اسفندیار صفاری
روز یک شنبه وقوع سه انفجار در اراک، غرب تهران و همچنین در مسیر شاه لوله انتقال گاز ایران به ترکیه، این انفجارها را به سوژه اول اخبار بدل کرد. به دنبال این انفجار ها و آتش سوزی های ناشی از آن، قریب به 70 کارگر کشته و مجروح و یک نفر دستگیر شدند.انتقال گاز ایران به ترکیه نیز در اثر انفجار مشابهی مختل شده است.
انفجار در دو کارخانه
آتش سوزی و دستکم چهار انفجار که از عصر یک شنبه در دو کارخانه مواد شیمایی کیمیاگران امروز و کیمیا گستر در شازند اراک رخ داد روز گذشته اخبار و گزارش های متناقض مقامات رسمی را به دنبال داشت.
خبرگزاری ایرنا، ارگان خبری دولت صبح دوشنبه تعداد کارگران کشته شده در آتش سوزی و انفجار کارخانه های کیمیاگران امروز و کیمیاگران گستر را 30 و تعداد مجروحان را 49 تن اعلام کرد.
این خبرگزاری علت آتش سوزی در این دو کارخانه تولید مواد شیمایی را “انفجار” عنوان کرد و گزارش داد: ”دراثر انفجار کارخانه تولیدی کیمیاگستران سپهر ناحیه صنعتی شهید بابایی شازند تا شعاع 500متری خسارات سنگینی به بار آورده است.“
مقامات محلی به ایرنا گفتند که “در این انفجار که مقارن ساعت چهار بعدازظهر یکشنبه به‌وقوع پیوست ضمن این کارخانه، کارخانه کیمیاگران امروز که در مجاورت آن قرار دارد نیز به طور کامل تخریب شد. شدت انفجار به‌حدی بود که اکثر اجسادکشته‌شدگان متلاشی و غیرقابل شناسایی و مجروحین نیز بین 70تا 100درصد دچار سوختگی شدند که حال برخی از آنها وخیم است.“
مقامات محلی در استان اراک همچنین گفتند که در زمان حادثه حدود80 نفر مشغول به کار بودند، و تا شعاع 500 متری این انفجار تعداد زیادی وسیله نقلیه به‌طور کامل سوخته و شیشه و سقف سبک کارخانه‌های اطراف نیز فرو ریختند.
برخی از شاهدان عینی نیز به خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی گفتند: “نزدیکی‌های ساعت چهار نخستین انفجار در کارخانه کیمیاگستران سپهر رخ داد و انفجار در چهار مرحله تکرار شده است.” به گفته یکی از شاهدان: “در مرحله نخست یک مخزن 60هزار لیتری حاوی مواد شیمیایی که جزء واحدهای پایین دستی پتروشیمی است، به کارخانه مجاور، کارخانه کیمیاگران امروز، پرتاب شد، و در ادامه آتش سوزیهای مکرر ناشی از انفجارات مداوم به وقوع پیوست.“
اما خبرگزاری فارس به نقل از علی‌آقازاده فرماندارشازند علت آتش‌سوزی و انقجار در دو کارخانه تولید مواد شیمایی شازند را “بی‌احتیاطی کارگران هنگام جوشکاری یکی از مخازن حاوی مواد شیمیایی” اعلام کرد و نوشت: “آتش‌سوزی از این مخزن به سایر قسمت‌های کارخانه سرایت کرده است.“
خبرگزاری ایسنا اما صبح دوشنبه علت حادثه در دوکارخانه کمیاگران امروز و کیمیاگران گستر را «انفجار» اعلام و خبر داد که به دنبال هجوم خانواده های نگران کارگران این شرکت و نیز تجمع مردم در مقابل بیمارستان ولیعصر اراک، نیروی انتظامی خیابان های اطراف این بیمارستان را مسدود کرده است.
شرکت “کیمیاگران امروز” یک شرکت تولید مواد شیمایی معرفی شده که به تولید پلی اتیلن گلایکول، نونیل فنل اتوکسیله، الکل چرب اتوکسیله، اولئیک اسید اتوکسیله و کوکونات فتی اسید اتوکسیله اشتغال داشته است.
