حساسیت در بین مقامات جمهوری اسلامی درباره پیشنهاد شورایی شدن رهبری افزایش یافته است. بعد از آنکه رئیس ستاد کل نیروهای مسلح با انتشار بیانیه‌ای نسبت به طرح این موضوع ابراز نگرانی کرد، حجت الاسلام علوی، وزیر اطلاعات نیز در سخنانی قابل تامل، این پیشنهاد را تشویش اذهان عمومی نامید.
سخنان هفته پیش علی‌اکبر هاشمی‌رفسنجانی درباره مجلس خبرگان واکنش های گوناگونی برانگیخته است. از یک طرف تاکید او بر وظیفه مجلس خبرگان برای نظارت بر رهبری موجب اعتراض شد و از سوی دیگر تکرار مساله امکان شورایی شدن رهبر نگرانی هایی را برانگیخت.
هاشمی‌رفسنجانی با اشاره به جلسه سال ۱۳۶۸ مجلس خبرگان که سیدعلی خامنه‌ای به عنوان رهبر انتخاب شد، گفته بود: “خود آیت‌الله خامنه‌ای طرفدار شورا و عضو پیشنهادی ما هم بودند. صحبت بسیار مستدلی در طرفداری از شورایی کردند و گفتند که باید شورایی باشد.بنا بود من هم صحبت کنم که نوبت نرسید و صحبت نکردم. نظر من هم شورایی بود. بعد از صحبت رأی‌گیری کردیم که ۳۵ نفر به شورا و ۴۵ نفر به فرد دادند و فرد برنده شد.” او افزوده بود: “ما آن موقع آیت‌الله خامنه‌ای را پیشنهاد دادیم، ایشان پشت تریبون رفتند و گفتند: من فرد را قبول ندارم، چرا مرا نامزد می‌کنید؟ قبول نمی‌کنم. من گفتم: نظر ما هم همین بود. ولی رأی‌گیری کردیم و الان قانون شد و اگر شما نباشید، فرد دیگری باید بیاید. ایشان جواب مرا ندادند و رفتند در جایشان نشستند.” هاسمی رفسنجانی در همین گفتگو مساله نظارت خبرگان بر رهبر را هم مطرح کرده بود.
واکنش های اولیه ، که رئیس قوه قضائیه آغاز کننده آن شد، تاکید بر این مساله بود که خبرگان حق نظارت بر خامنه‌ای را ندارد. اما با گذشت چند روز، طرح دوباره مساله شورایی شدن رهبر موجب واکنش‌های جدیدی شده است.
سرلشکر پاسدار حسن فیروزآبادی که عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هم هست با انتشار نامه‌ای سرگشاده دراینباره پرسیده: “هدف و قصد مطرح‌کنندگان شورا در این روزها در مطلع انتخابات خبرگان چیست؟” او تاکید کرده: “امروز که شمشیر فتنه کند شده است، حیله جدیدی به نام «شورا» به کار گرفته می‌شود تا راهکار قانون اساسی برای شرایط اضطرار با طرح شورا در مجمع خبرگان، ولایت فقیه زنده، پویا و برقرار در کشو را بشکنند. مردم به گوش باشید که کلید شکستن استحکام داخلی اقتدار ایران اسلامی، امروز واژه «شورا» است. آنان که این واژه را به کار می‌برند، کسانی هستند که امامت فتنه‌گران در نماز جمعه، شیرین جلوه کرد و جمعی از اهالی فتنه به‌صورت مختلط و با کفش پس از شعار علیه مقدسات مردم در صفوف نماز جمعه به آنان اقتدا کردند و سخنی نگفتند و علیه تندروان ساختارشکن نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران سکوت کردند.”
