ایالات متحده روز سه شنبه احتمال رسیدن به توافق سیاسی با ایران را ۵۰ درصد دانست. دو کشور به شدت درتلاش اند تا هرچه سریعتر قبل از پایان ماه مارس به یک توافق سیاسی دست یابند.
جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید، گفت: “در ذهن رییس جمهور، احتمال این مسأله تغییری نکرده. در بهترین حالت، احتمال رسیدن به توافق با ایران ۵۰ درصد است.”
جمهوری اسلامی و قدرت های جهانی گروه شش کشور پس از ۱۲ سال تنش و ۱۸ ماه مذاکرات فشرده، مهلتی را تا تاریخ ۳۱ مارس برای رسیدن به یک توافق “سیاسی” تعیین کرده اند؛ این توافق ضمانت خواهد کرد که ایران هیچ گاه در ازای لغو تحریم ها به سلاح اتمی دست نخواهد یافت.
از روز دوشنبه، رییس دیپلماسی آمریکا جان کری و همتای ایرانی اش، محمد جواد ظریف، خود را در اتاقی در لوزان سوئیس حبس کرده و درحال انجام مذاکره پشت درهای بسته اند.
در این جلسات، ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا، و علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران، نیز آنها را همراهی می کنند.
دو هیأت کل روز سه شنبه را بدون وقفه مشغول مباحثه بودند.
صالحی بعد ازظهر از جلسه خارج شد و تأیید کرد که “در مذاکره با ارنست مونیز درخصوص ۹۰ درصد از مسایل فنی” به توافق رسیده است. او خاطرنشان کرد: “تنها یک اختلاف درخصوص یک موضوع مهم باقی مانده.”
خوش بینی ایران
این اظهارنظر کاملاً خوش بینانه با تردید و بدگمانی آمریکایی ها و اروپایی ها درخصوص رسیدن به توافق طی روزهای آینده مغایرت دارد.
یکی از مسؤولان عالی رتبه آمریکایی دراین خصوص گفت: “بی شک پیشرفت هایی انجام شده، ولی موضوعات مشکل همچنان باقی است.” او در ادامه با اشاره به اختلافات در حوزه “فنی” بدون بیان جزئیات افزود: “هنوز راه زیادی در پیش است.”
یک دیپلمات دیگر در پاسخ به این سؤال که آیا احتمال رسیدن به توافق تا قبل از سال نوی ایرانی [۲۱ مارس] یا حداکثر تا تاریخ ۳۱ مارس وجود دارد گفت: “با صراحت می گویم که هنوز نمی دانیم آیا می توانیم به توافق برسیم.”
روز دوشنبه، آقای ظریف به بروکسل رفت تا با همتایان اروپایی خود نیز دیدار کند.
لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه، که کشورش سخت‌گیرترین عضو در گروه شش کشور محسوب می شود گفت: “پیشرفت هایی انجام شده، ولی هنوز مسایل مهمی وجود دارد که حل نشده باقی مانده اند.”
قرار است تمامی مدیران سیاسی دولت های گروه شش کشور روز چهارشنبه در لوزان گردهم آیند.
قدرت های جهانی و ایران پس از توافق مقدماتی نوامبر ۲۰۱۳ دو بار مهلت رسیدن به توافق جامع را به تعویق انداخته اند. واشنگتن خاطرنشان کرده که تمدید دیگری در کار نخواهد بود.
قرار است در صورت رسیدن به تفاهم سیاسی تا قبل از پایان مارس، تمامی جزئیات فنی نیز تا تاریخ ۳۰ ژوئن نهایی شود.
اولین سند چند صفحه ای شامل سرفصل هایی خواهد بود که ماهیت صلح آمیز فعالیت های اتمی ایران را تضمین خواهد کرد. مسأله بازرسی از زیرساخت های ایران، مدت اعتبار توافق، و برنامه زمانی برای لغو تدریجی تحریم ها نیز در آن لحاظ خواهد شد.
ایران و گروه شش کشور درخصوص نکته اخیر با یکدیگر اختلاف دارند.
ایران خواستار لغو یکباره تحریم های سازمان ملل، ایالات متحده و اتحادیه اروپاست که به شدت بر اقتصاد و انزوای دیپلماتیک این کشور اثر گذاشته.
درخصوص مدت اعتبار توافق و همچنین مدت زمان یک ساله تحت عنوان “زمان انحرافی” نیز اختلافاتی وجود دارد؛ مورد اخیر به گروه شش کشور اجازه می دهد که درصورت زیر پا گذاشتن تعهدات ازسوی ایران زمان لازم برای انجام واکنش را داشته باشند. دیگر موضوع مورد اختلاف به توان غنی سازی اورانیوم ایران و درنتیجه تعداد سانتریفیوژها مربوط می شود.
رییس جمهور اوباما بارها این وعده را داده که هر اقدامی، حتی نظامی، برای جلوگیری ایران از دستیابی به سلاح اتمی انجام خواهد داد. ولی او از سپتامبر ۲۰۱۳ تنها به شیوه دیپلماتیک بسنده کرده و نزدیکی به این قدرت شیعه را به عنوان یکی از اولویت های سیاست خارجی خود در نظر گرفته است.
این سناریویی است که باعث خشم اسراییل و بخشی از کنگره آمریکا شده که اکثریت آن را جمهوریخواهان تشکیل می دهند.
در همین راستا، نزدیک به پنجاه سناتور جمهوریخواه کنگره به سران ایرانی نامه نوشتند و درخصوص توافق با رییس جمهور ایالات متحده هشدار دادند. آنها در نامه خود بر این نکته تأکید ورزیدند که کنگره حرف نهایی را می زند.
رضا مرعشی، رییس تحقیقات شورای ملی ایرانیان آمریکا دراین خصوص به فرانس پرس می گوید: “ممکن است از هم اکنون تا پایان هفته اتفاقات بسیاری روی دهد. این ویژگی دیپلماسی است. درست مانند یک مسابقه فوتبال در دقیقه ۸۸: یک گل نتیجه بازی را تغییر می دهد.”
منبع: پاریزین، ۱۷ مارس ۲۰۱۵
