کانون مدافعان حقوق بشر گزارش فصلی زمستان سال 87 را در دو بخش شامل حقوق سیاسی مدنی و حقوق افتصادی، اجتماعی و فرهنگی تنظیم و منتشر کرده است. گزارش کانون مداقعان حقوق بشر ناظر بر افزایش فشار و سرکوب علیه فعالان مدنی و بی توجهی به افزایش نقض حقوق بشر در ایران است.
در مقدمه گزارش منتشر شده از سوی کانون مداقعان حقوق که دفتر آن در ابدای فصل زمستان سال87 پلمپ شد، آمده است: این گزارش در حالی منتشر می شود که در آغازین روزهای سال 1388 نیز کنشگران مدنی در زیر شدید ترین فشارها قرار دارند. روزهایی که با بازداشت های دسته جمعی فعالان سیاسی، عقیدتی، صنفی و دانشجویی و همچنین نقض مواد اعلامیه جهانی حقوق بشر همراه است. بر این اساس از آنجا که امروز حقوق بشر موضوعی در صلاحیت دولت ها دانسته نمی شود و باور به صلاحیت انحصاری و مطلق دولت ها بر اتباعشان بدون توجه به کارکرد اساسی آنها در حفظ و دفاع از کرامت انسانی اعضای جامعه به سختی به چالش کشیده شده است.
در بخش نخست این گزارش فصلی که مربوط به حقوق سیاسی-مدنی است، با اشاره به میثاقهای بین المللی که دولت ایران ملزم به رعیات کردن آن است آمده که : دولت ایران باید بر ضرورت تضمین حقوق مدنی و سیاسی افراد توجه داشته باشد. اما آنچه وضع موجود از میزان التزام حاکمیت نه به صورت رعایت تام بلکه نسبی به این حقوق بنیادین نشان می دهد، افق های چندان روشنی برای آن متصور نیست. سپس وضعیت فعالان سیاسی-اجتماعی و دگراندیش، وضعیت کتاب و مطبوعات، روزنامه نگاران و نویسندگان، وضعیت دانشجویان، وضعیت زنان، وضعیت اعدامیان و متهمان زیر 18 سال و همچنین وضعیت کسانی که به مذهبی به جز شیعه اعتقاد دارند، گزارش داده شده است.
در همه زیرمجموعه های این بخش، وضعیت فعالان در شرایط بازداشت، محاکمه های قضایی، صدور احکام فضایی ( در مورد دانشجویان خوانده شدن به کمیته های انضباطی و صدور احکام از این کمیته ) و سایر موراد مرتبط گزارش شده است.
در بخش بازداشتهای فعالان سیاسی-اجتماعی و دگراندیش از بازداشت علی نظری، نماینده پیشین اراک در مجلس شورای اسلامی نام برده شده که بر اساس اعلام شبکه خبر ایران به اتهام “جاسوسی” برای کشور‌های اروپایی، بازداشت شد. همچنین ژینوس سبحانی، منشی سابق کانون مدافعان حقوق بشر، حسن اسدی، حجت کلاشی، مسئول سازمان جوانان حزب پان ایرانیست، جواد علیزاده و احمد قویدل مدیرعامل کانون هموفیلی ایران بازداشت شدند. محمد، رامین و ابراهیم صادقی اصل از فعالین مدنی آذربایجانی در اردبیل بازداشت شدند. عبدالله عباسی جوان، استاد دانشگاه شهید رجایی تهران٬ و از فعالان مدنی آذربایجان آزاد شد.
هاشم رمضانی اهل یکی از روستاهای بوکان ساکن مهاباد نیز طبق این گزارش پس از چهار روز بازداشت جسدش تحویل خانواده می شود. از امیرساران نیز که در پنجمین سال حبس خود درگذشت در این بیانیه نام برده شده است.
در بخش بازداشتهای روزنامه نگاران و نویسندگان گزارش کانون مدافعان حقوق بشر می نویسد:
نادر کریمی جونی، روزنامه نگار در آذرماه و رکسانا صابری خبرنگار ایرانی – آمریکایی در بهمن ماه بازداشت شدند. صابری سپس در دادگاهی به اتهام جاسوسی به هشت سال زندان محکوم شد. همچنین چهار خبرنگار ورزشی و دو مدیر برنامه بازیکنان فوتبال را به اتهام “دلالی و اخاذی” بازداشت کرده‌اند.
جواد علیزاده و عباس جلیلیان که سابقه فعالیت در زمینه زبان و فرهنگ کردی در کردستان دارد، بازداشت شدند. و همچنن تعدادی از فعالان موسیقی رپ نیز پس از بازگشت از سفر خارج کشور بازداشت شدند.
