بیش از ۱۰۰ وکیل دادگستری در آستانه بیست و هشتمین سالگرد بمباران شیمیایی سردشت با نوشتن نامه‌ای به حسن روحانی و برخی از وزرای کابینه او، ضمن پیشنهاد معرفی سردشت به عنوان “شهر صلح” به جهانیان، خواهان جدیت در طرح شکایت جانبازان شیمیایی شده‌اند.
عثمان مزین، از فعالین حقوق قربانیان و مصدومان شیمیایی سردشت و از امضا‌ءکنندگان این نامه به روز می‌گوید بعد از ۲۸ سال سردشت هنوز با استانداردهای شهری متناسب قربانیان بمباران شیمیایی فاصله زیادی دارد و مصدومان کماکان از فقدان تجهیزات پزشکی و نیروی متخصص رنج می‌برند.
این وکیل دادگستری می‌گوید ۹۵ درصد مردم سردشت، که دو سوم ساکنانش شیمیایی هستند، مورد حمایت دستگاه‌های مسئول قرار ندارند.
۱۱۵ وکیل دادگستری که بیشتر آنها از وکلای کردستان هستند در نامه خود به حسن روحانی، وزیر دفاع، وزیر امور خارجه، ریاست بنیاد شهید و امور ایثارگران، با انتقاد از عدم اجرای قوانین مربوط به مصدومان شیمیایی گفته‌اند دولت پس از جنگ هشت ساله دولت “توجّه شایسته” به ضرورت پیگیری حقوق قربانیان جنگ در مجامع بین المللی نداشته است.
بمباران سردشت از سوی نیروی هوایی عراق در ۷ تیر ماه ۱۳۶۶ با استفاده از بمب‌های شیمیایی در چهار نقطه پر ازدحام شهر سردشت در آذربایجان غربی صورت گرفت. آمار دقیقی از قربانیان این فاجعه در دست نیست، اما گفته می‌شود در جریان این حمله ۱۱۰ نفر از ساکنان غیرنظامی شهر کشته و ۸۰۰۰ تن دیگر نیز در معرض گازهای سمی قرار گرفتند و مسموم شدند.
به گفته عثمان مزین امسال تعدادی از وکلای دادگستری با توجه به وضعیت ناگوار مناطق بمباران شده شیمیایی کردستان و بی‌توجهی دستگاه‌های مسئول به وضعیت این مناطق در نامه‌ای خطاب به حسن روحانی بر ضرورت اجرای “دو قانون برزمین‌مانده مجلس” مربوط به مصدومان شیمیایی تاکید کرده‌اند.
او می‌گوید: “الزام دولت به تعقیب و پیگری شکایات جانبازان و مصدومان شیمیایی در محاکم خارج و الزام دولت به شناسایی جانبازان شیمیایی دو قانونی است که با گذشت سالها از تصویب آن، هنوز به اجرا در نیامده‌اند.”
بر اساس قانون شناسایی جانبازان شیمیایی، باید همه قربانیان شیمیایی، نظامی و غیر نظامی، در کمیسیون‌های تعیین درصد شناسایی شده و مورد حمایت قرار گیرند.
با این حال فعالان حقوق مصدومان شیمیایی می‌گویند در شهری مانند سردشت که اکثریت ساکنان آن قربانی شیمیایی هستند تا کنون فقط ۲۰ درصد قربانیان شناسایی شده و برای آنها تعیین درصد صورت گرفته است.
به گفته عثمان مزین “ااز این ۲۰ درصد، تنها یک چهارم مورد حمایت‌های قانونی هستند. در سردشت ۹۵ درصد قربانیان شیمیایی مورد حمایت دستگاه های مسئول نیستند.”
علاوه بر سردشت، مصدومن شیمیایی در شهرهای بانه، مریوان، نودشه، پاوه، کرمانشاه، نوسود، زرده، گیلانغرب و… با مشکلات بیشتری مواجه هستند و در بسیاری از آنها هنوز کمسیون‌های تعیین درصد تشکیل نشده‌اند.”
شهر شیمیایی؛ بدون پزشک و تجهیزات
بیست وهشت سال از بمباران شیمیایی سردشت می‌گذرد اما آنطور که فعالان حقوق مصدومان شیمیایی می‌گویند، کلینیک‌های این شهر کماکان فاقد نیروی متخصص و تجهیزات پزشکی هستند، خدمات شهری و حمل و نقل کماکان در دسترس نیست و این شهر با وجود مرزی بودنش از بیکاری و محرومیت اقتصادی در رنج است و هنوز فاقد گمرک یا یک بازارچه مرزی پویا است.
عثمان مزین می‌گوید: “علاوه بر امکانات درمانی، قربانیان شیمیایی احتیاج به مکان و محیطی استاندارد و سالم دارند که در آن بتوانند ادامه زندگی پر مرارت و سختی خود را تحمل کنند. با توجه به غیر استاندارد بودن محیط و فضای سردشت، روند رو به فزاینده از بین رفتن جنگل‌ها و نبود امکانات رفاهی و تفریحی قربانیان شیمیایی این شهر در مضیقه و فشار هستند.”
او می‌افزاید: “ما انتظار داریم با تصویب بودجه‌ای ویژه این مشکلات رفع شود. ما معتقدیم محیط فعلی سردشت در شان قربانیان نیست. شهری که دوسوم ساکنان آن بمباران شیمایی شده اند باید متناسب با استانداردهای مورد نیاز قربانیان شیمیایی ساخته شود. متاسفانه این استانداردها در سردشت رعایت نمی‌شوند.”
مراسم بیست و هشتمین سالگرد بمباران شیمایی سردشت قرار است امروز، یکشنبه، ۷ تیرماه با حضور سید محمدحسن ابوترابی فرد، نائب رئیس اول مجلس شورای اسلامی، حسن قشقاوی، معاون کنسولی وزیر خارجه، مسولان دو شهر شیمیایی حلبچه و قلادزه در کردستان عراق برگزار شود.
در این مراسم که در سردشت برگزار می‌شود، قرار است مردم به رسم سال‌های گذشته با برگزاری تشییع جنازه نمادین بر مزار جانباختگان این حادثه حاضر شوند.
روز مطلع شده که در حاشیه این مراسم، نمایش “بی تو بهتر” اثر کارگردان صاحب نام نمایش، قطب‌الدین صادقی نیز برگزار می‌شود. علاوه بر این، فعالان مدنی سردشت در حاشیه مراسم امسال مسابقه نقاشی برای کودکان برگزار می‌کنند.
همچنین دوچرخه‌سوارانی از مریوان و کوهنوردانی از مهاباد، جهت همبستگی با مصدومان شیمیایی دیروز در میان استقبال مردم وارد سردشت شدند تا در مراسم امروز شرکت کنند.
عثمان مزین می‌گوید: “پیام و مطالبه انجمن حمایت از مصدومان شیمیایی سردشت و فعالان حقوق آنها این است که بساط جنگ در تمام دنیا برچیده شود. به ویژه در مناطق کُردنشین. ما الان هم می‌بینیم که در کوبانی کودکان کُرد قربانی هستند. پیام کودکان ما این است که دنیایی بدون سلاح شیمیایی ساخته شود و صلح و آشتی بر تمام دنیا برقرار گردد. مردم شهری فدا شده‌اند که دنیا امن شود.”
