همزمان با اعلام تاریخ قطعی اجرایی شدن گام اول توافقنامه ژنو، معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی گفته است بر این اساس ایالات متحده در هشت قسط بخشی از دارایی های تهران را باز می گرداند. در همین حال معاون تبلیغات ستاد نیروهای مسلح نیز از اینکه مذاکرات باری از دوش ملت بر می دارد استقبال کرده و یک عضو پارلمان نیز این توافق را باعث وارد شدن خسارت به اسرائیل دانسته است. همزمان اما در حالی که زمزمه هایی مبنی بر خیز سنای آمریکا برای تصویب تحریم های جدید علیه تهران منتشر می شود، مدیرمسئول کیهان از خشم و کینه مقامات آمریکایی علیه نظام انتقاد و سایت نزدیک به جبهه پایداری نیز نوعی هماهنگی در میان سیاست های کاخ سفید و سنا مشاهده کرده است.
پیش بینی هفته گذشته حمید بعیدی نژاد، معاون وزیر خارجه مبنی بر تاریخ اجرایی شدن توافق نامه ژنو درست از آب در آمد و روز گذشته عباس عراقچی – دست راست محمد جواد ظریف - کنفرانسی خبری برگزار کرد و به خبرنگاران گفت ۳۰ دیماه تاریخ اجرای “گام اول” توافقنامه ژنو است. عراقچی که در آخرین روزهای هفته پیش برای مذاکرات نهایی با طرف های غربی به ژنو رفته بود روز یکشنبه گفت: “تا الان تماس های ما با (هلگا) اشمیت معاون کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای آخرین هماهنگی ها ادامه داشت و نهایتا امروز با ۱+۵ درباره نحوی اجرای گام اول برنامه اقدام مشترک یا همان توافقنامه ژنو توافق کردیم”.
عباس عراقچی که در سفرش به سوئیس به غیر از خانم اشمیت، ملاقاتی نیز با وندی شرمن ـ نماینده ایالات متحده در گروه ۱+۵- داشته است خاطرنشان کرد: “دو طرف به یک برداشت واحد از نحوه اجرای توافق رسیدند و گام اول از ۲۰ ژانویه (۳۰ دی ) اجرایی می شود.”
تهران و غرب سوم آذرماه پس از هشت سال بن بست در مذاکرات هسته ای در دولت محمود احمدی نژاد سرانجام توانستند به یک توافق اولیه برسند.بر اساس عناصر گام اول این توافقنامه، تهران باید تمام ارانیوم ۲۰ درصد غنی شده خود را از حالت خام و قابل غنی سازی در حد بیشتر خارج کند، حق غنی سازی اورانیوم در حد ۲۰ درصد را از دست می دهد، فعالیت های خود در تاسیسات سوخت هسته ای نطنز، فردو و یا راکتور اراک را که توسط آژانس با نام IR-۴۰ شناسائی می شود، بیش از این گسترش نخواهد داد ومحل-های جدید برای غنی سازی ایجاد نمی شود. جمهوری اسلامی همچنین ملزم است همکاری لازم را با آژانس بین المللی انرژی اتمی برای تسلیم طرح های تاسیسات هسته ای، توصیف ساختمان های این سایت ها و اعلام وضعیت عملیاتی درآنها انجام دهد. بازرسان همچنین هر روزه می توانند دوربین های نصب شده در سایت ها را بررسی کنند و به کارگاه های تولید سانتریفیوژ و معادن اورانیوم و سایت های خالص سازی اورانیوم سر بزنند.
عراقچی البته تاکید کرده است تهران در آخرین ثانیه های شامگاه ۱۹ ژانوبه کار خود ادامه خواهد داد. این عضو ارشد دستگاه دیپلماسی دولت روحانی با اعلام اینکه تعلیق غنی سازی ۲۰ درصد از سوی ایران و لغو تحریم ها از سوی طرف مقابل بر اساس موارد مطرح شده در توافق ژنو از روز ۲۰ ژانویه به طور متقابل و متعادل از سوی هر دو طرف آغاز خواهد شد، تاکید کرد: “ما غنی سازی ۲۰ درصد را تا آخرین لحظات روز ۱۹ ژانویه ادامه می دهیم و بر اساس توافق، این فعالیت از روز بیستم ژانویه تعلیق می شود.”
در مقابل تعهدات جمهوری اسلامی، غرب نیز در اجرای گام اول توافقنامه ژنو در طی یک مدت شش ماهه می بایست از وضع تحریم های جدید علیه تهران خودداری کند، تحریم فلزات گرانبها، پتروشیمی، خودروسازی و بخشی از تحریم های صنعت هوایی ایران را به حالت تعلیق در بیاورد و به دولت روحانی اجازه برداشت ۴.۲ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی بلوکه شده را اعطا کند.
البته ایالات متحده قرار است به صورت قسطی این پول ها را در اختیار تهران قرار دهد. عراقچی در این ارتباط گفته است: “مبلغ ۴.۲ میلیارد دلار قرار است به طور دقیق در هشت نوبت پرداخت می شود.”
باراک اوباما رئیس جمهور ایالات متحده هم دیروز ظهر به وقت واشنگتن از توافق بر سر تاریخ اجرایی شدن توافقنامه ژنو استقبال کرد و رویترز به نقل از وی گزارش داد: “تلاش بیشتری برای دستیابی به توافق دراز مدت لازم است.”