کارخانه کیمیاگران امروز و کارخانه کیمیا گستر اراک که در این آتش سوزی و انفجار به گفته مقامات محلی بیش از 80 درصد خسارت دیدند، هر دو در شهرک صنعتی شهید شهرستان شازند قرار داشتند و وزیر صنایع در بهمن ماه 86 آنها را افتتاح کرده بود.
در ساعات شامگاهی دوشنبه خبرگزاری ها از مرگ دو تن دیگر از مجروحان حادثه شازند خبر دادند اما آمار کشته شدگان در این آتش سوزی و انفجار را کاهش دادند و آن را 21 نفر اعلام کردند.
دومین انفجار
صبح دوشنبه در خبری دیگر رسانه های داخلی و خارجی از انفجار خط لوله انتقال گاز ایران به ترکیه خبر دادند.این انفجار صادرات روزانه 20 تا 30 مترمکعبی گاز ایران به ترکیه را قطع کرد.این انفجار تلفات جانی نداشته است.
بنابر گزارش خبرگزاری ها در اثر انفجار این خط لوله، انتقال گاز ایران به ترکیه به طور کامل متوقف شده است.
مقامات ترکیه، ابتدا اعلام کردند که “علت وقوع این انفجار هنوز مشخص نیست.” محمد چتین، استاندار آگری نیز به به خبرگزاری آناتولی ترکیه گفت که “انباشت گاز در لوله ها” می تواند یکی از عوامل این انفجار باشد.اما خبرگزاری رویتر به نقل از یکی مقامات بلندپایه نظامی ترکیه که نماش را فاش نکرده چریک های کرد گروه پ ک ک را عامل این انفجارمعرفی کرده است.
این خبرگزاری همچنین از قول عبادلله قنبری، سخنگوی شرکت ملی گاز ایران نیز گزارش داده که “انفجار به حدی شدید بوده که صدا و شعله ناشی از آن از پاسگاه مرزی بازرگان شنیده و دیده شده است.“
پیش از این در 19 شهریور 86 نیز لوله انتقال گاز از ایران به ترکیه در خاک ترکیه منفجر و قبل از آن در 7 مهر 85 نیز خط لوله گاز ایران به ترکیه در داخل خاک ایران منفجر شده بود.
انفجار سوم
خبرگزاری فارس همچنین شامگاه دوشنبه از انفجار یک خودرو در غرب تهران خبر داد. این خبرگزاری نزدیک به مقامات امنیتی در خبری که ساعت 19 و 58 دقیقه اعلام کرد، نوشت: “ساعتی قبل یک خودرو در غرب تهران منفجر شده است.“
بنابراین گزارش در اثر این انفجار خودرو مزبور به کلی منهدم و شیشه ساختمانهای اطراف محل انفجار نیز شکسته شده است.
این خبرگزاری همچنین از قول یک منبع آگاه، “از بازداشت یک نفر توسط نیروهای امنیتی” در ارتباط با این انفجار خبر داد و از قول وی اعلام کرد که این حادثه هیچ گونه تلفات جانی نداشته است. بنابراین گزارش مقام امنیتی مذکور از “اعلام جزییات بیشتری در این‌باره خودداری کرده” و “هنوز از هویت فرد بازداشت شده و علت انفجار خبری در دست نیست.“
فروردین ماه گذشته انفجار در حسینه رهپویان شیراز ده ها کشته و مجروح برجا گذاشت. مقامات وزارت کشور ابتدا آن انفجار را یک حادثه غیر عمدی اعلام کردند اما پس از مدتی وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی خبر داد که یک گروه بمبگ ذار که قصد انفجار در نقاط مختلف کشور را داشته اند در ارتباط با انفجار حسینیه مزبور دستگیر شده اند..وی این گروه را به امریکا و اسراییل منتسب کرد، اما دو روز قبل عبدالله شهبازی یکی نزدیکان به نهادهای اطلاعاتی و اطلاعات سپاه پاسداران با انتشار عکس های برخی از بازداشت شدگان، انفجار حسینیه رهپویان شیراز را به خودی ها و تلویحا به عوامل وزارت اطلاعات نسبت داد.