بعد از بیست سال حادثه میکونوس بار دیگر خبرساز شده؛ حادثه‌ای که در سال ۱۹۹۷ از سوی دادگاهی به همین نام منجر به صدور حکم کم سابقه‌ای در عرصه بین‌المللی علیه مقامات وقت جمهوری اسلامی شد. حقوقدانان این دادگاه حالا در آستانه هفدهمین سالگرد برگزاری آن، از سوی کانون وکلای آمریکا مورد تقدیر قرار گرفته‌اند.
این کانون، جایزه “بهترین عملکرد حقوقی” را به هر دو دادستان، برونو یوست، دادستان پرونده و الکساندر فون اشتال، دادستان کل آلمان در رابطه با عملکردشان در این پرونده اختصاص داده است.
حمید نوذری، ناظر کانون پناهندگان سیاسی ایرانی برلین در دادگاه میکنونس در مصاحبه با روز می‌گوید ایده اختصاص این جایزه به دو دادستان آلمانی، اولین بار پس از سخنرانی رویا حکاکیان، نوسینده و پژوهشگر ایرانی در کانون وکلای آمریکا مطرح شد.
رویا حکاکیان، نوسینده کتاب “قاتلان قصر فیروزه” است؛ کتابی در مورد ماجرای میکنوس تا صدور حکم. حکاکیان سال گذشته به خاطر نوشتن این کتاب برنده جایزه ادبی انجمن نویسندگان آمریکایی آسیایی تبار شد. کتاب این نویسنده ایرانی همچنین از جمله یکی از صد کتاب منتخب نیویورک و بهترین کتاب سال بنگاه خبری رویترز بود.
به گفته حمید نوذری، پیشنهاد قدردانی از دو دادستان آلمانی ابتدا در نشست سالانه کانون وکلای آمریکا در هاوایی و پس از سخنرانی خاانم حکاکیان مطرح شده است.
در جلسات بعدی این کانون، تصمیم گرفته شد که به پاس استقلال این دو حقوقدان آلمانی، جایزه بهترین عملکرد حقوقی به آنها تعلق بگیر. همچنین قرار بر این شد که این جایزه در ماه‌های مارس و فوریه ۲۰۱۴، همزمان با برگزاری نمایشگاهی در همراهی با کانون وکلای آلمان به این دو دادستان آلمانی تحویل شود.
این جایزه روز سه‌شنبه، ششم اسفند ماه، با حضور، سفیر سابق آمریکا در آلمان، نمایندگی های حزب دمکرات کردستان و همچنین خانم رویا حکاکیان در محل دادگاه فدرال آمریکا در نیویورک به دو حقوقدان پرونده میکنوس اهدا شد.
به گفته حمید نوذری، ناظر کانون پناهندگان سیاسی ایرانی برلین در دادگاه میکنوس اهمیت چنین جایزه‌ای در این است که برونو یوست و الکساندر فون اشتان در سطوح مختلف در برابر خواست سیاسیت یا سیاست‌گذاران و دولت آلمان عمل کرده و با تاکید بر اجرای عدالت بی توجه به تذکرات سیاسی به قضاوت خود پرداختند.
با گذشت ۱۷ سال از حکم دادگاه میکونوس که تا حدود زیادی شاکیان این پرونده را راضی کرد، این نخستین بار است که از کارگزاران آن د ادگاه آن هم نه در آلمان بلکه در آمریکا تجلیل به عمل می‌آید.
میکونوس؛ پرونده یک قتل ماجرادار
صادق شرفکندی، دبیر کل حزب دمکرات کردستان ایران، فتاح عبدلی و همایون اردلان، نمایندگان این حزب در اروپا و آلمان و همچنین نوری دهکردی، کارمند صلیب سرخ، فعال سیاسی و فعال در امور پناهندگان ایرانی مقیم آلمان در ماه سپتامبر سال ۱۹۹۲ در جریان نشستی در رستوران میکونوس در شهر برلین آلمان، هدف سوء قصد قرار گرفتند و به ضرب گلوله از پای در آمدند.
دادستانی آلمان، کاظم دارابی را از اعضای وزارت اطلاعات و نیروهای ویژه سپاه پاسداران معرفی کرده و گفته بود که ترور رهبران کرد به دستور مقامات امنیتی جمهوری اسلامی صورت گرفته است.
دادگاه میکونوس یکی از مشهور‌ترین دادگاه‌هایی بود که در آلمان تشکیل شد. در نتیجه این دادگاه، مقامات عالی نظام جمهوری اسلامی به دست داشتن در قتل مخالفین خود در خارج از ایران متهم و برای اولین بار به خاطر تروریسم دولتی توسط دادگاه محکوم شدند.
