در حالیکه آمریکا و پنج کشور دیگر، به منظور دستیابی به توافقی جامع برای محدود کردن برنامه هستهای ایران مشغول مذاکرات هستند، یک نظرسنجی نشان میدهد، بیش از ۸۰ درصد مردم آمریکا نسبت به ایران بدبین هستند و تنها ۱۱ درصد در مورد این کشور نظر مساعد دارند. به رغم امکان تغییر در روابط ایران و آمریکا، افکار عمومی آمریکا نسبت به دشمن دیرینه این کشور در ۲۶ سال گذشته تغییر چندانی نکرده است.
از زمان انقلاب ایران در سال ۱۹۷۹، که رژیم نزدیک به آمریکا را در این کشور سرنگون کرد، ایران و آمریکا روابط خصمانهای با یکدیگر داشتهاند. در نخستین نظرسنجی موسسه گالوپ که در سال ۱۹۸۹ در مورد ایران انجام شد، تنها ۵ درصد نسبت به این کشور نظر مساعد داشتند.
روابط ایران و آمریکا در ده سال گذشته فراز و نشیبهای بسیاری داشته است. در ژانویه ۲۰۰۲، جرج بوش، رئیس جمهور وقت آمریکا، ایران را در کنار کرهشمالی و عراق، محور شرارت نامید. پس از حمله نیروهای ائتلاف به عراق، نفوذ سیاسی ایران در کشورهایی نظیر عراق، لبنان و سوریه افزایش یافت که به تبع آن نفوذ آمریکا در این کشورها را تحت تاثیر قرار داد. در دوران ریاستجمهوری محمود احمدینژاد اکثریت جامعه آمریکا ایران را بزرگترین دشمن خود میدانست.
اما حوادث اخیر حاکی از آن است که روابط دو کشور وارد فصل جدیدی خواهد شد. در سال ۲۰۱۳، حسن روحانی که در کمپین انتخاباتی خود علنا اعلام کرد در برخی از مسایل آماده همکاری با آمریکاست، به ریاستجمهوری ایران انتخاب شد و با ظهور داعش در عراق و سوریه، دو کشور هدف مشترکی برای همکاری یافتند.
در همین حال، دولت اوباما به همراه بریتانیا، روسیه، چین، فرانسه و آلمان با ایران وارد مذاکره شد تا در عوض کاهش تحریمها، فعالیتهای هستهای این کشور را محدود کند. انتظار میرود این تلاشها با یک توافق جامع به زودی به نتیجه برسد، اما باید توجه داشت که با نظر منفی افکار عمومی آمریکا، مشکل قبولاندن این توافق میتواند از تالارهای کنگره فراتر برود.
درصد زیادی از آمریکاییها (۷۷ درصد)، فعالیتهای هستهای ایران را تهدیدی جدی میشمارند که نشاندهنده اهمیت این مذاکرات است. شانزده درصد اعتقاد دارند این تهدید مهم است، اما جدی نیست.
با پدیدارشدن دورنمای توافق، دموکراتها تمایلی ندارند پیشرفت برنامه سلاح هستهای ایران را به اندازه جمهوریخواهان جدی قلمداد کنند. اکنون در مقایسه با ۹۱ درصد جمهوریخواهان، تنها ۶۸ درصد از دموکراتها سلاح هستهای ایران را تهدیدی جدی میشمارند. در سال گذشته ۸۶ درصد از جمهوریخواهان و ۸۰ درصد از دموکراتها اعتقاد داشتند سلاح هستهای ایران تهدیدی جدی علیه منافع آمریکاست و شکاف ۲۳ درصدی کنونی وجود نداشت.
با اینکه آمریکاییها هنوز نظر چندان مساعدی نسبت به ایران ندارد، اما تنها ۹ درصد، این کشور را بزرگترین دشمن آمریکا میشمارند که نسبت به ۱۶ درصد سال گذشته تقریبا نصف و نسبت به ۳۲ درصد سال ۲۰۱۲ یک چهارم شده است. در نظرسنجی امسال، روسیه، کرهشمالی و چین بالاتر از ایران قرار گرفتهاند.
از زمان به قدرت رسیدن روحانی، عده کمتری از مردم آمریکا، ایران را بزرگترین دشمن کشورشان میدانند.
ایران و آمریکا به همراه پنج کشور دیگر تلاش دارند تا به توافقی دست یابند که برای تمام طرفین قابل قبول باشد. اما هرگونه توافق باید بر احساسات خصمانه یک نسل از هر دو طرف فائق آید. نمیتوان گفت افکار عمومی قابل تغییر نیست، اما میتواند بار سنگینی بر شانه مذاکرهکنندگان قرار دهد که این موضوع در واکنش کنگره نسبت به هرگونه توافقی نمود خواهد یافت. از طرفی دیگر، ممانعت از دستیابی ایران به سلاح هستهای بزرگترین اولویت آمریکا است و این موجب میشود تا کسانی که امید چندانی به توافق هستهای ندارند، نیاز به ارائه راهحل دیگری را احساس کنند.
این نظرسنجی از ۸ تا ۱۱ فوریه ۲۰۱۵ با استفاده از مصاحبه تلفنی با ۸۳۷ بزرگسال ۱۸ سال به بالا، از ۵۰ ایالت آمریکا و ناحیه کلمبیا انجام شده است.
منبع: گالوپ - 27 فوریه 2015