مذاکرات درخصوص احتمال حضور یا عدم حضور ایران در کنفرانس ژنو-۲ که قرار است در تاریخ ۲۲ ژانویه در شهر مونترو در سوئیس برگزار شود، همچنان ادامه دارد.
عربستان سعودی با حمایت از جهادگرایان افراطی در اپوزیسیون سوریه، و ایران نیز با حمایت از حزب الله و حکومت دمشق، از جمله عاملان اصلی در رویارویی های سوریه به شمار می روند.
یک ایرانی مطلع درخصوص حضور ایران در کنفرانس ژنو-۲ می گوید: “به مانند یک بازی فوتبال است، چرا که همه چیز تا دقیقه ۹۰ امکان پذیر می باشد.”
از دید تهران، به نفع کشورهای غربی است که جمهوری اسلامی را در درگیری های سوریه در کنار خود داشته باشند، چرا که دشمن هر دو طرف یکسان است: افراط گرایی گروه های جهادگرای سنی که به لحاظ مالی مورد حمایت عربستان اند. ایران براین باور است که انقلاب در سوریه توسط کشورهای منطقه آغاز شده تا رییس جمهور بشاراسد را که برخاسته از یک فرقه نزدیک به تشیع است سرنگون سازند و این درواقع یک انقلاب واقعی نیست.
“برای پایان دادن به جنگ سوریه باید با تمامی عاملان منطقه مذاکره کرد.” مسکو نیز براین عقیده است که در صورت دعوت از عربستان، از ایران نیز باید دعوت بعمل آید، چرا که تهران و ریاض دو حامی اصلی نیروهای خارجی مبارز در خاک سوریه هستند.
حمایت ایران از حزب الله و نبرد در کنار حکومت دمشق
ایران از حزب الله که در ارتش سوریه می جنگد حمایت می کند و اعضای نیروی قدس را نیز اعزام کرده تا نظامیان سوری را که در جمع شان پیکارجویان شیعه عراقی نیز اضافه شده اند فرماندهی کنند. عربستان سعودی به وسیله رییس بسیار فعال دستگاه اطلاعاتی اش، شاهزاده بندر بن سلطان از مبارزان جهادگرا ثبت نام بعمل می آورد و آنها را مسلح کرده و مورد حمایت مالی قرار می دهد. این مبارزان در اوایل بحران در کنار ارتش آزاد سوریه که ازسوی غربی ها حمایت می شد می جنگیدند، ولی اکنون به گروه های بسیاری تقسیم شده اند و مواضعی علیه ارتش آزاد سوریه اتخاذ کرده اند. آنها در ذهن خود ایده تأسیس یک حکومت اسلامی را در سوریه می پرورانند.
جنگ این کشور اکنون بیش از هر زمان دیگری به یک رویارویی منطقه ای تبدیل شده که در آن ایده های انقلابی که باعث سرازیر شدن هزاران جوان به خیابان ها شد به دلیل منفعت های منطقه ای ازبین رفته است. ایران که موقعیت اش با توافق مقدماتی ژنو ارتقا یافت، اکنون می خواهد جایگاه خود را به عنوان یک قدرت منطقه ای به دست آورد و در این راستا، یکی از مهم ترین مشوق ها، سیاست باراک اوباما می باشد که بازگشت تهران به صحنه بین المللی را راه حلی برای بحران های خاورنزدیک می داند. ازسوی دیگر، عربستان سعودی که پیشتازی خود را با ائتلاف جدید میان واشنگتن و تهران در خطر می بیند، با اتخاذ یک سیاست تهاجمی درصدد برآمده تا کشورهای اروپایی را حامی حمایت های خود از مخالفان سازد.
نگرانی کشورهای اروپایی
درحال حاضر، تنها فرانسه که طمع عقد چندین قرارداد نظامی را در سر دارد، به خواسته های ریاض پاسخ مثبت داده است. کشورهای اروپایی بسیار محتاطانه عمل می کنند؛ به ویژه، دستگاه های اطلاعاتی این کشورها نیز به کرات نسبت به انتشار ایدئولوژی های افراط گرایانه در اروپا که باعث گسیل شدن بسیاری از جوانان اروپایی برای انجام جهاد در سوریه شده هشدار داده اند.
برای پذیرش حضور ایران در کنفرانس ژنو-۲، جان کری، وزر خارجه آمریکا، خاطرنشان کرده که تهران باید بیانیه ژنو-۱ را که براساس آن ایجاد یک دولت موقت در سوریه خواسته شده بپذیرد. تهران نیز باید با این موضوع به مخالفت برخیزد، چرا که پذیرش آن به معنی کنار رفتن بشاراسد خواهد بود.
ولی استدلال ایران چیز دیگری است. یک منبع ایرانی دراین خصوص می گوید: “چرا می خواهید ما بیانیه کنفرانسی را بپذیریم که در آن دعوت نداشته ایم؟ تازه این درحالی بوده که بسیاری از کشورهای مدعو از شرکت در آن کنفرانس خودداری کرده اند، ولی ما از آمادگی خود برای حضور در آن خبر داده بودیم. ما نمی توانیم متنی را تأیید کنیم که نسبت به آن بیگانه ایم.”
برگزارکنندگان کنفرانس سوریه می دانند که کنفرانس ژنو-۲ بدون ایران به سرانجام نمی رسد. جواد ظریف و ولید معلم، رؤسای دیپلماسی ایران و سوریه، پس از مذاکره با رییس جمهور بشاراسد در دمشق، روز ۱۶ ژانویه در مسکو حضور داشتند.
توضیح: بندر بن سلطان در سال های ۱۹۸۰ نیز از جهادگرایانی ثبت نام بعمل آورده بود تا پس از دریافت سلاح برای جنگ علیه ارتش شوروی به افغانستان اعزام شوند. بن لادن نیز یکی از آنها بود.
منبع: لا کروا، ۱۶ ژانویه