همچنین از آنجا که در جلسات دادگاه، مفهومی به نام “وظایف ویژه” مطرح شده بود که سران جمهوری اسلامی تصمیم گیرندگان اصلی آن بودند، مسئولان وقت جمهوری اسلامی یعنی هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهور وقت، علی فلاحیان، وزیر اطلاعات وقت، علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه وقت و سید علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی متهم به زمینه سازی ماجرای میکونوس شدند.
چند ماه بعد، رونالد جورج، دادستان کل آلمان بر نقش این چهار مقام جمهوری اسلامی در ترور میکونوس تاکید کرد.
چرا میک و نوس موفق شد؟
ناظران سیاسی مهمترین دلیل موفقیت این دادگاه را استقلال دادستانی وقت آلمان و قضایت این پرونده می‌دانند. تلاش‌های شاکی خصوصی، خانواده کشته شدگان، احزاب، اشخاص و جریانهای سیاسی مخالف جمهوری اسلامی و همچنین وکیل شاکی خصوصی از جمله دیگر دلایل پیروزی شاکیان در این محکمه یاد می شود.
دولت ایران تلاش های گسترده‌ای انجام داد تا رای این دادگاه به مسیر دیگری برود. حتی وزیر وقت دادگستری آلمان کوشید قضات را وادار کند که در کیفرخواست این دادگا به مساله تروریسم دولتی پرداخته نشود.
حمید نوذری، ناظر کانون پناهندگان سیاسی ایرانی برلین در دادگاه میکنوس می‌گوید اما دادستانی وقت آلمان به این موضوع اعتنا نکرد و با وجود محدودیت‌ها به صورت مستقل به ادامه محکامه پرداختند.
به گفته آقای نوذری الکساندر فون اشتال پس از این دادگاه به دلیل سرپیچی از توصیه‌های وزیر وقت داگستری در اواخر سال ۱۹۹۳ از سمت دادستانی کل آلمان برکنار شد. اما آقای برونو یوست تا همین چند سال پیش که بازنشسته شد، در سمت خود باقی ماند و در سال ۱۹۹۹ ـ ۲۰۰۰ و سال ۲۰۰۰ ـ ۲۰۰۳ دو دادگاه دیگر در رابطه با ایران را سرپرستی کرد.
۲۰ سال کشمکش قضایی
سال گذشته، همزمان با بیستمین سالگرد حادثه رستوان میکونوس در برلین هانس یواخیم اریگ، وکیل شاکی خصوصی این پرونده در مراسمی به همین مناسبت با اعلام اینکه پرونده این دادگاه برای برخی متهمین آن همچنان باز است، ابراز امیدواری کرد که روزی بتواند در تهران ناظر دادگاهی باشد که در آن عاملان و آمران میکونوس محاکمه شوند.
او در سخنرانی خود گفت که پرونده از نظر او بسته نیست و امیدوارست روزی علی فلاحیان و بقیه متهمانی که پرونده آنها هنوز باز است در دادگاه‌های آلمان حاضر شوند و او بتواند به عنوان وکیل شاکی خصوصی در آن دادگاه شرکت داشته کند.
آقای یواخیم دلیل موفقیت دادگاه میکونوس را “استقلال و جرات دستگاه قضایی و دادگاه مستقل میکونوس” و همچنین همکاری همه جانبه فعالان سیاسی ایران اعلام کرد.
وکیل شاکی خصوصی میکونوس همچنین گفت: “میکونوس تا تابستان ۱۹۹۲ فقط نام یک جزیره تفریحی در یونان بود. از آن زمان به بعد مترادف شده با فرمان قتلی وحشتناک اما از زمان صدور حکم میکونوس همچون نشان جرات بخش استقلال قوه قضائیه تمایل به روشنگری بدون مراعات مسائل سیاسی و اعلام حقیقت علیرغم فشار شده است.”
ماجرای میکنوس تنها در صدور حکم حاشیه ساز و جنجالی نشد، بلکه در دوران اجرای حکم و زمانی که کاظم دارابی، از متهمین اصلی این پرونده در سال ۲۰۰۷ س از گذراندن پانزده سال حبس، از زندان آزاد و بلافاصله از آلمان اخراج شد، بار دیگر این پرونده خبر ساز شد.
آزادی زودهنگام کاظم دارابی، با اعتراض حزب دمکرات کردستان ایران و همچنین بستگان کشته شدگان روبرو شد. آنزمان حتی شایعاتی مبنی بر معامله جمهوری اسلامی و دولت آلمان مطرح شد؛ مساله‌ای که دادستانی آلمان آن را تکذیب کرد.
کاظم دارابی بعد از بازگشت به ایران در مصاحبه با خبرنگاران در فرودگاه تهران با اشاره به حکم تخفیف مجازات خود گفت حکم دادگاه حکایت از بی‌گناهی او دارد.
دارابی سال گذشته در مصاحبه‌ای با خبرگزاری فارس، نزدیک به نهادهای امنیتی نظامی جمهوری اسلامی گفته قصد دارد با انتشار کتابی علیه دستگاه قضایی آلمان “افشاگری” کند.
