با گذشت یک ماه از بازداشت بابک زنجانی، از صحبت‌های سخنگوی قوه‌قضاییه می‌توان استنباط کرد که احتمال آزادی این سرمایه‌دار جوان وجود دارد. از سوی دیگر افشا شدن یکی از جزییات زندگی شخصی زنجانی به شمار دروغ‌های او اضافه کرده؛ زنجانی پیش از این گفته بود ازدواج نکرده اما وکیل همسر سابقش ضمن تشریح دانسته‌های خود از زنجانی، می‌گوید مهمترین ویژگی این میلیاردر رانتی، دروغ‌گویی بوده است. این وکیل همچنین عنوان کرده که زنجانی به دلیل قراردادی که با یک “ارگان ویژه” داشته، چند ماهی از سال ۸۸ را در زندان سپری کرده و پس از آن، سیر موفقیت‌هایش آغاز شده است.
برداشت از اموال ۹ هزار میلیاردی
عصر روز دوشنبه ۱۴ بهمن ماه، نشست خبری غلامحسین محسنی اژه‌ای، سخنگوی قوه‌قضائیه برگزار شد و خبرنگار روزنامه ایران از او درباره آخرین وضعیت بابک زنجانی پرسید. محسنی اژه‌ای با اشاره به این که پرونده همچنان باز است، توضیح داد: “متهم اعلام کرده حاضر است تمامبدهیاش را به وزارت نفت، از طریق واگذاری اموالش در ایران بدهد و ما نیز به وزارت نفت گفتهایماگر میخواهد، از اموال متهم برداشت کند.”
به گفته او، در حال حاضر دستگاه قضایی منتظر تصمیم وزارت نفت است و پس از آن، دربارهاینکه آیا جرم دیگری مانند تحصیل مال نامشروع، پولشویی، اخلال در نظام اقتصادی و مانند آنصورت گرفته یا نه، تحقیق شود.
به این ترتیب گویا نتیجه زندانی بودن بابک زنجانی در تمام یک ماه گذشته، این بوده که لیست اموال او را به دست بیاورند و تازه از این به بعد قرار است به اتهامات احتمالی فساد اقتصادی رسیدگی شود.
محسنی اژه‌ای چند روز پیش هم تاکید کرده بود که در مورد پرونده بابک زنجانی، “مهمترین برنامهما بازگرداندن اموال به کشور است و این موضوع برای ما در اولویت قرار دارد.” او گفته بود که در این پرونده تلاش شده دستگیری‌ها گسترده نشود و به نوعی از وزارت نفت خواسته تا به جای طلبش، اموال زنجانی را در اختیار بگیرد چرا که “اگر اموال را نخواهند، راه طولانی می‌شود.”
پیش از این هم رییس سازمان حسابرسی اعلام کرده بود که دارایی‌ها و بدهی‌های بابک زنجانی به یک اندازه است. به گفته اکبر سهیلیپور، بابک زنجانی در مالزی بانکی دارد که بخشی از سرمایه‌اشدر آن بانک قرار دارد اما بدهی‌ها و دارایی‌ها هر دو رقمی در حدود ۲ میلیارد و ۴۰۰ هزار یورو، معادل ۹ هزار میلیارد تومان است.
همچنین به گفته ابراهیم رییسی، معاون اول قوه قضاییه اموالی که اززنجانی شناسایی شده، توقیف شده و تحت نظر دادستان قرار دارد.
این درحالی است که بابک زنجانی پیش از بازداشت و در پاسخ به اتهام حضور او در پرونده فساد مالی بزرگ ترکیه، در فیس‌بوک خود نوشته بود: “گروهی که من صاحب آن هستم شامل ۶۵ شرکت است و درآمد سالیانه آن شش تا هفت میلیارد یورو می‌باشد و من به کارهای کوچکی که در خبرهااز آن نقل شده است، هیچ احتیاجی ندارم.”
صدور چک برای یک ارگان ویژه
وبسایت تدبیرخبر که به طور ویژه موضوع بابک زنجانی را پیگیری می‌کند، این بار به سراغ منصورسلطانی‌راد، وکیل پرونده طلاق ”ثریا اسدی”، همسر سابق بابک زنجانی رفته است. با وجود این که زنجانی پیش از این اعلام کرده بود که مجرد است و ازدواج نکرده اما این وکیل دادگستری افشا کرده که او در سال ۸۱ با ثریا اسدی ازدواج کرده است. این زوج از سال ۸۴ دچار مشکل شده و در سال ۸۸، اسدی متقاضی طلاق از زنجانی می‌شود. بنا به این روایت، ثریا اسدی “ازشخصیت بابک زنجانی و دوستان او می‌ترسید، می‌گفت دوستانش آدم‌های جالبی نیستند”.
سلطانیراد که دست بر قضا، وکیل یکی از متهمان پرونده “شهرام جزایری” هم بوده به جزییات دیگری از زندگی زنجانی هم اشاره کرده، از جمله این که او از خرداد تا مرداد سال ۸۸ بابتچک‌های برگشتی در زندان به سر می‌برده است. به گفته این وکیل، زنجانی برای یک قرارداد با “یکارگان ویژه”، چک ضمانتی به مبلغ دو میلیون دلار صادر کرده بود.
