کشورهای اصلی مقصد خون ایرانی بر اساس ارزش صادرات
مشخص نیست این خون ها در کدام سازمان جمع آوری می شود، اما صادرات آن زمانی که در گمرک به ثبت رسیده است، به معنای آن است که کالایی با وزنی مشخص ـ توسط فروشنده ای نامشخص ـ با ارزشی مشخص، فروخته و بهای آن دریافت شده است.
صادرات نزدیک به ۱۳ میلیون کیلو خون ایرانی، اتفاق حیرت آوری است که طی چهار تا پنج سال گذشته رخ داده است. به راستی این میزان خون در اختیار چه شرکت یا سازمان و ارگانی می تواند باشد؟ در آمار گمرک نامی از صادر کننده خون برده نشده است. از طرفی، حجم بزرگ خون صادر شده(برابر با ۱۳ هزار تن) و مقایسه آن با میانگین ارزش هر کیلوی آن(کمتر از هزارتومان) این فرضیه را که خون های صادر شده فراوری خاصی شده باشند را رد می کند.
در ایران خرید و فروش خون انسان زیاد معمول نیست و معتبرترین متولی دریافت خون از مردم کشورمان سازمان انتقال خون است که آن هم بابت خون های دریافتی پولی را به اهداء کنندگان پرداخت نمی کند. از طرفی در آمار گمرک بین خون انسان و حیوان تفکیکی قائل نشده است، همچنین نام صادرکننده خون نیز مشخص نشده است. تمام اینها، ارایه تصویری روشن از این مبادلات خونی و تجاری را دشوار می کند. آنچه مشخص است، تمامی این صادرات ذیل تعرفه «۳۰۰۲۹۰۰۰ » و تحت عنوان «خون انسان و خون حیوان»انجام شده است.
در سال ۱۳۸۷ سود بازرگانی کیسه خون به صفر می رسد. کیسه های خون در واقع ظرف هایی هستند که خون در آنها قرار می گیرد. براساس این تصویب نامه که در تاریخ سیزدهم مهرماه سال ۱۳۸۷ به امضای رییس جمهور وقت رسیده است، وزرای عضو کمیسیون ماده (۱) آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات صـادرات و واردات بـه استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و با رعایـت تصویـب‌نامه شمـاره ۲۵۳۳۸/ت۲۴۷۹۴هـ مورخ ۲۹/۵/۱۳۸۰ تصویب نمودند: سود بازرگانی کیسه خون مشمول ردیف ۳۹۲۳۲۹۱۰ تعرفه از شانزده درصد (۱۶%) به صفر درصد کاهش می‌یابد. این تصـویب‌نامه در تاریخ ۸/۷/۱۳۸۷ به تـأییـد ریاست جمهوری وقت رسیده‌است.
ابتدای این هفته گزارشی در همین روزنامه به چاپ رسید که از واردات خون به کشور حکایت داشت، برخی استدلال می کنند که خون هایی که از کشورهای اروپایی و آمریکایی به کشورمان وارد شده است، خونی است که از ایران به آن کشورها صادر و پس از آن دوباره به کشورمان وارد شده است. اما با بررسی جداول گمرک مشخص می شود که خونی به هیچ یک از کشورهای وارد کننده خون به ایران صادر نشده است.
به عبارت دیگر، در حالی که ایران خون را از کشورهایی چون: انگلیس، سوییس، فرانسه، آمریکاو… با قیمت متوسط هر کیلو ۱۹۰ دلار وارد می کند، در مقابل خون را به کشورهایی چون: افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان و… به قیمت کمتر از یک دلار صادر می کند!
مشخص نیست این خون ها در کدام سازمان جمع آوری می شود، اما صادرات آن زمانی که در گمرک به ثبت رسیده است، به معنای آن است که کالایی با وزنی مشخص ـ توسط فروشنده ای نامشخص ـ با ارزشی مشخص، فروخته و بهای آن دریافت شده است.
