بزرگترین رزمایش دریایی تاریخ خاورمیانه قرار است تا روز ۲۷ سپتامبر در آب‌های خلیج فارس برگزار شود. در این رزمایش ناوهای جنگی و مین روبی ۳۰ کشور جهان به رهبری آمریکا شرکت خواهند کرد. سخنگوی وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) خبر برگزاری این مانور را در ژوئیه گذشته اعلام کرده بود. در آن هنگام گفته شده بود که این رزمایش دریایی با حضور ناوهای جنگی ۲۰ کشور جهان برگزار می‌شود اما آنگونه که بی‌بی سی فارسی گزارش داده، هم اکنون ناوهای متعلق به ۳۰ کشور در حال استقرار در آب های ساحلی کشور بحرین در جنوب خلیج فارس هستند.
مقر فرماندهی ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا در بحرین قرار دارد. ایالات متحده اعلام کرده که هیچ کشور مشخصی و بخصوص ایران، هدف این مانور قرار ندارد اما ایران تنها کشوری است که اقدام به مین گذاری دریایی در خلیج فارس و تنگه هرمز کرده است.
در ماه های گذشته و به دنبال افزایش تنش بر سر برنامه هسته ای جمهوری اسلامی که به تحریم خرید نفت صادراتی ایران از سوی اتحادیه اروپا و برخی دیگر از کشورهای جهان منجر شد، تعدادی از مقام های حکومتی از جمله معاون اول احمدی نژاد هشدار دادند که در صورت اجرایی شدن این تحریم ها، با بستن تنگه هرمز اجازه نخواهند داد که کشتی های نفتکش دیگر کشورها بتوانند از آن عبور کنند.
مین گذاری گسترده در خلیج فارس و تنگه هرمز که اخبار و گزارش های مربوط به آن از رسانه های حکومتی از جمله صدا و سیما نیز پخش شد، یکی از ابزارهای جمهوری اسلامی برای هشدار به دولت های دیگر بود.
با وجود این جمهوری اسلامی علیرغم اجرایی شدن تحریم نفتی علیه خود و تمام تهدیدها و حتی جمع آوری امضا در مجلس برای بستن تنگه هرمز، تاکنون اقدامی برای بستن این تنگه انجام نداده است.
در آخرین مورد از موضع گیری مقام های ارشد نظامی و حکومتی در این خصوص، فرمانده کل سپاه پاسداران در کنفرانس خبری دو روز پیش خود گفت در صورتی که جنگی در خلیج فارس رخ دهد که “یک طرف آن آمریکا و غرب باشد، طبیعی است که امنیت تنگه هرمز دچار مشکل می‌شود و این گذرگاه انرژی دچار خدشه خواهد شد.”
سرلشگر محمدعلی جعفری پیش از این نیز هشدار داده بود که “اگر شرایط بحرانی شود، ایران تنگه هرمز را می بندد.”
موضوع: تنگه هرمز
با وجود این در هفته های گذشته، از میزان تهدیدهای مقام های جمهوری اسلامی درباره بستن تنگه هرمز کاسته شده است.
تنگه هرمز که خلیج فارس را به دریای عمان و سپس اقیانوس هند متصل می کند، گذرگاهی است که بیش از ۴۰ درصد کل نفت جهان که از طریق دریا حمل و نقل می شود از آن عبور می کند.
ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا که در بحرین در جنوب خلیج فارس مستقر است و مدیریت مانور بزرگ مین روبی را نیز بر عهده دارد، پیش از این و در واکنش به تهدیدهای مکرر تهران اعلام کرده بود که اجازه بسته شدن تنگه هرمز را به نیروی دریایی جمهوری اسلامی نخواهد داد.
مقامات نیروی دریایی آمریکا گفته‌اند که ناوهای حاضر در این رزمایش، واکنش به مین‌های دریایی فرضی و نیز پاکسازی مسیرهای دریایی (از مین) برای برقراری روند آزاد رفت و آمد دریایی را تمرین خواهند کرد.
