سولماز شریف
در ادامه اعتصاب کارگران کارخانه شکر هفت تپه و توجه رسانه های عمومی به این موضوع، و در پی گفت و گوهای مختلف با مسئولین مربوطه، کارشناسان و اقتصاددانان ابعاد تازه ای از واردات بی رویه شکر روشن شد: به میزان نیاز 6 سال ،شکر وارد کشور شده است.
این واردات بی رویه که صنایع نیشکر کشور را با ورشکستگی و هزاران کارگررا با خطر بیکاری روبه رو کرده، اعتراضات فراوانی در جامعه برانگیخته، تا جایی که محمد حسینی،مسوول هماهنگی فراکسیون صنایع غذایی مجلس، اینگونه سیاست های دولت را موجب “متضرر” شدن صنایع کشور خوانده و افزوده است:“مصرف فعلی کشور یک میلیون و 900 هزار تن است که برای رفع کمبود فقط نیازمند 500 هزار تن واردات شکر هستیم که متاسفانه دولت با واردات 3 میلیون تن شکر به اندازه نیاز 6سال کشور شکر وارد کرده است”.
جبهه مشارکت اسلامی هم در همین ارتباط بیانیه ویژه ای منتشر کرده که در آن ضمن تشریح وضعیت کنونی آمده است:“تولید شکر در کشور از دو منبع چغندری و نیشکری در سال های گذشته به طور متوسط حدود 1.2 تا 1.3 میلیون تن بوده است. بر اساس مصرف سرانه هر نفر در سال 28 کیلوگرم نیاز مصرفی کشور حدود 1.9 میلیون تن است. بر پایه این محاسبه در سال‌های گذشته برای تأمین کسری نیاز مصرفی شکر به طور متوسط سالانه 600 هزار تن واردات انجام می‌شده به گونه ای که مجمع واردات شکر به کشور (طبق آمار اعلام شده از سوی گمرک ایران) طی پنج سال 1380 الی 1384 معادل سه میلیون تن (متوسط سالانه 600 هزار تن) بوده است. برپایه همین آمار میزان واردات شکر وارداتی در سال 1385 بالغ بر بیش از 2.5 میلیون تن (2526249 تن به طور دقیق) بوده که حدود 1 میلیون تن آن توسط وزارت بازرگانی و 1.5 میلیون تن توسط بخش خصوصی انجام شده است. بر پایه اخبار منتشره در 6 ماهه اول سال 1386 نیز بیش از 600 الی 700 هزار تن و بنا به روایتی قریب به 1 میلیون تن شکر وارد کشور شده است که مجموع واردات شکر انجام شده از ابتدای سال 1385 تاکنون می‌تواند پاسخگوی نیاز وارداتی کشور برای 5 سال باشد.“
واردات بیش از اندازه ای که حتی انتقاد سازمان بازرسی کل کشور را نیز موجب شده؛ همان طور که 157 نماینده مجلس شورای اسلامی و چهار تن از وزیران کابینه نهم را واداشته تا طی نامه‌های جداگانه ای به رئیس جمهور “نسبت به مشکلات ناشی از واردات بی‌رویه شکر و آثار سوء آن از جمله ناتوانی کارخانه‌های قند و شکر در پرداخت مطالبات تعدادی از کشاورزان و نیز حقوق کارکنان، انباشت محصول تولیدی و لطمات چشمگیر آن به تولید سال آتی و عدم نیل به خودکفایی، اظهار نگرانی” کنند.
جبهه مشارکت اما به اظهار نگرانی بسنده نکرده و این وضعیت را”در درجه اول متوجه سیاستی” دانسته که “دولت نهم در کاهش تعرفه واردات شکر سفید از 130 درصد و شکر خام از 100 درصد به صفر اتخاذ کرد” و” در درجه بعد به عدم تدبیر در تحلیل شرایط بازار و پیامدهای حاصله و با نگاه بدبینانه به افراد و گروه‌هایی که از اجرای این سیاست می‌توانستند به قیمت بدبختی چغندرکاران و کارگران کسب منافع (رانت) نمایند”.
به هر حال در شرایطی که معلوم نیست” دولت نهم بر پایه چه تحلیل اقتصادی و استدلالی به کاهش نرخ تعرفه شکر و دیگر کالاهای کشاورزی در دو سال اخیر اقدام کرده” و با وجودی که”تجربه دیگر کشورها (حتی کشورهای پیشرفته اروپایی) حکایت از حساسیت و دقت فراوان نسبت به نرخ تعرفه محصولات کشاورزی دارد” و آنها “به سختی تن به تغییر تعرفه در این باره می‌دهند و نهایت حمایت را از محصولات کشاورزی و اشتغال در این بخش به عمل می‌آورند” این بی توجهی ها منجر به تظاهرات گسترده کارگران نیشکر در کشور شده است.
این تظاهرات و اعتصابات از روز شنبه ۷ مهر، با حضور بیش از هزار کارگر نیشکر هفت تپه آغاز شد و تنها دو روز بعد ۲۵۰۰ کارگر دیگر به آن پیوستند؛ وضعیتی که کماکان ادامه دارد و هر روز کارگران بیشتری به آن می پیوندند.
اولین تظاهرات از سه راهی شوش آغاز شد و کارگران به سمت فرمانداری حرکت کردند. کارگران در یک مسافت ۵ کیلومتری شعار میدادند: “مدیر بی لیاقت خجالت خجالت”، “مدیر بی لیاقت استعفا استعفا”، “مرگ بر دروغگو”، “هفت تپه، قند دزفول پیوندتان مبارک”، “حقوق ماهیانه حق مسلم ماست”.
