سازمان‌های جهانی مدافع حقوق‌بشر و فعالان حقوق عرب‌های ایران می‌گویند از اسفندماه گذشته تاکنون دست کم بین ۷۸ تا ۱۰۰ شهروند عرب، از جمله چند نوجوان زیر ۱۸ سال در استان خوزستان دستگیر شده‌اند. یکی از پژوهشگران سازمان دیده‌بان حقوق بشر به روز می‌گوید: “بخش گستردهای از این بازداشتها بدون حکم و با هدف قرار دادن افرادی به دلیل اعتراضات مسالمت‌آمیز سابق صورت گرفته است.”
در همین حال مدافعان حقوق عرب‌های ایران در مصاحبه با روز می‌گویند خانواده‌ها از سرنوشت دستگیر شدگان اطلاع دقیقی در دست ندارند.
عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر در اخیرا در بیانیه‌هایی در مورد بازداشت این افراد ابراز نگرانی کردهاند.
این دو سازمان حقوق بشری می‌گویند از اسفند گذشته تا اوایل اردیبهشت ماه بین ۷۰ تا ۱۰۰ شهروند عرب در استان خوزستان توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده‌اند.
عفو بین الملل و دیده‌بان حقوق‌بشر با استناد به اظهارات خانواده‌های بازداشت‌شدگان و برخی منابع دیگر گفته‌اند بسیاری از دستگیری‌های خوزستان در آستانه دهمین سال اعتراضات فروردین ماه سال ۸۴ صورت گرفته است.
اشاره این دو سازمان به ناآرامی‌های فروردین‌ماه سال ۸۴ خوزستان است که در نتیجه آن چند نفر کشته و ده‌ها نفر دیگر بازداشت شدند. این رویداد پس از آن رخ داد که نامه‌ای منتسب به دفتر رییس جمهوری وقت، که در آن بر تصمیم شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، بر تغییر ترکیب جمعیتی عرب های خوزستان تاکید شده بود، به شکل وسیعی در خوزستان منتشر شد.
محمد علی ابطحی، رییس وقت دفتر محمد خاتمی، رییس سابق جمهوری اسلامی، این نامه را تکذیب و آن را جعلی اعلام کرد، اما عرب‌های خوزستان در شهرهای مختلف این استان به اعتراضاتی دست زدند که به شدت سرکوب شد.
تشدید برخوردها در آستانه سالگرد اعتراضات
فراز صانعی از پژوهشگران ارشد سازمان دیده بان حقوق بشر به روز می‌گوید هر ساله در آستانه سالگرد این اعتراضات، استان خوزستان شاهد افزایش فعالیتها و اعتراضات عرب‌های اهوازی نسبت به سیاستهای تبعیضانه و ایجاد محدودیت در مقابل حقوق سیاسی، اقتصادی و فرهنگی می‌شود.
به گفته این فعال حقوق بشر به نظر می‌رسد تعداد بازداشتها و سرکوب معترضان امسال بیشتر از یکی دو سال اخیر بوده است.
کریم دحیمی، فعال عرب نیز به روز می‌گوید هر ساله در آستانه سالگرد این اعتراضات، نیروهای امنیتی و مسلح جمهوری اسلامی با حملات مسلحانه به منازل مردم ده ها تن از فعالان را بازداشت می‌کنند.
امسال از جمله یک شاعر اهوازی به نام احمد حزباوی و چندین تن از فعالان اهل‌سنت نیز بازداشت شده اند.
فراز صانعی از سازمان دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید تعداد بازداشت‌های امسال دست کم ۷۸ و احتمالا بیش از ۱۰۰ نفر است که در میان نوجوانان زیر ۱۸ سال هم دیده می‌شوند.
به گفته کریم دحیمی، دستگیری‌های امسال “طی یورش های شبانه توسط ماموران مسلح و نقاب دار به منزل بازداشت شدگان صورت گرفته و موجی از وحشت را در شهرهای مختلف از جمله شهرهای اهواز، شوش، حمیدیه، سوسنگرد و خرمشهر ایجاد کرده است.”
او همچنین می‌گوید: “مقامات امنیتی و قضائی اطلاع دقیقی از سرنوشت دستگیرشدگان به خانواده‌هایشان نداده‌اند اما مشخص شده بعضی از آنها در بازداشت‌گاه اداره اطلاعات اهواز بسر می‌برند.”
پیامدهای خودسوزی عساکره
طی هفته‌های گذشته استان خوزستان صحنه درگیری‌ها و اعتراضاتی بوده است که در پی مرگ یونس عساگره، دستفروش خرمشهری، بالا گرفت.
در روزهای پایانی اسفند یونس عساکره، دست فروش عرب اهل خوزستان هم در اعتراض به برچیده شدن بساط کارش مقابل شهرداری خرمشهر توسط “ماموران سد معابر” با ریختن یک گالن بنزین روی خود، خودسوزی کرد.
این دستفروش حدود نه روز بعد در ۲ فروردین‌ماه بر اثر شدت عفونت و جراحات ناشی از سوختگی درگذشت.
حواشی بازی تیم‌های فوتبال فولاد و الهلال به اعتراضات در مورد مرگ عساکره دامن زد.
به گفته کریم دحیمی، فعال حقوق بشر “اهداف نیروهای امنیتی در حواشی این بازی عمدتا افرادی بوده‌اند که با پوشش دشداشه و لباس عربی در استادیوم حاضر شده‌اند.”
فراز صانعی، پژوهشگر دیده بان حقوق بشر نیز می‌گوید بر اساس گزارش‌هایی که سازمان آنها و عفو بین الملل دریافت کردهاند “اکثر بستگان بازداشت‌شدگان اطلاعات کافی راجع به وضعیت و یا مکان نگهداری عزیزان خود ندارند.”
به گفته این فعال حقوق بشر “با توجه به موارد فاحش نقض حقوق بشر توسط نیروهای امنیتی و اطلاعاتی از جمله شکنجه، بدرفتاری و گرفتن اعترافات اجباری طی دوران بازداشت که سابقا توسط عفو بین المل و دیده‌بان حقوق بشر و نهادهای مشابه مستندسازی شده است، از مقامات دولتی درخواست شده که در اسرع وقت آنهایی را که صرفا به دلیل استفاده از حقوق اولیه خود (آزادی بیان، تجمع و انجمن) بازداشت شده‌اند آزاد کرده و شرایط تماس خانواده‌ها و وکلا را برای بقیه بازداشت‌شدگان (یعنی آنهایی که دست به خشونت زدهاند و یا مرتکب عملی که طبق قوانین بین الملل جرم محسوب می‌شود شده‌اند) فراهم کنند.”
به گزارش سازمان‌های حقوق بشر اقلیت عرب استان خوزستان سهم اندکی در اداره کلان این استان دارند و از بسیاری حقوق اولیه خود محروم هستند.
سازمان‌های دیده‌بان حقوق بشر و عفو بین الملل که اینک نسبت به بازداشت حدود ۱۰۰ شهروند این استان ابراز نگرانی کردهاند در سالهای گذشته بیانیههای متعددی نسبت به موارد نقض حقوق‌بشر در استان خوزستان صادر و اجرای احکام اعدام برای تعداد چشمگیری از فعالین عرب اهوازی را نیز محکوم کردهاند.
