با آغاز به کار دو بازداشتگاه موقت جدید در تهران و سمنان، شمار بازداشتگاه های موقت به 13 رسید.به رغم آنکه ساخت بازداشتگاه های بیشتر در کشور با انتقاد هایی همراه بوده اما معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی سازمان زندانها و اقدامات تامینی ـ تربیتی کشور ایجاد بازداشتگاههای موقت را برای نگهداری بیش از 50 هزار متهمی دانسته که ماهانه در ایران بازداشت می شوند.
برنامه ساخت بازداشتگاه های موقت، برنامه ای 3 ساله است که از اواخر سال 85 آغاز شده است.اولین نوع از این بازداشتگاه ها در پایتخت طی روزهای اخیر افتتاح شد و با افتتاح بازداشتگاه موقت در سمنان تعداد بازداشتگاه های موقتی که از نیمه دوم سال 85 تاکنون در کشور ساخته شده به 13 بازداشتگاه رسید. چهارمحال بختیاری، فارس، خراسان جنوبی، خوزستان، سیستان وبلوچستان، یزد، کرمان، قزوین، کردستان، تهران، کرمانشاه، وسمنان استان هایی هستند که کار ساخت بازداشتگاه موقت در آنها به پایان رسیده است.
همزمان مدیر کل زندان های استان تهران، با اشاره به اینکه “در حال حاضر در استان تهران یک بازداشتگاه ویژه زندانیان موقت، در بزرگراه رسالت ساخته شده” به خبرگزاری مهر گفت: “بناست تا پایان امسال 2 بازداشتگاه دیگر در تهران ساخته شود اما بر اساس برنامه ریزی های انجام شده، 4 بازداشتگاه باید در استان تهران احداث شود”.
سهراب سلیمانی در خصوص ساخت بازداشتگاه های موقت در سایر استانهای کشور نیز گفت: “در سال گذشته تعدادی از این بازداشتگاه ها ساخته شد، و قرار است در سال جاری نیز اجرای این طرح ادامه یابد”.
وی “کاهش تعداد زندانیان تحت قرار در زندانها و کاهش ورود مجرمان کم خطر به زندان ها را از اهداف اصلی در ساخت بازداشتگاه های موقت عنوان کرده است”.
این بازداشتگاه ها پس از دریافت ردیف مستقل در بودجه سال 86 کشور و صرف 2 میلیارد تومان ساخته شده اند.ظرفیت 13 بازداشتگاهی که تاکنون استفاده از آنها آغاز شده 6650 نفر در آن واحد است.
سه سال 30 بازداشتگاه
به گفته مقامات سازمان زندان ها در حدود 48 در صد کسانی که زندانی می شوند کمتر از 11 روز در زندان باقی می مانند.از این تعداد حدود 84 درصد در مرحله تحقیق با تامین قرار های وثیقه یا کفالت آزاد می شوند و گروهی نیز از اتهامات وارده تبرئه و آزاد می شوند. مقام های قضائی ادعا می کنند که برای “پیشگیری از خوردن مهر زندان بر پیشانی این متهمان” برنامه ساخت بازداشتگاه های موقت را به اجرا در آورده اند. ادعایی که بسیاری از مدافعان حقق بشر در ایران آن را قابل پذیرش نمی دانند.
نکته جالب آنکه در طرح ساخت بازداشتگاهای موقت در سراسر کشور شش علت ذکر شده که “حفظ حقوق شهروندی” پنجمین علت است. بقیه علل به ترتیب عبارتند از: “کاهش جمعیت کیفری زندانیان”، “پیشگیری از سرایت آسیب های اجتماعی به متهمان”، “تلاش برای تغییر روش های حبس”، “دادن فرصت برای تامین قرار”، و “بهبود کیفیت خدمات”.
در برنامه ساخت بازداشتگاه های موقت سراسری تاکید شده حداکثر مهلت نگهداری متهمان در این بازداشتگاهها 30 روز است اما شورای تشخیص هر بازداشتگاه که مرکب از “قاضی ناظر، رییس بازداشتگاه، مسئول بهداشت و درمان بازداشتگاه، و مددکار اجتماعی بازداشتگاه” است، می تواند این زمان را تمدید کند.
مقامات قضائی پیش از این ساخت بازداشتگاه های موقت جدید و تفکیک متهمان از محکومان را یکی از راه های جلوگیری از وجود بازداشتگاه های خودسر یا خارج از کنترل نیروهای امنیتی، انتظامی و نظامی عنوان کرده بودند اما در آئین نامه بازداشتگاههای موقت جدید تاکید شده: “متهمان جرایم مواد مخدر، سرقت مسلحانه، اقدام علیه امنیت ملی، آدم ربایی، قتل عمدی، ایجاد جرح با چاقو، ورود به عنف، افراد شرور و دایر کنندگان مراکز فساد و فحشا به هیچ وجه در این بازداشتگاه ها نگهداری نخواهند شد، و علاوه بر این موارد شورای تشحیص بازداشتگاه می تواند از نگهداری متهمانی که اتهاماتی غیر از موارد ذکر شده دارند نیز در بازداشتگاه های موقت سازمان زندان ها جلوگیری کند”.
در برنامه سه ساله ساخت بازداشتگاه های موقت سراسری همچنین پیش بینی شده که پس از راه اندازی بازداشتگاه موقت در مراکز 30 استان کشور در هر شهری که شمار زندانیان آن بیش از 1000 نفر باشد یک بازداشتگاه موقت جدید نیز تاسیس شود.بزرگترین حسنی که برای این بازداشتگاه ذکر شده این است که “مدت بازداشت در این بازداشتگاه ها جزو سوابق کیفری حساب نخواهد شد”.