بودجه 88 تماما انتخاباتی است‏

امید معماریان
امید معماریان

» گفت‎ ‎وگو‎ ‎با‎ ‎سعید‎ ‎لیلاز‎

سعید لیلاز‎ ‎تحلیلگر‎ ‎اقتصادی‎ ‎در‎ ‎تهران‎ ‎در‎ ‎گفت‎ ‎وگو‎ ‎با‎ ‎روز‎ ‎به‎ ‎بررسی‎ ‎لایحه‎ ‎بودجه‎ ‎سال‎ ‎آینده و‏‎ ‎تحولات‎ ‎پیش‎ ‎روی‎ ‎کشور‎ ‎پرداخته‎ ‎است. لیلاز‎ ‎پیش بینی می کند‎ ‎با ادامه روند موجود، رقم‎ ‎بیکاران‎ ‎کشور‎ ‎در سال آینده با‎ ‎یک‎ ‎افزایش‎ ‎یک‎ ‎میلیونی‎ ‎به‎ ‎سه‎ ‎ونیم‎ ‎میلیون‎ ‎نفر‎ ‎خواهد رسید و بودجه سال آینده بین‎ ۲۵ ‎تا‎ ۳۰ ‎میلیارد دلار کسری خواهد داشت. این‎ ‎گفت‎ ‎وگو‎ ‎را‎ ‎می‎ ‎خوانید. ‏
‎ ‎
saeedleylaz881.jpg

‎ ‎دولت‎ ‎در‎ ‎لایحه‎ ‎بودجه‎ ‎جدید‎ ‎از‎ ۲۵ ‎درصد‎ ‎افزایش‎ ‎درآمدهای‎ ‎مالیاتی‎ ‎خبرداده‎ ‎است. با‎ ‎توجه‎ ‎به‎ ‎اینکه‎ ‎از‎ ‎حجم‎ ‎واردات‎ ‎به‎ ‎دلیل‎ ‎کاهش‎ ‎بهای‎ ‎نفت‎ ‎طی‎ ‎سال‎ ‎آینده‎ ‎کاسته‎ ‎خواهد‎ ‎شد،‎ ‎تحصیل‎ ‎چنین‎ ‎درآمدی‎ ‎تا چه حد‎ ‎واقع‎ ‎بینانه‎ ‎به‎ ‎نظر‎ ‎می‎ ‎رسد؟‎ ‎
‎ ‎
‎ ‎اگر‎ ‎قیمت‎ ‎دلار‎ ‎را‎ ۹۵۰ ‎تا‎ ۱۰۰۰ ‎تومان‎ ‎در‎ ‎نظر‎ ‎بگیریم‎ ‎این‎ ‎بودجه‎ ‎بین‎ ۲۵ ‎تا‎ ۳۰ ‎میلیارد‎ ‎دلار‎ ‎کسری‎ ‎خواهد‎ ‎داشت. من‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎کلی‎ ‎ترجیح‎ ‎می‎ ‎دهم‎ ‎راجع‎ ‎به‎ ‎بودجه‎ ‎های‎ ‎تقدیمی دولت‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎صحبت‎ ‎نکنم‎ ‎چون‎ ‎این‎ ‎قوانین‎ ‎بودجه‎ ‎درایران‎ ‎اجرا‎ ‎نمی‎ ‎شوند‎ ‎و‎ ‎مجلس‎ ‎هم‎ ‎زوری‎ ‎ندارد‎ ‎که‎ ‎اعمال‎ ‎نظارت‎ ‎کند. به‎ ‎همین‎ ‎جهت‎ ‎من‎ ‎راجع‎ ‎به‎ ‎عملکردها‎ ‎صحبت‎ ‎می‎ ‎کنم. چون‎ ‎دولت‎ ‎هر‎ ‎لایحه‎ ‎ای‎ ‎را‎ ‎که‎ ‎بخواهد‎ ‎به‎ ‎مجلس‎ ‎می‎ ‎دهد‎ ‎از‎ ‎آن‎ ‎طرف‎ ‎مجلس‎ ‎هم‎ ‎هر‎ ‎کاری‎ ‎که‎ ‎بخواهد‎ ‎روی‎ ‎لایحه‎ ‎انجام‎ ‎می‎ ‎دهد‎ ‎و‎ ‎بر‎ ‎می‎ ‎گرداند‎ ‎به‎ ‎دولت‎ ‎اما‎ ‎دولت‎ ‎نهایتا‎ ‎هر‎ ‎کاری‎ ‎که‎ ‎خودش‎ ‎بخواهد‎ ‎انجام‎ ‎می‎ ‎دهد. ‏‎ ‎من‎ ‎می‎ ‎خواستم‎ ‎به‎ ‎مجلس‎ ‎پیشنهاد‎ ‎کنم‎ ‎که‎ ‎بیاید‎ ‎و‎ ‎دربست‎ ‎و‎ ‎بدون‎ ‎افزودن‎ ‎و‎ ‎یا‎ ‎حذف‎ ‎یک‎ ‎واو‎ ‎این‎ ‎بودجه‎ ‎را‎ ‎تصویب‎ ‎کند. چون‎ ‎اگر‎ ‎شما‎ ‎مقاله‎ ‎آقای‎ ‎توکلی‎ ‎را‎ ‎هفته‎ ‎گذشته‎ ‎در‎ ‎روزنامه‎ ‎همشهری‎ ‎خوانده‎ ‎باشید،‎ ‎می‎ ‎بینید‎ ‎که‎ ‎دولت‎ ۵-۶ ‎میلیارد‎ ‎دلار‎ ‎بدون‎ ‎مجوز‎ ‎از‎ ‎حساب‎ ‎ذخیره‎ ‎ارزی‎ ‎پول‎ ‎برداشته‎ ‎و‎ ‎خرید‎ ‎کرده‎ ‎است. حالا‎ ‎فرض‎ ‎کنید‎ ‎رفته‎ ‎اند‎ ‎با‎ ‎آن‎ ‎بنزین‎ ‎خریده‎ ‎اند ‏‎ -‎که‎ ‎می‎ ‎توانسته‎ ‎اند‎ ‎بروند‎ ‎به‎ ‎جایش‎ ‎باقلوا‎ ‎بخرند. بدون‎ ‎مجوز‎ ‎مجلس‎ ‎از‎ ‎حساب‎ ‎ذخیره‎ ‎ارزی‎ ‎برداشتن‎ ‎طبق‎ ‎قانون‎ ‎دیوان‎ ‎محاسبات‎ ‎ایران‎ ‎حکم‎ ‎تصرف‎ ‎غیرقانونی‎ ‎در‎ ‎اموال‎ ‎حکومتی‎ ‎را‎ ‎دارد. وقتی‎ ‎دولت‎ ‎این‎ ‎کار‎ ‎را‎ ‎به‎ ‎این‎ ‎سادگی‎ ‎انجام‎ ‎می‎ ‎دهد ‏‎- ‎که‎ ‎در‎ ‎تاریخ‎ ‎سابقه‎ ‎ندارد‎ ‎و‎ ‎مجلس‎ ‎هم‎ ‎به‎ ‎سادگی‎ ‎این‎ ‎موضوع‎ ‎را‎ ‎از‎ ‎دولت‎ ‎می‎ ‎پذیرد‎- ‎‏ بنابراین‎ ‎راجع‎ ‎به‎ ‎لایحه‎ ‎و‎ ‎قانون‎ ‎اگر‎ ‎حرف‎ ‎نزنیم‎ ‎بهتر‎ ‎است. ‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎اگر‎ ‎برداشت‎ ‎شش‎ ‎میلیارد‎ ‎دلار‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎غیرقانونی‎ ‎از‎ ‎صندوق‎ ‎ذخیره‎ ‎ارزی‎ ‎غیر‎ ‎قانونی‎ ‎است‎ ‎چه‎ ‎کسی‎ ‎مسوول‎ ‎پیگیری‎ ‎است؟‎ ‎
‎ ‎
در‎ ‎ساختار‎ ‎سیاسی‎ ‎ایران‎ ‎لابد‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎یک‎ ‎استحکامی‎ ‎در‎ ‎خودش‎ ‎می‎ ‎بیند‎ ‎که‎ ‎این‎ ‎کار‎ ‎را‎ ‎انجام‎ ‎می‎ ‎دهد. وگر‎ ‎نه‎ ‎چرا‎ ‎قبلا‎ ‎انجام‎ ‎نمی‎ ‎دادند؟‎ ‎یا‎ ‎اگر‎ ‎قبلا‎ ‎انجام‎ ‎می‎ ‎دادند‎ ‎مجوز‎ ‎آن‎ ‎را‎ ‎از‎ ‎حکومت‎ ‎می‎ ‎گرفتند. در‎ ‎این‎ ‎فضا‎ ‎صحبت‎ ‎کردن‎ ‎راجع‎ ‎لایحه‎ ‎یا‎ ‎قانون‎ ‎کار‎ ‎عبثی‎ ‎است. به‎ ‎خاطر‎ ‎اینکه‎ ‎در‎ ‎لایحه‎ ‎پارسال‎ ‎دولت‎ ‎تعداد‎ ‎مواد‎ ‎ردیف‎ ‎های‎ ‎بودجه‎ ‎را‎ ‎کم‎ ‎کرد‎ ‎اما‎ ‎مجلس‎ ‎قبول‎ ‎نکرد‎ ‎و‎ ‎ردیف‎ ‎های‎ ‎بودجه‎ ‎را‎ ‎به‎ ‎سر‎ ‎جای‎ ‎خود‎ ‎برگرداند‎ ‎اما‎ ‎دولت‎ ‎باز کار‎ ‎خودش‎ ‎را‎ ‎انجام‎ ‎داد. ‏
‎ ‎‎ ‎
‎ ‎چطور‎ ‎دولت‎ ‎از‎ ‎زیر‎ ‎بار‎ ‎مجلس‎ ‎در‎ ‎می‎ ‎رود‎ ‎وسالهای‎ ‎مالی‎ ‎را‎ ‎این‎ ‎چنین‎ ‎سپری‎ ‎می‎ ‎کند؟‎ ‎‎ ‎