درباره موضوع این قرارداد اطلاعات مبهم و محدودی ارائه شده و وکیل همسر سابق میلیاردر زندانی تنها گفته است: “بابک زنجانی تنها کسی بود که دستگاه برای پر کردن گاز داشت؛ از ترکیه هم آورده بود.” سپس از او پرسیده می‌شود که “یعنی قراردادش این بود که اسپری پر کند؟” وجواب مثبت می‌دهد.
چند سال پیش شایعه شده بود که بابک زنجانی، شریک پروژه‌های مختلف سپاه پاسداران، عامل واردات ابزار سرکوب خیابانی مورد استفاده ناجا، سپاه و بسیج در اعتراضات مردمی سال ۸۸ بوده است. به نظر می‌رسد که نام بردن از اسپری و ارگان ویژه هم در این مصاحبه، اشاره به اسپری فلفل مورد استفاده نیروهای نظامی و انتظامی است.
به گفته این وکیل دادگستری، زنجانی در فاصله سال ۸۸ تا ۸۹ که طلاق نهایی شد، وضعیت مالی نامساعدی داشت و در خانه‌ای مستاجر بودند که پول رهنش را هم همسرش پرداخت کرده بود. او چندین بار تاکید می‌کند که ثریا اسدی از دوستان بابک زنجانی می‌ترسید.
سلطانیراد همچنین گفته است: “مهمترین نکته در مورد زنجانی خلف وعده بسیار او بود. من وکیلیکی از متهمان در پرونده شهرام جزایری بودم و در قیاس این دو برداشت من این است که شهرامجزایری بسیار باهوش و ذکاوت بود و حتی به خاطر می آورم که قسمت اعظم برنامه سوم توسعهاقتصادی را در حافظه خود داشت و فاصله زیادی با بابک زنجانی از این حیث داشت. اما زنجانیمتکی به خلف وعده بود.”
تفسیر او از این که چگونه ممکن است یک تاجر با وضعیت اقتصادی نامناسب در سال ۸۸ به ثروت هنگفتی تنها ظرف یکی دو سال برسد، از این قرار است: “حتما از جایی حمایت شده. من فکرمی‌کنم همه چیز از خرداد سال ۸۸ شروع شد؛ پس از آن سه ماهی که بابک زنجانی در زندانگذراند.”
ماجرای پرابهام یک میلیاردر نفتی
تا این جا مشخص شده که بازداشت اخیر، سومین تجربه زندان بابک زنجانی است. او سال‌ها قبلو در سن ۲۲ سالگی برای ۳۱۲ میلیون تومان چک برگشتی، نزدیک به دو سال را در زندان قصرگذرانده بود.
زمستان سال گذشته، وقتی محمود احمدی‌نژاد فیلمی از گفت‌وگوی سعید مرتضوی با فاضللاریجانی در مجلس پخش کرد، نام بابک زنجانی بر سر زبان‌ها افتاد. همان زمان بحث احتمالبازداشت او از سوی سخنگوی قوه‌قضاییه مطرح شد اما زنجانی که در تاجیکستان حضور داشت، در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی فارسی عنوان کرد: “اگر قوه قضاییه احضارم کند، می‌روم؛ خلافی انجامنداده‌ام که ترس داشته باشم.“ او همچنین تاکید کرد از اینکه ”به عنوان بازرگان برای جمهوریاسلامی کار می‌کند” مفتخر است.
سه فصل گذشت و دولت هم عوض شد اما از بازداشت مردی که گفته می‌شود متهم به تخلفاتمالی است، خبری نبود. زنجانی در شهریور ماه مصاحبه مفصلی با هفته‌نامه آسمان انجام داد وبه جزییات بسیاری از زندگی خود اشاره کرد. اما حالا با بازداشت او، برخی رسانه‌ها ادعاهای اورا زیر سئوال برده‌اند.
او صاحب چندین شرکت بزرگ بود و در حوزه‌های مختلفی سرمایه‌گذاری کرده بود که اکنون مشخص نیست به چه سرنوشتی دچار خواهند شد. از سوی دیگر در حالی که در همه مصاحبههای بابک زنجانی و نوشته های اولیه درباره وی مشخص شده که ثروت وی در عرض دو سه سال وعموما از طریق حضور در معاملات نفت در دوران تحریم نفتی به دست آمده، اصولگرایان اصرار دارند که او را وابسته و یا حاصل سیاست‌های دولت‌های هاشمی و خاتمی بدانند، ادعایی که از سوی اصلاح‌طلبان به شدت رد شده است.
دکتر جمشید اسدی، اقتصاددان، پیش از این در گفت‌وگو با روزآنلاین به واکاوی پروندهمیلیاردرهای رانتی پرداخته و امثال او را ناگزیر از تن دادن به مناسبات اقتصاد رانتی ایران دانستهبود.
