میشل اولتس
از یک هفته پیش تهران به پایتخت جهانی اتومبیل تبدیل شده؛ یک “سرزمین موعود” برای شرکت های بزرگی که در این حوزه فعالیت می کنند. خب دلیلش مشخص است. موضوع لغو تحریم های وضع شده علیه ایران کم کم جدی می شود و هرکس در تلاش است تا در تقسیم این کیک چاق و چله، بخشی از آن را به دست آورد: در سال ۲۰۱۱، در حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار خودرو در ایران شماره گذاری شده که این میزان درواقع نصف تعداد خوردروهایی است که در فرانسه شماره گذاری شده است.
فرانسه که تا آن سال ۴۰ درصد از سهم بازار خودروی این کشور را به خود اختصاص داده بود، اکنون باید تیله های خود را جمع کند؛ تیله هایی که بخشی از آنها را نیز ازدست داده. البته این نه بخاطر تحریم هایی بوده که واردات را محدود کرده، بلکه دلیلش توافق هایی، اغلب محرمانه، بوده که جنرال موتورز و پژو را در دوران جیک جیک مستان شان به هم پیوند داده.
وجوه آماده برای سرمایه گذاری در ازای خروج از ایران
کمی به عقب بازگردیم. در فوریه سال ۲۰۱۲، شرکت پژو- سیتروئن در لبه پرتگاه بود. این شرکت به پول نقد نیاز داشت و جنرال موتورز، به مانند زورو، از راه رسید. ولی شرکتی که در آن زمان همه فکر می کردند ناجی پژو خواهد شد، ۷ درصد از سهام پژو که تنها نکته مثبت این شرکت بود را از آن خود کرد و به شکلی اکراه آمیز صدها میلیون دلار را به صندوق های بی رمق این شرکت تزریق نمود. درحقیقت آمریکایی ها تنها بخاطر حس نوستالژی و یادآوری دوران درخشان خود در تهران که صدها هزار خودرویشان در آن به رفت و آمد مشغول بودند، وارد معرکه شدند.
ولی این ماجرا به دوران شاه بازمی گردد. حال آنکه از زمان انقلاب آیت الله ها، هر آنچه که بر روی آن یک نوار پرستاره نقش بسته قدغن می باشد. درواقع جنرال موتورز این تصور را داشت که برای بازگشت به ایران ابتدا باید از پاریس عبور کرد. زیرا پژو ایران را به خوبی می شناسد. این شرکت از سال ۱۹۷۸ قطعات را ازطریق یک شریک بومی در ایران مونتاژ می کند. و فروش نیز نسبتاً خوب بود.
در سال ۲۰۱۱، تعداد ۴۵۸ هزار خودرو از زنجیره تولید ایران خودرو، به عنوان مونتاژکننده قطعات ۲۰۶ و ۴۰۵ ساخت فرانسه، به بازار وارد شد. از این حیث، نزدیک به ۵۰۰ هزار خودرو در بیلان پژو وارد شده، زیرا در آن زمان ایران به عنوان دومین بازار فروش این شرکت پس از فرانسه بود.
تا اینکه زمان مذاکره با جنرال موتورز فرا رسید. سازنده آمریکایی که مقرش در دیترویت میشیگان است، شرایط خاص خود را مطرح کرد: ۷ درصد سهام در ازای خروج پژو از ایران. فیلیپ وارن، مدیر عامل پژو، گیر افتاده بود و درنهایت به امضای قرارداد تن در داد. بدین ترتیب شرایط خوبی برای پژو رقم خورد، ولی یک بازار پرمنفعت را ازدست داد. آمریکایی ها که ازاین پس هویت کاملاً فرانسوی یافته بودند، سریعاً این جای خالی را پر کردند و با “ایران خودرو” تماس گرفتند و ازطریق آذربایجان شورولت های جنرال موتورز را وارد ایران کردند.
ترک پژو ازسوی جنرال موتورز و ادامه یافتن تحریم ها
در پایان سال گذشته، سازنده آمریکایی اعلام کرد که سهم پژو را می فروشد و جای خود را به شرکت چینی “دانگ فنگ” می دهد. اتفاق یا تقارن، باراک اوباما نیز در همان زمان از لغو تحریم، به ویژه در زمینه صنعت اتومبیل سازی، به مدت حداقل شش ماه خبر داد. جان کری وارد ماجرا شد و مذاکراتی را با دولت جدید ایران آغاز کرد و مجوز رسمی برای واردات اتومبیل های آمریکایی را به دست آورد. اکنون جنرال موتورز دیگر برای ورود به تهران نیازی به پوشش پژو- سیتروئن نداشت.
تهران، صحنه نبرد اقتصادی
بی شک همه چیز حل و فصل نشده. و پژو- سیتروئن، به مانند رنو، قصد دارد موقعیت خود را در ایران بازیابد. نتیجه: یک جنگ واقعی میان فرانسه و آمریکا درگرفته و چندین هفته است که سازندگان دو کشور درگیر آن شده اند. ولی این نبرد همان قدر دیپلماتیک است که اقتصادی.
لوران فابیوس پس از آنکه دید جان کری وارد ماجرا شده، خود نیز وارد نبرد شد. و هیچ شکی نیست که فرانسوا اولاند در زمان سفررسمی اش به ایالات متحده، دراین رابطه با باراک اوباما اختلاط کرده است.
زیرا با توجه به دورنمایی که ایران از خود بجا گذاشته، بازاری با دو میلیون اتومبیل در سال قابل چشم پوشی نیست. نه در فرانسه، نه در آنسوی اقیانوس اطلس.
منبع: هافینگتون پست، ۱۲ فوریه
