13 بازداشتگاه موقت برای هزاران زندانی تازه

شهرام رفیع زاده
شهرام رفیع زاده

» افزایش زندان ها در کشور؛

با آغاز به کار دو بازداشتگاه موقت جدید در تهران و سمنان، شمار بازداشتگاه های موقت به 13 رسید.به رغم ‏آنکه ساخت بازداشتگاه های بیشتر در کشور با انتقاد هایی همراه بوده اما معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی ‏سازمان زندانها و اقدامات تامینی ـ تربیتی کشور ایجاد بازداشتگاههای موقت را برای نگهداری بیش از 50 هزار ‏متهمی دانسته که ماهانه در ایران بازداشت می شوند.

zendanafzayesh.jpg

برنامه ساخت بازداشتگاه های موقت، برنامه ای 3 ساله است که از اواخر سال 85 آغاز شده است.اولین نوع از ‏این بازداشتگاه ها در پایتخت طی روزهای اخیر افتتاح شد و با افتتاح بازداشتگاه موقت در سمنان تعداد ‏بازداشتگاه های موقتی که از نیمه دوم سال 85 تاکنون در کشور ساخته شده به 13 بازداشتگاه رسید. چهارمحال ‏بختیاری، فارس، خراسان جنوبی، خوزستان، سیستان وبلوچستان، یزد، کرمان، قزوین، کردستان، تهران، ‏کرمانشاه، وسمنان استان هایی هستند که کار ساخت بازداشتگاه موقت در آنها به پایان رسیده است.‏

همزمان مدیر کل زندان های استان تهران، با اشاره به اینکه “در حال حاضر در استان تهران یک بازداشتگاه ویژه ‏زندانیان موقت، در بزرگراه رسالت ساخته شده” به خبرگزاری مهر گفت: “بناست تا پایان امسال 2 بازداشتگاه ‏دیگر در تهران ساخته شود اما بر اساس برنامه ریزی های انجام شده، 4 بازداشتگاه باید در استان تهران احداث ‏شود”.‏

سهراب سلیمانی در خصوص ساخت بازداشتگاه های موقت در سایر استانهای کشور نیز گفت: “در سال گذشته ‏تعدادی از این بازداشتگاه ها ساخته شد، و قرار است در سال جاری نیز اجرای این طرح ادامه یابد”.‏

وی “کاهش تعداد زندانیان تحت قرار در زندانها و کاهش ورود مجرمان کم خطر به زندان ها را از اهداف اصلی ‏در ساخت بازداشتگاه های موقت عنوان کرده است”.‏

این بازداشتگاه ها پس از دریافت ردیف مستقل در بودجه سال 86 کشور و صرف 2 میلیارد تومان ساخته شده ‏اند.ظرفیت 13 بازداشتگاهی که تاکنون استفاده از آنها آغاز شده 6650 نفر در آن واحد است.‏

‎ ‎سه سال 30 بازداشتگاه‏‎ ‎

به گفته مقامات سازمان زندان ها در حدود 48 در صد کسانی که زندانی می شوند کمتر از 11 روز در زندان ‏باقی می مانند.از این تعداد حدود 84 درصد در مرحله تحقیق با تامین قرار های وثیقه یا کفالت آزاد می شوند و ‏گروهی نیز از اتهامات وارده تبرئه و آزاد می شوند. مقام های قضائی ادعا می کنند که برای ‏‎“‎پیشگیری از ‏خوردن مهر زندان بر پیشانی این متهمان” برنامه ساخت بازداشتگاه های موقت را به اجرا در آورده اند.‏‎ ‎ادعایی ‏که بسیاری از مدافعان حقق بشر در ایران آن را قابل پذیرش نمی دانند.‏

نکته جالب آنکه در طرح ساخت بازداشتگاهای موقت در سراسر کشور شش علت ذکر شده که “حفظ حقوق ‏شهروندی” پنجمین علت است. بقیه علل به ترتیب عبارتند از: “کاهش جمعیت کیفری زندانیان”، “پیشگیری از ‏سرایت آسیب های اجتماعی به متهمان”، “تلاش برای تغییر روش های حبس”، “دادن فرصت برای تامین قرار”، ‏و “بهبود کیفیت خدمات”.‏

در برنامه ساخت بازداشتگاه های موقت سراسری تاکید شده حداکثر مهلت نگهداری متهمان در این بازداشتگاهها ‏‏30 روز است اما شورای تشخیص هر بازداشتگاه که مرکب از “قاضی ناظر، رییس بازداشتگاه، مسئول بهداشت ‏و درمان بازداشتگاه، و مددکار اجتماعی بازداشتگاه” است، می تواند این زمان را تمدید کند.‏

مقامات قضائی پیش از این ساخت بازداشتگاه های موقت جدید و تفکیک متهمان از محکومان را یکی از راه های ‏جلوگیری از وجود بازداشتگاه های خودسر یا خارج از کنترل نیروهای امنیتی، انتظامی و نظامی عنوان کرده ‏بودند اما در آئین نامه بازداشتگاههای موقت جدید تاکید شده: “متهمان جرایم مواد مخدر، سرقت مسلحانه، اقدام ‏علیه امنیت ملی، آدم ربایی، قتل عمدی، ایجاد جرح با چاقو، ورود به عنف، افراد شرور و دایر کنندگان مراکز ‏فساد و فحشا به هیچ وجه در این بازداشتگاه ها نگهداری نخواهند شد، و علاوه بر این موارد شورای تشحیص ‏بازداشتگاه می تواند از نگهداری متهمانی که اتهاماتی غیر از موارد ذکر شده دارند نیز در بازداشتگاه های موقت ‏سازمان زندان ها جلوگیری کند”.‏

در برنامه سه ساله ساخت بازداشتگاه های موقت سراسری همچنین پیش بینی شده که پس از راه اندازی بازداشتگاه ‏موقت در مراکز 30 استان کشور در هر شهری که شمار زندانیان آن بیش از 1000 نفر باشد یک بازداشتگاه ‏موقت جدید نیز تاسیس شود.بزرگترین حسنی که برای این بازداشتگاه ذکر شده این است که “مدت بازداشت در ‏این بازداشتگاه ها جزو سوابق کیفری حساب نخواهد شد”.‏