به این ترتیب و با گسترش اعتراضات، نیروهای ضد شورش و یگانهای ویژه برای مقابله با کارگران به منطقه اعزام شدند.این نیروها کارگران معترض را به محاصره در آوردند و فضایی نظامی بر شهر شوش حاکم کردند. با این وجود اعتراضات و درگیری های جسته و گریخته ادامه داشت تا اینکه بالاخره در یازدهمین روز این اعتصاب،برخی مقامات دولتی و نمایندگان مدیران شرکت نیشکر هفت تپه در محل تجمع کارگران حاضر شدند و وعده دادند که در صورت پایان اعتصاب تمامی خواستهای کارگران را برآورده می کنند؛ وعده ای دیرهنگام که مورد پذیرش کارگران قرار نگرفت. بعد از آن به تدریج برخورد نیروهای امنیتی- نظامی به خشونت و دستگیری کشیده شده و در این راستا چند نفر از جمله فریدون نیکو فر، قربان علی پور و حمید زبیدیو دستگیر و بازجویی شدند.این برخوردها در حالی ادامه دارد که گفته می شود ۱۲۰۰۰ کارگر شرکت کشت و صنعت کارون شوشتر هم در اعتراض به وضعیتی مشابه تهدید کرده اند در صورتیکه دستمزدهای آنها پرداخت نشود، دست به اعتصاب خواهند زد.
در این جا نیز به روال معمول، مسئولین به جای گفت و گو با کارگرانی که ماه هاست حقوق خود را دریافت نکرده اند، به هجوم های شبانه به منازل کارگران،دستگیری و بازجویی همراه با ضرب و شتم آنان روی آوردند؛ موردی که در بیانیه سندیکای شرکت واحد تهران و حومه نیز به آن اشاره شده است. مسئولین این سندیکا، که برخی از رهبران آن در زندان هستند، ضمن حمایت از کارگران نیشکر هفت تپه در بیانیه خود آورده اند:“کارگران شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه خوزستان برای دست یابی به حقوق عقب افتاده خود و اعتراض به سیاست های نادرست مدیریت دولتی در ورشکستگی شرکت طی ۲ سال حدود ۱۶ بار دست به اعتصاب در محوطه ی صنعتی شرکت زده اند ولی متاسفانه هیچ گاه به وعده های خود پایبند نبوده و کارگران حتی نتوانسته اند به یک مورد از خواسته های خود برسند”.
سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران وحومه ضمن اعلام حمایت از “حق طلبی و استقلال خواهی و تلاش برای ادامه تولید داخلی” کارگران شرکت نیشکر هفت تپه، ضمن” اعتراض به سرکوب این کارگران” خواستار” رسیدگی به مشکلات، پرداخت حقوق عقب افتاده کارگران و آزادی هر چه سریعتر کارگران دستگیر شده این شرکت” شده است.
خواسته و حمایتی که هر روز دامنه اش گسترده تر می شود. حمایتی که با همراهی کارگران کارخانه قند دزفول که اولین گروهی بودند که به هفت تپه ای ها پیوستند، آغاز شده و به دیگر کارگران کشور نیز رسیده است؛ حتی کارگرانی که زمینه های کاری متفاوتی دارند اما خطر از بین رفتن تولید داخلی آنان را نیز تهدید می کند؛ کارگران ایران خود رو از این جمله اند. آنان ضمن نامه ای با حمایت از اعتصاب کارگران هفت تپه، تاکید کرده اند که”بی شک پیروزی کارگران نیشکر در گروه حمایت و همبستگی ما کارگران بوجود می آید. اگر امروز سرمایه داران با وارد کردن شکر هزاران کارگر را در بحران عدم دریافت دستمزد گذاشته اند فردا نیز با وارادات خودرو به محل کار ما حمله خواهند کرد.اینک وظیفه ما کارگران است تا با اتحاد خودمان اجازه ندهیم حامیان سرمایه سنگرهای کار را از دست ما بیرون بکشد هدف خصوصی سازی چیزی غیر از چپاول و بیکاری ما کارگران نیست.“
دایره این حمایت حتی به “اتحادیه کارگران مزارع”(United Farm Workers) آمریکا نیز رسیده است. آنان در قطعنامه ای که در مجمع ماهانه این اتحادیه در آکسنارد کالیفرنیا به تصویب رسید، گفته اند:“ما کارگران اتحادیه کارگران مزارع (شعبه آکسنارد کالیفرنیا) از خواست کارگران نیشکر هفته تپه در ایران حمایت میکنیم.ما خواهان پرداخت فوری کلیه حقوق و مطالبات کارگران هفت تپه هستیم. عدم پرداخت دستمزدهای کارگری یک اقدام بیسابقه غیر عادلانه در مواجه با کارگران است”.
این کارگران آمریکایی با تاکید بر اینکه”اعتصاب یک حق برسمیت شناخته بین المللی کارگری است” خواستار “دستگیری و محاکمه تمامی کسانی” شده اند که” به صف اعتصاب کارگران نیشکر هفت تپه در شوش تعرض و کارگران را زخمی و دستگیر کردند”.
این کارگران همچنین” رژیم جمهوری اسلامی را بخاطر سرکوب کارگران نیشکر هفت تپه و عدم برسمیت شناسایی حقوق پایه ای کارگری قویا محکوم” کرده اند.
به هر روی داستان ورشکستگی کارخانجات صنعت شکر،حکایت امروز و دیروز نیست.نه تنها کارگران بارها و بارها به صورت آرام به روند این رخداده اعتراض کرده اند که اقتصاد دانان نیز این وضعیت را به دقت پیش بینی کرده بودند؛ اعتراضات و پیش بینی هایی که به گوش گردانندگان دولت نهم نرسید.