رییس پلیس امنیت اخلاقی اعلام کرده که برخوردهای نیروی انتظامی با تولیدکنندگان و شبکه‌های توزیع مشروبات الکلی نسبت به سال گذشته ۴۹ درصد بیشتر شده و “عناصر اصلی تولید و توزیع” شناسایی شده و تحت تعقیب قرار گرفته‌اند. پیش از این وزیر کشور هم عنوان کرده بود که مصرف الکل در ایران به اندازه مواد مخدر “نگران‌کننده” نیست اما به دلیل اینکه مصرف آن شرعی نبوده و فسادآور است، مبارزه با آن تشدید خواهد شد.
تشدید برخوردها، سیاست دولت و پلیس
محمدمسعود زاهدیان، رییس پلیس امنیت اخلاقی در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم، از تشدید اقدامات پلیس امنیت اخلاقی نیروی انتظامی در برخورد با مجرمان و جرایم خبر داده و گفته است: “ از ابتدای سال جاری پلیس امنیت اخلاقی ناجا در برخورد با شبکه‌های غیراخلاقی، تولیدکنندگان تجهیزات ماهواره‌ای و کارخانجات تولید دیش‌های ماهواره‌ای و تولیدکنندگان مشروبات الکلی دست‌ساز و شبکه‌های توزیع این اقلام، اقدامات بسیار خوبی انجام داده است.”
او با تاکید بر این که “در سال جاری با کاهش جرائم مرتبط با موضوعات امنیت اخلاقی روبه‌رو بوده‌ایم” اضافه کرده است: “ در سال جاری برخوردهای ما با تولیدکنندگان مشروبات الکلی و شبکه‌های توزیع مشروبات الکلی با رشد ۴۹درصدی نسبت به سال قبل همراه بود و در این مدت عناصر اصلی تولید و توزیع مشروبات الکلی در کشور، شناسایی شده تحت تعقیب قرار گرفتند.”
به گفته او، وقوع جرم در حوزه “امنیت اخلاقی” کاهش پیدا کرده اما اقدامات پلیس در برخورد با شبکه‌های غیراخلاقی فساد، تولیدکنندگان تجهیزات ماهواره‌ای، تهیه و توزیع فیلم‌های غیرمجاز و مستهجن و تولیدکنندگان مشروبات الکلی، ۲۹ تا ۴۰ درصد رشد داشته است.
در مهر ماه امسال، نایب رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اعلام کرد که در بسیاری از مناطق ایران، مصرف الکل افزایش داشته است، به گونه‌ای که بیش از ۲۰۰ میلیون لیتر انواع مشروبات الکلی ساخت داخل و قاچاق در کشور مصرف می‌شود.
حسن تامینی گفته بود که “متاسفانه تاکنون پلیس امنیت نتوانسته از تولید مشروبات الکلی جلوگیری کند” و خواستار حمایت از آن دسته تولیدکنندگان الکل شده بود که در تولیدات خود از ماده تلخ‌کننده استفاده می‌کنند.
این نماینده مجلس توضیح داده بود: “در تولید مواد الکلی باید ماده تلخ‌کننده‌ای استفاده کنند که به شکل مستقیم غیرقابل مصرف خواهد شد لذا با توجه به اینکه تهیه این ماده تلخ‌کننده نیازمند بار مالی است؛ بنابراین بسیاری از تولیدکنندگان الکل از آن استفاده نمی‌کنند و این عدم استفاده منجر به شیرین بودن الکل شده و در برخی موارد در تهیه مشروبات الکلی به کار گرفته می‌شود.”
وزیر کشور هم در شهریور ماه عنوان کرد که نامه‌ای به رییس‌جمهوری نوشته و از وی خواسته تا نهادی را متولی مبارزه با الکل کند.
به گفته عبدالرضا رحمانی فضلی، مصرف الکل همچون مواد مخدر نگران‌کننده نیست اما به دلیل آنکه مصرف این مواد شرعی نبوده و فسادآورست، قابل پیگیری است. ضمن اینکه میزان کم مصرف الکل هم “زیبنده کشور” نیست.
وزیر کشور که دبیرکلی ستاد مبارزه با مواد مخدر را هم برعهده دارد تاکید کرده بود نگاه به مصرف الکل باید جدی‌تر و برخوردها هم شدیدتر بشود.