در همین بخش از امیدرضا میرصیافی، 28 ساله نام برده شده که در فصل زمستان برای اجرای حکم دو سال و نیم حبس تعزیری خود روانه زندان شده بود و در آغازین روزهای سال 1388 در زندان درگذشت.
اما بخش بازداشتها و صدور احکام برای دانشجویان در این گزارش، جکایت از روند رو به افزایش این آمار دارد:
با قبول غیابی بودن حکم سعید رضوی فقیه، عضو اسبق دفتر تحکیم وحدت توسط شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب دستور آزادی سعید رضوی فقیه صادر شد. همچنین مهدی نوری، دانشجو و فعال مدنی آذربایجانی با اتمام دوره محکومیت ۲ ساله اش، وحید شیخ بگلو، فعال دانشجویی و عضو سابق تشکل دانشجویی آرمان در دانشگاه آزاد تبریز٬ با سپردن وثیقه ۵۰ میلیون تومانی و حسین حسینی دبیر اسبق انجمن اسلامی آموزشکده رازی شهر اردبیل آزاد شدند.
اما جعفر اعتقادی پور، پاشا امیرمظفری، سعید برزگر، رضا بلباسی، حسین ترکاشوند، علیرضا تقوی، مجید توکلی، عباس حکیم زاده، سجاد خادم، محمد خطایی، کوروش دانشیار، انوشیروان زاهدی، رسول سرمدی، اسماعیل سلمانپور، کبیر فاضلی، روشنک فانی، احمد قصابان، ابراهیم قربانپور، پاشا کوهساری، نوید گرگین، حمید میر حسینی، مهدی مشایخی، نریمان مصطفوی، محمد نصیری، مهدی یعقوبی و یاسر ترکمن دانشجویان دانشگاه امیر کبیر هستند که بازداشت شده اند.
پس از اعتراضات دانشجویان به پروژه دفن شهید، تعداد زیادی از دانشجویان این دانشگاه بازداشت شدند که اکثر آنان آزاد شدند. اما همچنان 10 نفر از دانشجویان این دانشگاه در زندان به سر می برند. شبنم مددزاده دانشجوی دانشگاه تربیت معلم تهران و عضو انجمن اسلامی این دانشگاه، کاظم رضایی دانشجوی اخراج شده دانشگاه شیراز، یونس میر حسینی، اسماعیل جلیلوند، سحر یزدانی، حمدالله نامجو، و محسن زرین کمر، عبدالجلیل رضایی و لقمان قدیری گل تپه، آرش روستایی، حمداله نامجو، هادی الم لی، آلما رنجبر و محبوبه خادمی، سعید خلعتبری، عنایت تقوی و عباس رحمتی و احمد کهنسال از دانشجویان دانشگاه شیراز و کاوه رضایی و محمد پور عبدالله فعال دانشجویی وابسته به طیف آزادیخواه و برابری طلب و امیر مصباح قاضی دانشجوی کرد دانشگاه آزاد مهاباد و بهمن خداداد از دانشگاه اصفهان بازداشت شدند.
و البته تنها بخش احضار به کمیته های انضباطی برای دانشجویان بیش از هزار کلمه را به خود اختصاص داده است.
گزارش کانون شاملل بررسی وضعیت زنان نیز می شود که از جمله موارد ذکر شده عبارتند از :
سوسن رازانی و شیوا خیرآبادی در زندان مرکزی سنندج در استان کردستان شلاق خوردند. همچنین اجرای حکم سه سال زندان برای عالیه اقدام دوست، اجرا شد. مهرچهره مشرفی که به همراه همسرش عباس جوادی دوست و دوفرزندش در آذرماه 1387 به صورت خانوادگی بازداشت شده بودند، به دوسال حبس به مدت 5سال تعلیق محکوم شد.
همچنین رد شدن درخواست اعاده دادرسی در حکم زینب بایزیدی که پیش از این از سوی وکیل وی در دیوان عالی کشور مطرح شد بود، بازداشت نفیسه آزاد و بیگرد ابراهیمی (. پس از این بازداشت، منزل نفیسه آزاد، بازرسی و وسایل منزل او به شدت به هم ریخت) از موراد دیگر این گزارش بود.
شهناز غلامی که به شش ماه حبس محکوم شده بود، آزاد و جلسه تجدید نظر در پرونده چهار تن از اعضای کمپین یک میلیون امضا، پروین اردلان، ناهید کشاورز، جلوه جواهری و مریم حسین خواه برگزار شد.
نسرین ستوده، وکیل دادگستری و جلوه جواهری در دادگاه انقلاب بازجویی و پرستو الهیاری٬ ناهید کشاورز و سارا ایمانیان به دادگاه احضار شدند. همنین ناهید میرحاج به دادگاه احضارو تفهیم اتهام شد.
