مریم دستگیر
سخنگوی وزارت خارجه ازتمایل ایران برای محدود نگهداشتن غنی سازی اورانیوم به عنوان نقطه قابل قبولی برای آغاز مذاکرات با طرف های اروپایی خبرداده است. این درحالی است که تاکنون ایالات متحده به این اظهار نظرهاپاسخی نداده است. آمریکا پیش از این اعلام کرده بود برای هرگونه مذاکره ای ایران باید غنی سازی اورانیوم را به صورت کامل متوقف کند. فایننشال تایمز پس از اظهارات حسینی نوشته است که ایران امیدها برای مذاکرات هسته ای را به باد داده است. تعلیق غنی سازی هم اکنون درخواست قطعنامه شورای امنیت است وایران هم اکنون عملا ناقض این قعطنامه به شمار می رود.
فایننشال تایمز آورده که تهران تلاش کرده است درابتکاری دیپلماتیک، با اعزام فرستادگان ویژه رهبر ایران به روسیه، اروپا وعربستان سعودی طی ماه گذشته این پیام را منتقل کند که ایران آماده است که بخشی از فعالیت های هسته ای حساس خود را به حالت تعلیق درآورد. مقامات تهران گفته اند قبول اینکه ایران تنها می خواهد به صورت محدود غنی سازی کند خودش به نوعی مصالحه به شمار می رود.
علی لاریجانی درکنفرانس هفته گذشته مونیخ به سولانا گفته است که غنی سازی درمقدار چهار درصد می تواند آغازخوبی برای مذاکرات قلمداد شود. این در حالی است که ظاهرا سویس نیز طرحی را برای برون رفت بحران هسته ای ایران به مقامات تهران پیشنهاد کرده که به نوشته برخی خبرگزاری ها با موافقت مقامات تهران مواجه شده است. سخنگوی وزارت خارجه تاکید کرده است تا جوانب طرح سویس بررسی نشود به اظهار نظر درمورد آن نخواهد پرداخت. با این وجود تصریح کرده است که تعلیق هیچ زمینه ای ندارد وپذیرفتنی نیست.
فشار برایران برای تعلیق غنی سازی درحالی ادامه دارد که تهران بارها اعلام کرده است که به هیچ عنوان غنی سازی را نمی پذیرد. اگرچه حسینی تنها به مدت یک روز ازاینکه ایران حتی در زمینه غنی سازی هم حاضر به مذاکره است خبرداد، اما بلافاصله در یک برنامه تلویزیونی از اینکه ایران به هیچ عنوان به تعلیق تن نمی دهد سخن گفت تا آب پاکی را به روی دست همه کسانی که انتظار تعلیق برای آغاز مذاکره با تهران را می کشند، بریزد.
ازسوی دیگر درحالی که مدت زمان مقررشده درقطعنامه 1737 شورای امنیت سازمان ملل به پایان رسیده وایران هم به درخواست اول این قعطنامه مبنی تعلیق غنی سازی اورانیوم واکنش مثبت نشان نداده است، احتمال صدور قعطنامه ای دیگر برعلیه ایران طی روزهای گذشته افزایش یافته است. حسینی گفته است که صدور قطعنامه کار را پیچیده تر خواهد کرد. ایالات متحده علاوه برپیشنهاد دادن قطعنامه ای دیگر علیه ایران، ازاتحادیه اروپا و متحدان خود خواسته است موارد مطرح شده درقطعنامه تحریم ایران را به زودی به اجرادربیاورند.
علاوه برمذاکرات هسته ای، موضوع امنیت درعراق واتهامات پیاپی مقامات آمریکایی به دست داشتن ایران درعملیات های نظامی شورشیان این کشور وهمچنین ناامنی درسیستان وبلوچستان ازدیگر موضوعاتی است که نگرانی های مقامات ایرانی را به شدت افزایش داده است. با بمب گذاری انجام شده در زاهدان وزارت خارجه سفیر پاکستان را احضار و خواستار ارتقای سطح امنیت در مرزهای ایران با این کشور شده است. با این وجود به نظر می رسد مجموعه ای ازرویدادهای یاد شده، همگی به نوعی حول بحران هسته ای شکل گرفته اند.
طی روزهای گذشته ژاپن و برخی ازکشورهای اروپایی تحریم علیه ایران را آغاز کرده اند. ازواکنش مقامات ایرانی می تواند انتظار داشت که علی رغم تحریم این کشورها روابط خود را با ژاپن ودیگر کشورهای یاد شده ادامه می دهند. همه کشورهای عضو سازمان ملل موظف به تبعیت از قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل هستند.
