیت ناوگان هوایی ایران به دلیل تحمل تحریم های موسوم به “داماتو” در بحرانی ترین شرایط خود به لحاظ کمی و کیفی قرار دارد.
چندی پیش خبرگزاری ایسنا، آخرین وضعیت ناوگان هوایی را چنین گزارش کرده بود: “قبلا سوار شدن هواپیماهای نو و پروازهای بدون تأخیر برای بسیاری از ایرانیان یک آرزو بود اما اکنون که نرخ بلیت هواپیما تا ۷۰ درصد افزایش یافته و آزادسازی قیمت بلیت هواپیما مطرح می‌شود این امر دیگر یک آرزو نیست بلکه توقعی است که مردم از صنعت حمل و نقل هوایی کشورشان دارند که البته مسئولان هم وعده و نوید بهبود ناوگان و ارتقای کیفیت خدمات را می‌دهند. خرید هواپیماهای جدید یا کم سن و سال، تکریم حقوق مسافران در فرودگاه‌ها، کاهش تاخیرها و برخورد جدی با شرکت‌های متخلف برخی از این وعده‌هاست که مسافران در انتظار تحقق آن هستند. در کشور ۵۴ فرودگاه غیر نظامی وجود دارد که سالانه ظرفیت جابه‌جایی ۸۵ میلیون مسافر را دارند اما در سال گذشته بیش از ۴۳ میلیون مسافر در فرودگاه‌های کشور جا به جا شدند. در بخش حمل و نقل هوایی ایران ۱۹ شرکت هواپیمایی خارجی و ۲۶ شرکت هواپیمایی داخلی وجود دارد که هفته پیش رییس سازمان هواپیمایی کشوری پروانه بهره‌برداری هشت شرکت هواپیمایی غیر فعال را لغو کرد که با لغو هشت شرکت آرام‌ایر (باری)، اطلس‌ایر، ایلام‌ایر (راه کربلا)، پاسارگاد، تهران‌ایر، سفیران، صها و صافات اکنون ۱۸ ایرلاین ایرانی فعال هستند. البته سازمان هواپیمایی کشوری به شرکت‌های هواپیمایی آبان (باری)، ارم و اروند نیز به منظور فعالیت مجدد و عملیاتی شدن شرکت مهلت سه ماهه داده و به شرکت‌های هواپیمایی تفتان، چابهار، سهند و فارس قشم نیز مهلت شش ماهه داده است. در حال حاضر بیش از ۲۳۱ فروند هواپیما با عمر متوسط ۲۲ سال در کشور وجود دارند که نزدیک به ۴۰ هزار صندلی در ناوگان هوایی کشور ایجاد کرده است. طی دو – سه سال اخیر هواپیماهای شرقی که تلخ‌ترین سوانح هوایی را برای مردم ایران برجای گذاشتند، از ناوگان کشور خارج شدند و جای خود را بویینگ‌های MD دادند. طبق آخرین تصمیم سازمان هواپیمایی کشوری هواپیماهایی اجازه ورود به کشور را دارند که حداقل سال ساخت آنها ۲۰۰۲ باشد یعنی هواپیماهای ۱۰ سال به بالا حق ورود به کشور را ندارند.اساسا سیاست سازمان هواپیمایی کشوری نوسازی ناوگان و ممانعت از پرواز هواپیماهای فرسوده است. بر این اساس عمر ناوگان باید کاهش یابد و هواپیماهایی که سن بالایی دارند به تدریج از چرخه پرواز خارج و هواپیماهای جوان‌تر جایگزین آنها شوند تا به افق ترسیمی ۱۴۰۴ که به پرواز درآمدن ۵۵۰ فروند هواپیما است، دست یابیم. بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه از ابتدای سال سوم برنامه، دولت موظف است نسبت به آزادسازی نرخ بلیت هواپیما اقدام کند که به گفته رییس سازمان هواپیمایی کشوری مقدمات، برنامه‌ها و پیش نیازهای این امر در سازمان هواپیمایی کشوری با انجام کار کارشناسی مدون شده و از آنجا که آزاد سازی نرخ بلیت هواپیما جزء سیاست‌های کلان به شمار می‌رود، اجرای آن منوط به نظر و دستور هیات دولت است و در صورت اعلام از سوی دولت، آزاد سازی نرخ بلیت انجام خواهد شد.”
اکنون باید این پرسش را طرح کرد که در این شرایط آیا “بازگشت ۰۰۷”، با توجه به وضعیت دیپلماتیک و البته لجستیکی ناوگان هوایی ایران تا چه میزان امکانپذیر است.
