در ایران بیش از ۵ میلیون نفر به ماده مخدر شیشه و دیگر روان گردان های خطرناک اعتیاد دارند. خبری که روز گذشته و در هیاهوی بحث های وزارت بهداشت با رسانه ها در خصوص شیوع وبا در کشور، گم شد.
این آمار را یکی از فعالان مبارزه با مواد مخدر و از اعضای انجمن روانشناسی ایران اعلام کرده و در عین حال معتقد است که رقم ۵ میلیون نفر، با توجه به ازایش روز افزون مصرف این ماده، می تواند خوشبینانه باشد.
دکتر مهدی کریمی روانپزشک به ایسنا گفته است: “بیش از ۵ میلیون نفر در کشورمان سوء مصرف و یا وابستگی به مواد محرک و توهم زا دارند و یا به صورت تفننی آن را مصرف می کنند. هم اکنون سوء مصرف شیشه به دلیل عدم آگاهی شایعترین سوء مصرف در کشورمان است. تبلیغات زیادی برای شیشه به جهت افزایش انرژی، کاهش خواب و افزایش نشاط، کاهش وزن و از بین رفتن خستگی صورت می‌گیرد، قاچاقچیان مواد با این تبلیغات که شیشه حاوی مورفین نیست پس اعتیاد آور نبوده، مصرف آنرا تبلیغ می‌کنند و متاسفانه بسیاری از افراد ناآگاه خواسته یا ناخواسته در دام این ماده محرک گرفتار می‌شوند”.
او افزوده است: “بیش از ۱۴۰ ماده محرک و مخدر و توهم‌زا وجود دارد. بیش از پنج میلیون نفر در کشورمان سوء مصرف و یا وابستگی به مواد مواد محرک و توهم‌زا دارند و یا به صورت تفننی آن را مصرف می کنند که البته این آمار می تواند حتی خوشبینانه باشد. بسیاری از داروهایی که به جهت درمان بیماری‌ها تجویز می‌شود نیز مورد سوء مصرف قرار می‌گیرد، داروهایی مانند داروهای خواب، کدئینه و داروهای روانپزشکی و در برخی موارد از مواد صنعتی مانند رنگ و بنزین نیز سوء مصرف می‌شود. مصرف این ماده می‌تواند باعث کاهش اشتها برای روزها، افزایش تعداد تنفس، افزایش فعالیت فیزیکی، افزایش دمای بدن و تحریک پذیری و بی‌خوابی گیجی شده، لرزش و تشنج، اضطراب و بدبینی و خشونت را سبب شود که تشنج و افزایش زیاد دمای بدن باعث مرگ افراد می‌شود. همچنین با صدمه روی عروق باعث سکته‌های مغزی و قلبی می‌شود. توهمات شیشه به گونه‌ای است که بیان آنها کار ساده‌ای نیست. معتادین به شیشه پس از گذشت مدتی از مصرف آن ، شدیداً بدبین می‌شوند، اگر متاهل باشد به همسر خود بدبین می‌شود حتی فکر می‌کند که فرزندانش متعلق به او نیستند”.
او می گوید: “در حال حاضر درمان اعتیاد به شیشه و مواد محرک مشکل‌ترین درمان در زمینه درمان سوء مصرف مواد است. متاسفانه تاکنون داروی ویژه‌ای برای درمان این بیماران ساخته نشده است، اما می‌توان به کمک برخی از داروها علائم ترک را از جمله بی‌خوابی، اضطراب و تپش قلب را بر طرف کرد. در ضمن مصرف شیشه شخص را در وضعیتی قرار می‌دهد که تمایلی به درمان ندارد و شاید این عارضه بدترین عارضه تاثیر این مواد بر مغز باشد”.
او در حالی این آمار را اعلام کرده که آخرین آمار رسمی منتشر شده، رقمی به مراتب کوچکتر را نشان می دهد به طوری که در تیرماه امسال، طاها طاهری،قائم مقام دبیرکل ستاد مبارزه درباره آمار رسمی اعتیاد در ایران به خبرگزاری فارس گفته است: “یک میلیون و ۳۲۵ هزار نفر آمار رسمی اعتیاد در ایران است”.
