این هفته تالارهای زیبای هتل کبورگ پالاس در وین، برای آخرین دور مذاکرات به منظور حل مناقشه هسته‌ای ایران آماده خواهد شد. دیپلمات‌های ایران و آمریکا و پنج قدرت دیگر روز سه‌شنبه با هدف رسیدن به توافق جامع هسته‌ای، که مانع از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای بشود، با یکدیگر دیدار خواهند کرد.
اگر ایران و آمریکا بتوانند مسئله هسته‌ای را حل کنند، به دشمنی ۳۵ ساله که با انقلاب ایران آغاز شد پایان می‌دهند. اکنون به نظر می رسد سایه جنگ آمریکا علیه ایران به منظور جلوگیری از این کشور برای ساخت سلاح هسته‌ای از بین رفته است و دو کشور می‌توانند علیه دشمنان مشترکشان از جمله داعش همکاری کنند.
اما موانع بر سر راه پیشروی توافق هم بزرگ هستند. آمریکا از ایران می‌خواهد بخش‌های کلیدی برنامه هسته‌ای خود را که با هزینه زیاد و علی رغم تحریم‌های بین‌المللی راه اندازی شد کنار بگذارد. توافق اولیه که سال گذشته در ژنو امضاء شد بخشی از برنامه هسته‌ای این کشور را به حالت تعلیق درآورد. توافق جامع خواهان آن است که ایران بسیاری از سانتریفیوژهای خود را که در حال حاضر به غنی‌سازی اورانیوم مشغول است از مدار خارج کند. هدف این است که تهران برای ساخت سلاح، به یک سال زمان نیاز داشته باشد.
اولی هوینونن، بازرس سابق آژآنس بین المللی انرژی هسته ای می گوید که معنی عملی یک توافق برای عقب انداختن ساخت سلاح هسته ای آن است که تعداد سانتریفویژهای ایران بین ۲۰۰۰ و ۴۰۰۰ محدود بماند و ذخیره اورانیوم غنی شده ایران با درجه خلوص پایئن در حد یک تن باقی بماند.
ایران در حال حاضر ۱۹۵۰۰ سانتریفیوژ و ۸.۴ تن اورانیوم غنی‌شده پنج درصدی در اختیار دارد. دیپلمات‌های آمریکایی در وین از ایران خواهند خواست تا حداقل ۸۰ درصد از سانتریفیوژها و ۹۰ درصد از ذخیره اورانیوم خود را از برنامه هسته‌ای این کشور بزداید.
ایران در گذشته قبول کرده بود تا برخی از سانتریفیوژها را به کار نیندازد یا این‌که سانتریفیوژ جدیدی نصب نکند. اما در گذشته هرگز توافقی مبنی بر از کار انداختن حتی یک سانتریفیوژ را هم امضاء نکرده است. این ماشین‌هایی که با هزینه بسیار زیادی بر خلاف قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل نصب شده است، به نوعی نماد غرور ملی تبدیل شده است.
با این حال، مقامات غربی آشنا با مذاکرات گفته‌اند، قرار است مذاکرات بین‌المللی به نحوی پیش برود که ایران بتواند وجهه خود را حفظ کند. مقامات گفته‌اند رسیدن به هدف جامعه بین‌المللی الزاما نیازی به حذف سانتریفیوژها ندارد و می‌تواند با کاهش اندوخته اورانیوم و به کمک شکل خاصی از انبار کردن و تولید به صرفه سانتریفیوژ ها انجام شود.
تحریم‌ها و کاهش قیمت نفت ضربه زیادی به اقتصاد ایران زده است. حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران به شدت مایل است تحریم‌ها برداشته شود و می‌داند که بهای آن توافق جامع هسته‌ای است.
امضای هرگونه توافق مستلزم آن است که آمریکا، در ازای اقدامات ایران، تحریم‌ها را بردارد. اما برخی از جمهوریخواهان قسم خورده‌اند اگر توافق با ایران حتی یک سانتریفیوژ را هم در این کشور باقی بگذارد از قبول آن خودداری کنند. سناتور رابرت منندز و مارک کرک در بیانیه مشترکی گفته‌اند، یک توافق خوب توانایی هسته‌این ایران را “تعطیل می‌کند نه این‌که به تاخیر بیندازد.”
آقای اوباما در مقابل این مخالفت‌ها، ممکن است با استفاده از اختیارات ریاست‌جمهوری تحریم‌ها را بصورت یک‌جانبه لغو کند و منتظر رای کنگره نشود. اما یک دستیار ارشد کنگره به تلگراف گفته است، نمایندگان پیشاپیش در حال برنامه‌ریزی هستند که قدرت رئیس‌جمهور را در این مورد کاهش دهند.
اما دستیاران جمهوریخواهان در کنگره انتظار دارند تا کاخ سفید پیش از شکل‌گیری کنگره جدید در ماه ژانویه، توافق با ایران را نهایی کند. این موضوع فشار بر مذاکره‌کنندگان آقای اوباما را برای دستیابی به توافق هسته‌ای در وین افزایش می‌دهد.
یک دستیار ارشد جمهوریخواه که به مسایل ایران آشناست می‌گوید: “انتخابات میان‌دوره‌ای پویایی تازه‌ای برای دولت ایجاد کرده و اضطرار دستیابی به توافق را برای در اختیار داشتن دست بالا توسط کاخ سفید بالا برده است. به این ترتیب آن ها می‌توانند از توافق استفاده کنند و ادعا کنند کنگره جمهوریخواهان می‌خواهد ما را به جنگ بکشانند در حالیکه ما به صلح دست یافته‌ایم.”
منبع: تلگراف - 15 نوامبر