اسرائیل خسارت می بیند
در یکی از نخستین واکنش ها به خبر توافق اخیر که پس از برگزاری ۴ دور مذاکرات کارشناسی میان تهران و گروه ۱+۵ به دست آمده است، عباسعلی منصوری از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی پارلمان اصولگرایان شامگاه یکشنبه به خبرگزاری دولت ـ– ایرنا ـ– گفت: “رژیم صهیونیستی امروز بالاترین خسارت را از این توافقات متحمل شد و این توافق نشان داد که حباب تبلیغات آنان دیگر راه به جایی ندارد.”
او که به نتایج این توافق امیدوار است، افزوده: “اجرایی شدن برنامه اقدام مشترک، باعث از میان رفتن تحریم های غیر انسانی و غیر مبنایی علیه ایران و همچنین ساماندهی حرکت ها در عرصه اقتصادی می شود.”
استقبال سردار جزایری از مذاکرات
چند ساعت پیش از اعلام این خبر سردار مسعود جزایری معاون بسیج ستاد نیروهای مسلح که همزمان مسئول بخش تبلیغات دفاعی نظام است در اظهارنظری بدیع از مذاکرات برای برداشته شدن فشارهای تحمیل شده بر مردم به خاطر تحریم ها حمایت کرد و گفت: “اینکه ما بتوانیم با مذاکره باری از بارهایی که دشمن و مخالفین نظام بر کشور (و) ملت ایران تحمیل کردند برداریم یک پدیده مثبت محسوب می شود.”
وی دو سال پیش هنگام آغاز تحریم های ایالات متحده علیه حوزه مالی و بخش نفتی جمهوری اسلامی گفته بود: “با رهبری‌های امام حاضر، همت مردم و عمق استراتژیکی که جمهوری اسلامی در جهان پیدا کرده قادریم فشارها را پشت سر بگذاریم.”
شریعتمداری؛ خشم و خنده سالوسانه
خبر اجرایی شدن توافقنامه ژنو از هفته دیگر در حالی منتشر می شود که خبرنگاران رسانه های آمریکایی در چند روز گذشته از احتمال تصویب تحریم های جدید در سال ۲۰۱۴ توسط سنای ایالات متحده خبر داده اند. البته باراک اوباما هشدار داده است که در صورت تصویب چنین قطعنامه ای آن را با استفاده از قدرت ویژه رئیس جمهور ایالات متحده “وتو” خواهد کرد. گرچه رسانه های جمهوری اسلامی از قول سی ان ان نوشته اند این طرح ممکن است ۷۷ رای مثبت داشته باشد که به خاطر شامل شدن دو سوم سناتورها، دست اوباما را برای وتوی آن می بندد.
کیهان، که از پیش و پس از توافقنامه ژنو در ماه آذر هر روزه از شکست چنین توافقی سخن گفته و می گوید دیروز نیز گزارشی منتشر کرد که دو احتمال را بررسی و هر دو را باعث ناامیدی و شکست مذاکرات توصیف کرده است. به نوشته این روزنامه: “اگر طرح تشدید تحریم‌‌ها در سنا جدی باشد، آنگونه که منابع خبری اعلام کرده‌اند به تصویب خواهد رسید و تعداد حامیان آن نیز بیشتر از آن است که اوباما بتواند کاری در قبال آن انجام دهد. در این صورت تصویب آن، نقض آشکار توافق ژنو خواهد بود و همانگونه که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان چندی پیش هشدار داد، این قضیه به معنای مرگ توافق خواهد بود.”
این نشریه افراطی ادامه داده است: “ما اگر طرح سنا یک نمایش و بازی طراحی شده میان کاخ سفید و سناتورها باشد، هدفی جز باج خواهی و فشار بر ایران برای رسیدن به مقاصد مطلوب آمریکا در ادامه روند پرونده هسته‌ای کشورمان را دنبال نمی‌کند که در این صورت نیز با توجه به خطوط قرمز آشکار جمهوری اسلامی، افق روشنی را برای ادامه روند مذاکرات هسته‌ای نمی‌توان تصور کرد.”
به جز این سرمقاله حسین شریعتمداری – نماینده آیت الله خامنه ای در کیهان - نیز به همین موضوع اختصاص داشت. مدیرمسئول این نشریه در یادداشتی تحت عنوان “آن سوی اشک و لبخندها” نوشته است: “اکنون به وضوح می‌توان دید که مقامات آمریکایی، خشم و کینه خود از ایران اسلامی را در پس لبخندهای سالوسانه پنهان ساخته بودند و صهیونیست‌ها، خنده‌های مستانه ناشی از ذوق‌زدگی خود را پشت اشک‌های دروغین در مخالفت با توافقنامه ژنو مخفی کرده بودند.”
سایت رجانیوز، نزدیک به آیت الله مصباح یزدی و جبهه پایداری نیز در گزارشی به طور تلویحی روند تصویب تحریم ها در سنا و مخالفت کاخ سفید را در یک راستا دانسته و نوشته است: “مذاکرات هسته ای و رویکرد نماینده آمریکا در این مذاکرات نشان داد که دولت و کنگره یک هدف مشترک و آن تعلیق فعالیت های هسته ای ایران را دنبال می کنند که برای رسیدن به این هدف با یک تقسیم کار حساب شده، تدوین فشارهای جدید بر عهده کنگره و بازی با برگه «تحریم و فشار» و امتیاز گیری حداکثری از ایران به عهده دولت است.”
