امروز ۲۸ مهر اولین سالگرد حادثه‌‌ای است که ایران را تکان داد. سال پیش اتوبوس حامل دانش‌آموزان بروجنی هنگام بازگشت از اردوی راهیان نور واژگون شد و ۲۶دختر دبیرستانی در این حادثه جان باختند و ۱۸ نفر زخمی شدند. اردوی راهیان نور بعد از این حادثه هم ادامه پیدا کرد و امسال هم روز ۱۳ مهرماه در مراسمی که در مرقد امام(ره) برگزار شد، سرپرست وزارت آموزش و پرورش اولین گروه دانش‌آموزان را برای سفر به مناطق عملیاتی غرب کشور بدرقه کرد. فانی در این مراسم گفت: “اردوهای راهیان نور باید اختیاری باشد و هر اردویی که در آموزش و پرورش برنامه‌ریزی می‌شود، اختیاری است.” وزیر پیشین و معاون پرورشی وزارتخانه نیز سال گذشته بعد از حادثه بروجن، بر اختیاری بودن شرکت در اردوهای راهیان نور تاکید کردند. اخیرا سردار یعقوب سلیمانی رئیس قرارگاه مرکزی راهیان نور هم گفته است: “اردوهای راهیان نور دانش‌آموزی از ابتدا تاکنون، اختیاری و با رضایت والدین دانش‌آموز بوده است و امیدواریم که امسال شاهد اعزام گسترده دانش‌آموزان به مناطق جنگی باشیم.” تقریبا یک‌میلیون دانش‌آموز کلاس دوم دبیرستان که درس آمادگی دفاعی را در برنامه خود دارند، در فاصله ۱۳ مهر تا ۱۵اسفند، به مناطق مرزی عراق اعزام می‌شوند. حدود ۲۰ روز در دیماه به خاطر امتحانات ترم اول دانش‌آموزان به اردو فرستاده نمی‌شوند. با یک محاسبه ساده معلوم می‌شود که در مدت ۱۳۰ روز بین ۷۰۰ هزار تا یک‌میلیون دانش‌آموز باید به نوار باریکی از مرز عراق از منطقه مهران در استان ایلام تا شلمچه در خوزستان بروند و به فاصله چند روز برگردند. اولین مشکل اردوها ترابری است. پرسش این است که وزارت آموزش و پرورش و قرارگاه راهیان نور با کدام امکانات جاده‌‌ای، ریلی و هوایی می‌توانند این تعداد را به اردو برده و به سلامت برگردانند؟ من آرشیوی از اظهارات ده‌ها نفر از مقامات آموزش و پرورش و سپاه و مسئولان و کارشناسان حمل و نقل، در رسانه‌ها، بعد از حادثه واژگونی اتوبوس بروجن در اختیار دارم که تقریبا همگی بر ناامن بودن ناوگان حمل و نقل جاده‌‌ای و ظرفیت پایین ناوگان ریلی و غیرممکن بودن انتقال از طریق خطوط هوایی تاکید کرده‌اند. دومین مساله پیوند بین سفر اردویی و ۸ نمره عملی درس آمادگی دفاعی است. این ارتباط می‌تواند یک عامل فشار برای ترغیب دانش‌آموزان به سفر اردویی محسوب شود. آقای فانی به‌عنوان مسئول تامین امنیت دانش‌آموزان باید در بخشنامه‌‌ای وزارتی و محکم به مدارس، ارتباط بین نمره آموزش دفاعی و سفرهای اردویی را به کلی قطع کند و صراحتا در این بخشنامه قیدشود که سفر اردویی هیچ گونه امتیاز نمره‌‌ای برای دانش‌آموز در بر ندارد. اما نکته مهم‌تر این است که بین وظایف و اختیارات آموزش و پرورش به‌عنوان دستگاهی که رسما و عرفا مسئول سلامت و امنیت دانش‌آموزان است و قرارگاه راهیان نور به‌عنوان دستگاه مجری و برگزار کننده اردو، تداخل مسئولیت و اختیار وجود دارد. هفتم آبانماه سال ۹۱، هیات وزیران دولت دهم، آیین‌نامه “چگونگی اجرای برنامه درسی و محتوای دروس نظری و عملی آمادگی دفاعی (اردوهای راهیان نور)” را تصویب کرد و به این تداخل رسمیت بخشید. در ماده ۷ این آیین‌نامه آمده است: “آن بخش از آموزش‌های عملی که بنا به تشخیص وزارت آموزش و پرورش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قابلیت اجرا در محیط‌های آموزشی مدارس را دارند، با مسئولیت وزارت آموزش و پرورش در همان محیط اجرا می‌شوند. بخشی که نیاز به حضور دانش‌آموزان در محیط‌های نظامی دارد، توسط سپاه و با مسئولیت سپاه در اردوگاه‌ها و مراکز آموزش نظامی مناسب (مکان‌های هدف راهیان نور) برگزار خواهد شد”. این آیین‌نامه سال پیش توسط معاون اول ریاست جمهوری به دستگاه‌های اجرایی و نظارتی ابلاغ شد. احتمالا هدف تفکیک وظایف دو نهاد مسئول برگزاری اردو بوده است. در این آیین نامه تشخیص به عهده دو دستگاه مجزا گذاشته شده است که در عمل به مشکل برخورد می‌کند. برای تدقیق اختیارات و مسئولیت‌ها ضروری است، این آیین‌نامه مجددا در هیات وزیران مطرح و ماده ۷ آن اصلاح و تشخیص حضور دانش‌آموزان در اردوی راهیان نور منحصرا در اختیار دستگاه آموزش و پرورش قرار گیرد و دستگاه مجری اردوی راهیان نور فقط ملزم به اعزام دانش‌آموزانی به اردو شوند که آموزش و پرورش کتبا اسامی آنها را به قرارگاه اعلام کند.
منبع: آرمان، ۲۸ مهر