او مدعی شده است: “بر اساس نتایج طرح شیوع شناسی سوء مصرف مواد در بین شهروندان کشور می‌توان گفت که ۹۱ درصد معتادان را مردان و ۹ درصد را زنان تشکیل می‌دهند.میزان مصرف مواد در گروه سنی ۱۵ تا ۱۹ سال معادل ۱۳.۵۶درصد،گروه سنی ۲۰ تا ۲۴ سال معادل۱۶.۸۳ درصد، ۲۵ تا ۲۹ سال معادل ۱۴.۳۲ درصد بوده و بقیه به گروههای سنی ۳۰ تا ۶۴ سال اختصاص دارد.وضعیت تحصیلات مصرف کنندگان موادمخدر نیز به این صورت است که ۵.۶۸ درصد بی سواد، ۸.۰۳ درصد تحصیلات ابتدایی، ۱۱.۷۶ درصد راهنمایی، ۳۷.۸۶ درصد متوسطه، ۱۵.۲۲درصد مقطع کاردانی و ۲۱.۴۵ درصد لیسانس و بالاتر را دارند”.
در همین حال، عباس صداقت رئیس اداره کنترل ایدز وزارت بهداشت این فقدان برآورد ازوضعیت معتادان در کشور را عامل گسترش بیماری ایدز می داند و بر ضرورت تحقیق در این زمینه تاکیدمی کند.
وی هفته قبل در یک سخنرانی که ایرنا گزارش آن را منتشر کرده، گفته است: “مصرف مواد روانگردان شبه آمفتامین که تحت عنوان «شیشه» معروف است تهدید جدی برای برنامه کنترل ایدز در کشور است. آخرین آمار مبتلایان به HIV در ایران تا اول تیر ۹۲ حدود ۲۶ هزار نفر است. این آمار بر اساس گزارش دانشگاه‌های علوم پزشکی است که ماهانه جمع‌آوری و وزارت بهداشت هر سه ماه یک بار آن را اعلام می کند. بیشترین موارد ابتلا به HIV را در میان مصرف‌کنندگان تزریقی مواد مخدر داریم. همچنین آمارها حاکی از آن است که در سال‌های اخیر انتقال این بیماری از طریق روابط پر خطر محافظت نشده و انتقال میان زنان نیز افزایش یافته است. حدود ۴۶ و نیم درصد موارد ثبت شده HIV در کشور ۲۵ تا ۳۴ ساله هستند که این موضوع اهمیت این گروه سنی از لحاظ ابتلا به HIV را نشان می‌دهد. بر اساس مدل‌های ریاضی تخمین زده می‌شود حدود ۷۰ تا ۸۰ هزار مورد ابتلا به HIV در کشور وجود داشته باشد یعنی پیش‌بینی می‌کنیم حدود ۵۰ تا ۵۵ هزار مبتلا به این بیماری وجود دارند که از وضع ابتلای خود خبر ندارند”.
بابک دین پرست معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر هم آمار های کان دهنده ای را درباره اعتیاد زنان اعام کرده و گفته است: “یکی از علل مهم اعتیاد در دسترس بودن مواد است. زنان معتاد نیز از این قاعده پیروی می‌کنند و مصرف هروئین در میان زنان نیز شایع شده است. نوع مواد مصرفی در زنان به ترتیب تریاک، شیشه و کراک است”.
او افزوده است: “در سال‌جاری کمیته‌ای تحت عنوان کمیته زنان و خانواده متشکل از نمایندگان تام‌الاختیار دستگاه‌های عضو و مرتبط با ستاد تشکیل شده است. توسعه خدمات پیشگیری از اعتیاد در خانواده‌ها و زنان در دستور کار ستاد قرار دارد”.
اختلاف نزدیک به ۴ میلیونی در آمار معتادان به مواد مخدر در کشور که هم اکنون شیشه بیشترین میزان از اعتیاد را دارد، امکان برنامه ریزی و استخراج نتایج منطقی از وضعیت سلامت کشور را از کارشناسان گرفته است.
