دولت در انتظار گزارش حمله به بند ۳۵۰ اوین

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» کمیته ای تشکیل شده یا نه؟

در حالیکه پیش از این مصطفی پورمحمدی تشکیل کمیته ویژه برای بررسی وقایع رخ داده در بند ۳۵۰ زندان اوین را رد کرده بود٬ محمدباقر نوبخت خبر داده که دولت در انتظار گزارش وزارت‌خانه‌های اطلاعات و دادگستری پیرامون این حادثه است و نتایج این گزارش‌ها را با مردم در میان می‌گذارد.

سخنگوی دولت در نشست خبری خود با خبرنگاران٬ با اشاره به “اهمیت رعایت حقوق شهروندان برای دولت”، گفت: “وزارت اطلاعات و وزارت دادگستری قرار است گزارشی درباره وقایع زندان اوین تهیه کنند. ما منتظر دریافت این گزارش هستیم و بعد از دریافت و جمع‌بندی، این گزارش را به اطلاع مردم خواهیم رساند”.

پیش از این خانواده زندانیان سیاسی پس از تجمع مقابل نهاد ریاست‌جمهوری٬ با نماینده حسن روحانی ملاقات کرده و از وی قول گرفته بودند که دولت این حادثه را با تشکیل کمیته ویژه‌ای بررسی کند.

هفته گذشته مصطفی پورمحمدی٬ وزیر دادگستری٬ در پاسخ به سئوالی پیرامون پیگیری کمیته ویژه رسیدگی به حوادث زندان اوین٬ گفته بود: “چنین کمیته‌ای… نبوده است. بنا شده گزارشی در دولت تهیه شود و گزارش هم تهیه شده و تکمیلی‌اش هم انجام می‌شود. به هر حال مقامات قضایی زندان باید پاسخ روشن را بدهند”.

نوبخت ماه گذشته نیز در واکنش قوه مجریه به وقایع اخیر بند ۳۵۰ زندان اوین گفته بود که دولت “پس از انجام بررسی‌های لازم، گزارش مربوطه را منتشر خواهد کرد”. به گفته‌ وی “قطعا دولت از ایفای وظایف قانونی خود در حمایت از شهروندان کوتاه نخواهد آمد”.

بحث تهیه گزارشی درباره حوادث رخ داده در بند ۳۵۰ زندان اوین و نحوه برخورد با زندانیان سیاسی توسط وزارت‌خانه‌ها دادگستری و اطلاعات٬ در حالی مطرح شده که پیش از این مصطفی پورمحمدی گفته بود که درگیری خاصی در زندان اوین رخ نداده: “ما تحقیقات اولیه را انجام دادیم و دیدیم که درگیری نبوده و طبق روال عادی از بندهای زندان اوین بازرسی‌هایی شده تا کسانی که اشیا ممنوعه مانند موبایل و سیم کارت خارج از قاعده معمول در اختیار دارند، مورد بازرسی قرار گیرند. در دو اتاق از زندان اوین مقاومت‌هایی از سوی زندانیان صورت گرفت و برای خود اشخاص مشکلاتی به وجود آورد و یکی دو نفر از زندانیان در این بازرسی دچار جراحت مختصری شدند. خانواده زندانیان درخواست ملاقات سریع کردند ولی باید بگوییم که اتفاقی نیفتاده است که ملاقات سریع بخواهند. مجلس هم خواستار پاسخگویی ما شده است. مجلس موظف است خودش هیات بفرستد و بعد گزارشاتی را ارائه بدهد”.

از سوی دیگر پس از درگیری‌ها در بند ۳۵۰ زندان اوین٬ سیدمحمود علوی٬ وزیر اطلاعات٬ گفته بود که این وزارت‌خانه بیانیه‌ای درباره این حادثه صادر خواهد کرد؛ بیانیه‌ای که تاکنون منتشر نشده است.

درگیری در زندان اوین پس از آن رخ داد که در روز بیست و هشتم فروردین ماه٬ماموران برای بازرسی وسایل زندانیان به بند ۳۵۰ زندان اوین مراجعه کردند. زندانیان سیاسی مدعی‌اند که ماموران آن‌ها را مورد ضرب و شتم قرار داده‌اند. بنا به گزارش‌ها برخی از این زندانیان در این حوادث مجروح شدند و تعدادی از آن‌ها نیز به سلول انفرادی انتقال پیدا کردند. همچنین گفته می‌شود که ماموران زندان به اجبار اقدام به تراشیدن موی سر برخی زندانیان کردند.

مسئولان جمهوری‌اسلامی اما مدعی‌اند که این بازرسی٬ مانند دیگر بازرسی‌های انجام شده بود. آن‌ها همچنین گفته‌اند که وسایل مختلفی نظیر تلفن‌های موبایل در زندان اوین از میان وسایل زندانیان کشف کرده‌اند.

چند روز پس از این حادثه٬ غلام‌حسین اسماعیلی٬ رییس سازمان زندان‌ها٬ از پست خود برکنار و به مقام رییس کل دادگستری استان تهران رسید؛ مساله‌ای که از سوی منتقدان حکومت به عنوان برکناری و از سوی مقام‌های دولتی به عنوان ارتقا درجه تعبیر شد.

چند روز پس از این حادثه غلام‌حسین محسنی‌اژ‌ه‌ای٬ سخن‌گوی قوه‌قضاییه٬ درباره این اتفاق و واکنش قوه‌قضاییه به آن گفته بود: “حتما برای کسانی که غائله‌ آفریدند و چه در داخل و چه در خارج زندان حرف‌های خلاف زدند و اقدام به تخریب اموال زندان کردند، پرونده تشکیل خواهد شد”.

 او از غائله آفرینی “جریان ضد انقلاب خارج نشین و رسانه‌های مغرض بیگانه با هماهنگی جریان فتنه و برخی از جریانات داخل” صحبت کرد و بازرسی از بندهای زندان را متداول و معمول دانست. محسنی اژه‌ای همچنین تاکید کرد: “اگر فردی که بازداشت شده است اشیای ممنوعه را وارد زندان یا بند کند جرم مرتکب شده و قابل تعقیب است”.

هنوز مشخص نیست که متن گزارش وزارت‌خانه‌های دادگستری و اطلاعات درباره حوادث بند ۳۵۰ زندان اوین چگونه است. اما باید دید که آیا وعده‌ سخن‌گوی دولت مبنی بر ارایه جمع‌بندی این گزارش‌ها به مردم٬ به حقیقت خواهد پیوست یا خیر؟ و اینکه تا چه حد چنین گزارشی٬ می‌تواند با استقبال حامیان دولت مواجه شود.