ازسوی دیگر علاء الدین بروجردی رییس کمیسیون امنیت ملی‌وسیاست خارجی مجلس نیز با جانبداری ازایده عدم تعلیق به ایسنا گفته است: “با توجه به اینکه اصل موضوع اختلاف هسته بین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای1+5 برسر انجام غنی‌سازی که حق مسلم و قانونی تصویب‌شده در NPT است، می‌باشد؛ اگر قرار بر انجام تعلیق بود باید در دوران قبل از صدور قطعنامه چنین اتفاقی رخ می‌داد. غرب باید این واقعیت را بپذیرد که ایران دارای توانمندی غنی‌سازی در صحنه عمل است. جمهوری اسلامی ایران این توانمندی را برای مصارف صلح‌آمیز نیاز دارد و کشورهای غربی نیز باید در چنین فضایی همکاریهای خود را با ایران به ویژه درساخت نیروگاههای هسته‌ای تنظیم کنند.” بروجردی گفته است که علی رغم آنکه محمد البرادعی تمایل دارد موضوع پرونده هسته ای ایران از طریق مسالمت امیزحل شود مقامات آمریکایی به سازمان انرژی اتمی برای جامه عمل پوشاندن به اهدافشان فشار وارد می کنند: “ دید البرادعی تعامل مثبت با جمهوری اسلامی ایران است. همانگونه که در چندین موضع‌گیری اخیر اعلام کرده نگاه وی نسبت به نحوه‌ی عمل و همکاری با ایران مثبت است ولی این فشارهای آمریکاست که می‌خواهد همکاری آژانس با جمهوری اسلامی ایران کم شود.”
در عین حال، گمانه زنی ها برای ادامه مذاکرات هسته ای ایران طی روزهای گذشته از سوی مسئولین ایرانی افزایش پیدا کرده است. حسینی سفیر جدید ایران درعربستان درمصاحبه ای با روزنامه الریاض گفته است: “تمام کسانی که مذاکرات را ترک کرده‌اند باید بدانند که باید بار دیگر به پای میز مذاکره بازگردند چون ایران همواره آماده‌ی مذاکره است… پرونده‌ی هسته‌یی از دو جنبه حائز اهمیت است؛ نخست جنبه‌ی قانونی و منفی آن و دوم جنبه‌ی سیاسی؛ اما برخورد یک جانبه، طرفدارانه یا به عبارت دیگر برخورد دوگانه با مسائل جهانی شیوه‌یی است که منجر به نتایج مثبت نمی‌شود و مخالف حاکمیت ملت ما است. هر گونه عضویت در سازمان‌های جهانی شروطی دارد و روابط با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و موافقت ما با معاهده‌ی منع تکثیر سلاح‌های هسته‌یی شروط خاصی دارد؛ البته ما به تمام تعهدات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پایبند بوده‌ایم.
عربستان طی ماه های گذشته بارها مورد مشورت ایالات متحده قرارگرفته است. کاندولیزارایس وباب گیتس وزرای امورخارجه ودفاع آمریکا طی ماه های گذشته به این کشورسفرکرده اند. کشورهای عرب حوزه حاشیه خلیج فارس علی رغم نگهداشتن دست دوستی دردیدار با مقامات آمریکایی نگرانی خود را برنامه هسته ای تهران پنهان نکرده اند. ماه آینده دراجلاس وزرای خارجه‌ی عضو شورای همکاری خلیج فارس در 26 مارس، بررسی برنامه هسته ای کشورهای عضو به عنوان یکی ازدستور کارهای این شورا خواهد بود. روزنامه شرق الاوسط به نقل از یک دیپلمات عربی نوشته است که وزرای خارجه عضو شورا در نشست خود به بررسی گزارش‌های ویژه کشورهایشان در خصوص برنامه‌ی هسته ای مسالمت‌آمیز براساس تصمیمات نشست قبلی سران و نیز گزارش عبدالرحمن العطیه دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس در خصوص برنامه‌ی هسته‌یی این کشورها خواهند پرداخت.
طی روزهای گذشته آیت الله خامنه ای رهبرانقلاب درجمع مردم آذربایجان شرقی گفته بود که “ مساله انرژی هسته‌ای مساله آینده و سرنوشت کشوراست و کسانی که می گویند هسته‌ای با این هزینه برای کشور ضروری نیست برخی افراد سطحی نگر و کوته‌فکرهستند. “