میزان کل صادرات خون از سال ۱۳۸۴ تا بهمن ۱۳۸۸(براساس ارزش صادرات)
1384
در سال ۸۴، مجموعا ۶/۲ هزارتن خون به کشورهای: افغانستان، ترکمنستان، تاجیکستان، آذربایجان وعراق صادر شده است. ارزش این خون ها نزدیک به ۵/۱ میلیون دلار بوده است، به عبارت دیگر، میان قیمت هر کیلو خون صادراتی در گمرک نیم دلار بوده است! نیم دلار برابر با ۵۰۰ تومان در کشورخودمان است، که کمتر از قیمت یک بطری نوشابه گازدار است!
۱۳۸۵
در سال ۸۵، صادرات خون رشد چشمگیری دارد، به طوری که در این سال، صادرات این کالا به کشورهای: افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان و عراق حدودا نیم میلیون دلار افزایش داشته است. وزن کل صادرات خون به کشورهای مزبور برابر با ۲/۲ هزار تن بوده است. میانگین قیمت خون ایرانی صادراتی در این سال حدود ۹/۰ دلار بوده که تقریبا با قیمت یک بطری نوشابه خانواده برابری می کند.
۱۳۸۶
در سال ۸۶، رشد صادرات خون ادامه دارد. مقاصد خون ایرانی به ترتیب ارزش صادرات عبارت است از: افغانستان، تاجیکستان و ترکمنستان. ارزش کل صادرات خون به این سه کشور برابر با ۲/۲ میلیون دلار است و وزن خون های صادراتی حدود ۵/۲ هزارتن بوده است. در این سال هم خریداران خارجی حاضر نشدند حتی یک دلار برای خون های صادراتی ایرانی پرداخت کنند و میانگین قیمت خون های ایرانی برای هر کیلو ۹/۰ دلار است.
۱۳۸۷
در این سال اتفاق جالبی رخ می دهد. اگرچه صادرات خون ایرانی نسبت به سال گذشته(یعنی سال ۱۳۸۶) تغییر چندانی نکرده است، اما مقدمه سالی دیگر است. سالی که در آن صادرات خون ایرانی رشد چشمگیری دارد. در همین سال است که سود بازرگانی کیسه خون به صفر می رسد. کیسه های خون در واقع ظرف هایی هستند که خون در آنها قرار می گیرد. براساس این تصویب نامه که در تاریخ سیزدهم مهرماه سال ۱۳۸۷ به امضای رییس جمهور وقت رسیده است، وزرای عضو کمیسیون ماده (۱) آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات صـادرات و واردات بـه استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و با رعایـت تصویـب‌نامه شمـاره ۲۵۳۳۸/ت۲۴۷۹۴هـ مورخ ۲۹/۵/۱۳۸۰ تصویب نمودند: سود بازرگانی کیسه خون مشمول ردیف ۳۹۲۳۲۹۱۰ تعرفه از شانزده درصد (۱۶%) به صفر درصد کاهش می‌یابد. این تصـویب‌نامه در تاریخ ۸/۷/۱۳۸۷ به تـأییـد ریاست جمهوری وقت رسیده‌است.
به هر تقدیر در این سال مجموعا نزدیک به ۴/۲ هزار تن خون به کشورهای: افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، عراق و امارات متحده عربی به ارزش ۲/۲ میلیون دلار صادر شده است. قیمت متوسط هر کیلو خون ایرانی همچنان ۹/۰ دلار است.
۱۳۸۸
آمار کل صادرات سال ۱۳۸۸ هنوز منتشر نشده است و آماری که در دست است، تا بهمن ماه این سال را روایت می کند. اما در همین حد هم صادرات خون در این سال رشد فوق العاده ای یافته است. در سال گذشته، صادرات خون با نزدیک به ۷۰۰ هزار کیلو گرم به رقم بی سابقه ۳ هزار تن رسید. مقاصد خون ایرانی در این سال عبارتند از: افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستانو عراق. میانگین ارزش خون ایرانی در این مبادلات همچنان زیر یک دلار است. با این تفاوت که در سال گذشته، سود بازرگانی کیسه های حمل خون به صفر رسیده است
منبع روزنامه پول .