به گفته عبدالفتاح سلطانی، یکی از وکلای مدافع پرونده مرگ مشکوک دکتر زهرا بنی یعقوب، پزشک جوانی که در بازداشتگاه درگذشت، بخشی از مدارک جرم این پرونده از بین رفته است. یکی از مدارک مهم، لباس های زهرا درهنگام مرگ است که متهمان حاضر به تحویل آن نشده اند
ممانعت نیروهای امنیتی در روز ۸ مارس، از برگزاری مراسم روز زن و ندادن مجوز به انجمن‌های مختلف که برای برگزاری مراسم 8 مارس به ادارات مربوطه مراجعه کرده بودند، از موارد دیگر بود.
همنین طبق آمار سازمان بهداشت جهانی ۱۴۰ میلیون دختر و زن در سراسر جهان ختنه می شوند که اکثریت این دختران و زنان در ۲۸ کشور افریقایی، هستند اما بر اساس گزارش ها این عمل در بخش هایی از ایران هم انجام می شود. ختنه دختران در ایران عمدتا در در استان‌های خوزستان، لرستان، و بیش از همه در استان کردستان انجام می‌شود.
وضعیت اعدامی ها در این گزارش در دو بخش زیر 18 ساله ها و سایر موراد تنظیم شده است. در بخش زیر 18 ساله ها آمده است : در حالی که اجرای حکم امیر خالقی که در کودکی مرتکب جرم شده بود، برای دو ماه متوقف شد، ملاگل حسن، جوان 21 ساله ای که در کودکی مرتکب جرم شده بود، اعدام شد. احمد زارعی، نوجوان دیگری که در سن ۱۷ سالگی مرتکب قتل شده بود، پس از سپری کردن بیش از ۶ سال زندان، به چوبه دار آویخته شد.
این گزارش همچنین درباره اعدامهای انجام شده در فصل زمستان گذشته در چهاربند به شرح زیر گزارش داده است:
1) دادستان کرمانشاه خبر اعدام ۱۰ نفر در زندان مرکزی این شهر را تأیید کرد. طی روزهای ۳۰ بهمن و اول اسفند نیز ۱۰ نفر در شهرهای اهواز، ساری، اصفهان و بوشهر اعدام شدند. یکی از این اعدام‌شدگان عبدالله فریور، که از سال ۸۳ به سنگسار محکوم شده بود، پس از آنکه دادگستری مازندران حکم سنگسار را به حلق آویز کردن با طناب دار تبدیل کرد، در زندان ساری اعدام شد. اعدام‌ها بنابر اعلام رسمی مقام‌های قضایی چهار نفر در اراک، نه نفر در یزد، نه نفر در اصفهان، یک نفر در کرج، ۱۹ نفر در تهران، شش نفر در بجنورد، چهار نفر در مشهد، یک نفر در کازرون، سه نفر در اهواز، یک نفر در بوشهر، یک نفر در ساری و ۱۰ نفر در کرمانشاه بوده است. علیرضا جمشیدی، سخنگوی قوه قضاییه نیز در نشست خبری خود اجرای حکم سنگسار سه نفر در مشهد را تائید کرد. معصومه قلعه چهی، زن ۳۲ ساله ای که ۱۲ سال با حکم اعدام در زندان ر فسنجان به سر برد نیز به دار آویخته شد. حسن امجدی، امین دستجردی، آرش گلپریان و حمید فاضلی چهار زندانی در زندان مرکزی سنندج نیز اعدام شدند.
2) مهدی قاسم زاده یکی از علویان آذربایجان به اتهام محاربه اعدام شد.
3) پیشنهاد آیت الله هاشمی شاهرودی، رئیس قوه قضائیه ایران مبنی بر عفو اشرف- ف محکوم به سنگسار از سوی کمیسیون عفو و بخشودگی قوه قضائیه رد شده است.
4) حکم اعدام شورش مهدخانی، فعال مذهبی کرد در دادگاه تجدید نظر استان کردستان تایید شد. زینب جلالیان 27 ساله، اهل شهرستان ماکو واقع در آذربایجان غربی نیز به اعدام محکوم شده است.
و بالاخره پایان بخش اول این گزارش در ده بند، مربوط به حقوق نقض شده کسانی است که دارای مذهبی جز شیعه هستند.
بیانیه کانون مدافعان حقوق بشر همچنین در بخش مربوط به حقوق اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی اورده است که دولت ایران مسوولیت دارد درتأمین برابری واقعی افراد و فراهم ساختن رفاه همگانی و انجام اقدامات ایجابی در این خصوص کوشا باشد. با این حال کمتر حوزه ای از زندگی ایرانیان اعم از اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شاخص امیدوار کننده ای را ترسیم می کند. این گزارش سپس به بررسی وضعیت معملمان، کارگران و کشاورزان و میراث فرهنگی و محیط زیست پرداخته است.