ممنوعیت الکل و رواج مشروبات خطرآفرین
این اولین بار نبود که وزیر کشور دولت روحانی از توجه به مصرف الکل و لزوم برخورد با آن سخن می‌گفت. فروردین ماه سال گذشته، استاندار تهران از دستور وزیر کشور برای تشکیل کارگروه ویژه‌ای در زمینه مبارزه با مصرف و توزیع مشروبات الکلی خبر داد اما کمتر از دو ماه بعد، در شهری با فاصله بیش از هزار کیلومتر از پایتخت، الکل بحران آفرید. در رفسنجان ۴۰ نفر بر اثر مصرف الکل غیراستاندارد جان خود را از دست دادند و ۳۵۰ شهروند دیگر هم روانه بیمارستان شدند. پس از آن بود که برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی، صحبت از مجوز تاسیس “مرکز ترک الکل” به میان آمد.
با این حال یک سال طول کشید تا اینکه در مرداد ماه امسال، اولین کلینیک ترک اعتیاد به الکل راه‌اندازی شد. راه‌اندازی این کلینیک باعث شد تا خبرگزاری رسمی دولت نیز مصرف مشروبات الکلی در ایران را “قابل توجه” بداند و از “روند رو به رشد” مصرف آن خبر بدهد: “ سال‌هاست که برخی، مصرف الکل در کشور را کتمان می‌کنند. شاید از همین روست که به رغم اینکه اخیرا تحقیقاتی در زمینه شیوع مصرف مشروبات الکلی در کشور انجام شده، اما وزارت بهداشت از اعلام رسمی آمار آن خودداری می کند. یکی از مسوولان وزارت بهداشت در این باره پیشتر گفته بود که، طرح این موضوع با توجه به قوانین اسلامی و همچنین فرهنگ مردم، یک تابو است.”
سازمان بهداشت جهانی در اردیبهشت ماه امسال گزارشی منتشر کرد که حاوی جزییاتی درباره مصرف الکل در کشورهای مختلف دنیا بود. بر مبنای این گزارش، ایران در بین ۱۹۰ کشور رتبه ۱۶۶ مصرف سرانه الکل را دارد. رتبه‌ای که نشان می‌دهد سرانه مصرف الکل در ایران اصلا قابل قیاس با بسیاری از مناطق دنیا نیست اما آن چه باعث نگرانی است رواج مشروبات دست‌ساز و تقلبی خطرآفرین در ایران است. از سوی دیگر مصرف الکل با غلظت بالا نیز این نگرانی را تشدید می‌کند.
“عرق سگی”، مشروب با درجه الکلی بیش از ۹۰ درصد است که بیشترین سهم را در تامین نیاز مصرف کنندگان الکل در ایران دارد. این موضوع باعث می‌شود که پایه شروع مصرف الکل (غلظت الکل مصرفی) در جوانان بسیار بالا برود؛ این میزان غلظت الکل مصرفی در اروپا ۳ درصد اما در ایران ۴۰ درصد گزارش شده است.
در ایران و از سال‌ها پیش، توزیع‌کنندگان مشروبات الکلی را “ساقی” می‌نامند. ساقی‌ها ممکن است صرفا توزیع‌کننده باشند و یا اینکه خود دستی در تهیه و تولید هم داشته باشند. با گرانی ارز در سال‌های اخیر، کسب و کار تولیدکنندگان مشروبات الکلی داخلی رونق گرفت و “عرق سگی” محبوب‌تر از همیشه شد. چرا که مشروبات الکلی خارجی و پلمب‌شده بسیار گران شده بود. بعضی‌ها هم به سمت الکل‌های داروخانه‌ای رفتند و تاوان‌های سختی، تا حد مرگ، پرداختند.
سخت‌گیری‌های بی‌نتیجه و کم‌اثر برای ورود مشروبات الکلی به ایران در سه دهه اخیر، باعث مصرف گونه‌های مضرتری از مشروبات الکلی شده که استاندارد نیستند و خطر مرگ و یا عوارض شدید جسمی بر اثر مصرف آنها، بالاست. هرچند این بار رییس پلیس امنیت اخلاقی مدعی است که “عناصر اصلی تولید و توزیع” الکل در ایران، شناسایی شده و تحت تعقیب قرار گرفته‌اند.
