رسا قاضی نژاد
در شرایطی که در سالهای اخیر مقام های جمهوری اسلامی ایران اشغال سفارت آمریکا در سال 1358 را یک حرکت دانشجویی “خودجوش” و در “اعتراض به سیاست های آمریکا در پناه دادن به شاه اسبق ایران” خوانده اند، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در تازه ترین اظهار نظر خود از “زمینه سازی سپاه” برای اقدام اینچنینی توسط بسیج دانشجویی سخن گفت.
سرلشکر محمدعلی (عزیز) جعفری فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هفته گذشته طی سخنانی در مراسم اختتامیه نشست هم‌اندیشی مسئولان بسیج دانشجویی دانشگاههای کشور که در محل سفارت سابق آمریکا در تهران برگزار شد، با اشاره به اینکه سپاه استانها موظف به حمایت و پشتیبانی از ناحیه بسیج دانشجویی و بسیج دانشجویی دانشگاه‌هاست، تأکید کرد: “می‌خواهیم زمینه‌ای ایجاد کنیم که اگر نیاز شد، بسیج دانشجویی به اقداماتی مشابه 13 آبان دست بزند.”
به گزارش خبرگزاری فارس، جعفری همچنین از حمایت از حرکت های اینچنینی سخن گفت و اظهار داشت: “سپاه موظف به حمایت و پشتیابی از اقدام انقلابی بسیج دانشجویی است، نه کندکننده و بوجود آورنده مانع بر سر این راه.”
فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پیرامون حمایت از این تشکل شبهه نظامی در داخل دانشگاه ها با بیان اینکه ”تغییر و تحول در بسیج دانشجویی نیاز به بودجه و پشتیبانی دارد اما همه‌اش این نیست”، خاطر نشان کرد: “حمایت سپاه و سلسله مراتب فرماندهی سپاه، همین حمایت‌های معنوی و ساختاری و سازمانی است، البته آنجا که نیاز به بودجه باشد، در حد مقدورات این کار انجام خواهد شد.”
اگر بشود
روز ۱۳ آبان سال ۱۳۵۸ گروهی از دانشجویان موسوم به “دانشجویان پیرو خط امام”، سفارت آمریکا در تهران راتسخیر کردند؛آیت الله خمینی، رهبر جمهوری اسلامی از این اقدام حمایت کرد و آن را “انقلاب دوم” و حتی بزرگتر از انقلاب مردم ایران در سال 1357 خواند. متعاقب آن، عده ای از دیپلمات ها و کارکنان این سفارت به مدت ۴۴۴ روز گروگان دانشجویان بودند و روابط رسمی ایران و آمریکا در جریان بحران ناشی از این اقدام قطع شد.
در دهه گذشته عمده کسانی که دست اندرکار تسخیر سفارت آمریکا بودند سعی کردند این رفتار را ناشی از فضای انقلابی و دانشجویی آن دوران بدانند و حتی در چند سال اخیر هرگونه تلاش برای اشغال سفارت کشوری دیگر در تهران را هم تقبیح کردند.
در آخرین برخورد از این دست آذرماه گذشته حسن قشقاوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در واکنش به تجمع های گروهی که “طلاب و بسیجیان” خوانده می شدند در مقابل سفارتخانه های عربی در تهران، از نیروی انتظامی خواست تا با “تجمعات بدون مجوز رسمی” برخورد کند.به گزارش رسانه های ایران، این گروه در اعتراض به سیاست رهبران عربستان سعودی در قبال فلسطینی ها مقابل سفارت این کشور در تهران تجمع کردند و عکس ملک عبدالله، پادشاه این کشور را به آتش کشیدند.
با این حال آنچنان که واحد مرکزی خبر نقل کرده است، اکنون فرمانده کل سپاه پاسداران ایران با اشاره به اینکه تنها آیت الله خمینی و معدودی از مسئولان وقت از این اقدام دانشجویان حمایت کرده بودند، گفت: “این اقدامات را دیگر نمی شود انجام داد، اما ما می خواهیم بسیج دانشجویی در صورت نیاز این ویژگی را داشته باشد. “
او همچنین افزود: “مخالفت با دولت ها و افشاگری، یکی از عادت های دانشجویان بوده است، اما عادت به مخالفت راه درستی نیست و باید شکسته شود.”
فرمانده سپاه با این حال یادآور شد: “در جمهوری اسلامی ممکن است جریانی در حاکمیت قرار گیرد که صلاحیت بودن در آن جایگاه را نداشته باشد که در آن مقطع بسیج دانشجویی نقش خود را دارد و باید افشاگری های خود را انجام دهد.”
تغییر با نظر رهبر
البته فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سخنرانی خود فقط به حمایت از دانشجویان نپرداخت بلکه در این سخنرانی به موضوع تغییرات اخیر سپاه و بسیج در یکسال اخیر نیز اشاره کرد.
به گزارش خبرگزاری فارس، این مقام عالی نظامی با اشاره به تغییرات اخیر در سپاه و بسیج، اظهار داشت: “رهبر معظم انقلاب فرمودند که بسیج به دو بخش نیروی مقامت یا همان بخش نظامی، امنیتی و دفاعی و بخش غیر نظامی و غیردفاعی تقسیم شود چرا که ممکن است عده‌ای کار نظامی را دوست داشته باشند و عده دیگر اینگونه نباشد و بتوانند در عرصه فرهنگی، سیاسی، اجتماعی فعالیت کنند؛ ضمن اینکه اگر قرار باشد کل بسیج را نیروی نظامی تلقی کرده و جزو نیروهای مسلح بدانیم، این بسیج نمی‌تواند در صحنه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی وارد شود.“
فرمانده سپاه افزود: ”اقداماتی که در این 2 سال اخیر در راستای تحول سپاه انجام شده و استقلال نسبی بسیج اقشار و بخصوص بسیج دانشجویی به دنبال همین صحبت رهبر انقلاب انجام شده است.”
جعفری خود در شهریور سال گذشته با حکم آیت الله خامنه ای به عنوان فرمانده کل سپاه پاسداران برگزیده شد و چنانکه پیشتر به طور ضمنی گفته شد “با موافقت رهبر ایران” تغییراتی ساختاری در سپاه پاسداران شکل گرفت.
پیش از این از جمله اهداف اصلی تغییر ساختار سپاه، تمرکز زدایی از این نیرو و گسترده تر کردن اختیارات سپاه های استانی و تقویت رده های بسیج بیان شده بود. در این طرح به جای مدیریت متمرکز، ۳۱ سپاه در استانها فعال و تعامل بین نیروی زمینی سپاه و بسیج تقویت شد.