آمریکا، بریتانیا، فرانسه، ژاپن، اردن و نیوزیلند از جمله حاضران در این رزمایش هستند.
گزارش شده است که هر یک از کشورهای حاضر در این رزمایش ساختار فرماندهی و تمرین‌های ویژه خود را دارد. برخی کشورها همچون بریتانیا ناو و دیگر تجهیزات لازم در این تمرین نظامی را تامین می‌کنند و گروه دیگری از کشورها، نفرات و ناظران حاضر در رزمایش را به منطقه می‌فرستند.
جمهوری اسلامی اعلام کرده است که روند فعالیت‌های مربوط به این رزمایش را زیر نظر دارد.
رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه پیش از این گفته بود که رزمایش‌های نظامی “هرچه به محدوده سرزمینی ما نزدیک باشد، با دقت بیشتری زیر نظر مسئولان مربوطه قرار خواهد داشت.”
او اضافه کرده: “ما برای حفظ امنیت منطقه بسیار استراتژیک خلیج‌فارس به شدت حساس هستیم. هر نوع تحرکی را زیر نظر داریم و نیروهای دفاعی کشورمان نیز با انجام رزمایش‌های مختلف درصدد حفظ ثبات و امنیت این منطقه هستند.”
نگرانی از واکنش جمهوری اسلامی
جمهوری اسلامی در جریان جنگ هشت ساله با عراق و در مقاطعی اقدام به مین گذاری در برخی نقاط خلیج فارس کرد. با برخورد یکی از این مین ها به یک ناو آمریکایی در اواخر جنگ، نیروهای نظامی آمریکا در منطقه برای اولین و آخرین بار به طور مستقیم وارد درگیری با نیروهای نظامی جمهوری اسلامی شدند. آمریکایی ها برخی از پایانه ها و سکوهای استخراج نفت ایران و همچنین نیروی دریایی را هدف قرار دادند و موفق شدند ضربات سنگینی به آنها وارد کنند.
روزنامه دیلی تلگراف چاپ لندن با اشاره به مانور مین روبی گسترده در خلیج فارس نوشته رهبران غرب متقاعد شده اند که واکنش جمهوری اسلامی به هر گونه حمله، مین گذاری یا مسدود کردن مسیرهای کشتیرانی در تنگه هرمز خواهد بود و بریتانیا هم با اعتقاد به اینکه اسرائیل قصد حمله پیشگیرانه به تأسیسات پنهان ایران برای تولید سلاح هسته ای را دارد، ناوگان نیروی دریایی اش را روانه خلیج فارس کرد
دستکم ۱۲ ناو جنگی ـ– از جمله رزمناوهای حامل موشک های بالیستیک، ناوچه، کشتی های مهاجم و ناوشکن حامل هزاران افسر نیروی دریایی آمریکا و نیروهای ویژه ـ– ناوهای هواپیمابر حاضر در نیروی چند ملیتی را پشتیبانی می کنند.
بریتانیا هم با چهار مین روب، کشتی لجیستیکی موسوم به کاردیگان بی –ـ متعلق به ناوگان سلطنتی ـ– و اچ ام اس دایموند، ناوشکن نوع ۴۵ جدید در این مانور حضور دارد. در این رزمایش، فرماندهان نظامی سرنگون کردن هواپیماها و کشتی های جنگی و آتشبار موشک ها در سواحل ایران را شبیه سازی خواهند کرد.
با وجود این منابع وزارت دفاع بریتانیا می گویند هر چند توان تکنولوژیکی جمهوری اسلامی ممکن است چندان بالا نباشد، احتمالاً می تواند با استفاده از زیردریایی های کوچک، کشتی های حمله سریع، مین گذاری و آتشباری موشک های ساحلی ضربه های مهلکی به نیروی دریایی بریتانیا و آمریکا در خلیج فارس وارد آورد.