حجت‌الاسلام مرتضی آقاتهرانی دبیر جبهه پایداری نیز در یک سخنرانی عمومی اعلام کرده: “عده‌ای به دنبال شورایی شدن ولایت فقیه و تخریب این جایگاه بوده و هستند که جدیداً شفاف‌تر حرف‌های خود را می‌زنند. باید مراقب این چنین افراد و اطرافیان آنها باشیم چرا که این‌ها عمروعاص‌های ۱۳۰۰ ساله هستند، این افراد و افراد همسو با این طیف‌ها برای رسیدن به اهداف خود در حال حمله به شورای نگهبان نیز هستند که باید مواظب این موضوع نیز باشیم تا به هدف خود نرسند.”
حتی حجت‌الاسلام سیدمحمود علوی هم که برای ثبت نام انتخابات خبرگان در وزارت کشور حاضر شده بود، در جمع خبرنگاران گفت: “برخی صحبت‌ها ممکن است ذهنیت جامعه را مشوش کند؛ اخیرا صحبت‌هایی در مورد شورای رهبری شده است؛ در حالی که ما در قانون اساسی ۱۳۶۸ چیزی به این نام نداریم. تا این قانون اساسی وجود دارد نهادی نمی‌تواند به شورای رهبری فکر کند و اگر برخی بحث شورای رهبری را مطرح کردند مربوط به اوایل ارتحال حضرت امام بود و صرفا جنبه تاریخی دارد. بحث شورای رهبری در همان سال ۱۳۶۸ منتفی شد و تنها در صورت تغییر در قانون اساسی و پیش‌بینی شدن شورای رهبری این بحث می‌تواند وجود داشته باشد.” او اضافه کرد: “البته تغییر قانون اساسی هم ساز وکار خاص خود رادارد که در آن مورد هم با اراده رهبری و دستور به رئیس جمهور شورای بازنگری قانون اساسی تشکیل می‌شود. در حالی که هیچ‌یک از این بحث‌ها الان مطرح نیست و در قانون اساسی فعلی، جایگاهی برای طرح شورای رهبری وجود ندارد.”
از آنجا که سیدمحمود علوی قبلا دو بار از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شده، به نظر می‌رسد که این سخنان نوعی چراغ سبز به شورای نگهبان است تا زمینه تایید صلاحیتش فراهم گردد.
افزایش حساسیت‌ها به پیشنهاد شورایی شدن رهبر در جمهوری اسلامی نمی‌تواند بدون اشاره آیت‌الله خامنه‌ای صورت گرفته باشد. معمولا وقتی که همه تریبون‌ها به تکرار یک موضوع می‌پردازند، این مساله با هماهنگی رهبر جمهوری اسلامی و نزدیکان او صورت می‌گیرد.
البته مخالفت با شورای پیشنهادی هاشمی‌رفسنجانی سابقه‌ای طولانی دارد. در سال ۱۳۸۹ وقتی که هاشمی رفسنجانی پیشنهاد تشکیل شورای فقهی را دوباره مطرح کرده بود، مصباح یزدی طی سخنانی گفته بود: “این طرح ممکن است طرحی شیطانی باشد تا کسی که می‌داند رهبر نمی‌شود، فکر کند اگر شورایی باشد در آن شورا حضور پیدا خواهد کرد. اگر شورای رهبری تشکیل شود در مورد مسائل مهم و اساسی جامعه چگونه تصمیم گیری می‌شود؟ حاکمیت یک فرد پیوسته مورد قبول بوده است و در سیره عقلا و متشرعین، مردم در اجرای حکومت همیشه به فرد مراجعه می‌کرده‌اند نه به گروه. مساله حکومت تاخیربردار نیست و در بسیاری از مسائل، رهبری باید تصمیم قاطع و نهایی را بگیرد.”
به نظر می رسد که حمله چند جانبه به هاشمی‌رفسنجانی زمینه ای برای رد صلاحیت دوباره او هم هست. از آنجا که اینبار رد صلاحیت به بهانه سن زیاد امکان نخواهد داشت و بنا براین باید راه حل دیگری پیدا شود.