این‎ ‎سوالی‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎باید‎ ‎از‎ ‎مجلس‎ ‎پرسید. اما‎ ‎عرض‎ ‎من‎ ‎این‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎بالاخره‎ ‎ما‎ ‎دراین‎ ‎فضا‎ ‎صحبت‎ ‎می‎ ‎کنیم. دراین‎ ‎فضای‎ ‎سیاسی‎ ‎که‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎هر‎ ‎کاری‎ ‎که‎ ‎بخواهد‎ ‎می‎ ‎کند‎ ‎و‎ ‎هیچ‎ ‎بازخواستی‎ ‎هم‎ ‎وجود‎ ‎ندارد‎ ‎بهتر‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎ما‎ ‎اجازه‎ ‎بدهیم‎ ‎‎ ‎دولت‎ ۱۰۰ ‎کار‎ ‎خود‎ ‎را‎ ‎جلو‎ ‎ببرد‎ ‎و‎۱۰۰ ‎مسوولیت‎ ‎های‎ ‎آن‎ ‎را‎ ‎خود‎ ‎به‎ ‎عهده‎ ‎بگیرد. من‎ ‎این‎ ‎پیشنهاد‎ ‎را‎ ‎قبلا‎ ‎در‎ ‎مورد‎ ‎آقای‎ ‎خاتمی‎ ‎داده‎ ‎بودم. ‏‎ ‎مجلس‎ ‎وقتی‎ ‎در‎ ‎لوایح‎ ‎دست‎ ‎می‎ ‎برد‎ ‎در‎ ‎واقع‎ ‎مسوولیت‎ ‎کار‎ ‎را‎ ‎مشترک‎ ‎می‎ ‎کند. اگر‎ ‎قرار‎ ‎است‎ ‎آخر‎ ‎کار‎ ‎موفقیت‎ ‎باشد‎ ‎بگذارید‎ ‎معلوم‎ ‎شود‎ ‎کار‎ ‎کیست‎ ‎و‎ ‎اگر‎ ‎هم‎ ‎قراراست‎ ‎شکست‎ ‎باشد‎ ‎بگذارید‎ ‎معلوم‎ ‎شود‎ ‎کار‎ ‎کیست. این‎ ‎بودجه‎ ‎یکی‎ ‎از‎ ‎غیر‎ ‎اجرایی‎ ‎ترین‎ ‎بودجه‎ ‎های‎ ‎تاریخ‎ ‎کشور‎ ‎در‎ ‎بعد‎ ‎از‎ ‎انقلاب‎ ‎خواهد‎ ‎بود. ‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎چرا‎ ‎در این حد‎ ‎غیر‎ ‎اجرایی‎ ‎است؟‎ ‎‎ ‎
به‎ ‎خاطر‎ ‎اینکه‎ ‎نه‎ ‎هزینه‎ ‎هایش‎ ‎ونه‎ ‎درآمدهایش‎ ‎واقعی‎ ‎دیده‎ ‎نشده‎ ‎است. در‎ ‎حالی‎ ‎که‎ ‎طبق‎ ‎بودجه‎ ‎امسال‎ ‎بیشتر‎ ‎از‎ ‎حدود‎ ۱۸ ‎هزار‎ ‎تومان‎ ‎کار‎ ‎عمرانی‎ ‎نمی‎ ‎تواند‎ ‎انجام‎ ‎شود،‎ ‎برای‎ ‎سال‎ ‎آینده‎ ۲۶ ‎هزار‎ ‎میلیارد‎ ‎تومان‎ ‎در این زمینه پیش بینی کرده اند‎ ‎که‎ ‎من‎ ‎مطمپنم‎ ‎کمتر‎ ‎خواهد‎ ‎بود. این‎ ‎هشداری‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎ما‎ ‎پارسال‎ ‎در‎ ‎مورد‎ ‎بودجه‎ ‎امسال‎ ‎دادیم. در این‎ ‎بودجه‎ ‎در‎ ‎بخش‎ ‎درآمدها‎ ‎نزدیک‎ ‎به‎ ۵۰ ‎درصد‎ ‎رشد‎ ‎مالیات‎ ‎دیده‎ ‎اند. در‎ ‎کشوری‎ ‎که‎ ‎سیستم‎ ‎مالیاتی‎ ‎اش‎ ‎ناقص‎ ‎است،‎ ۵۰ ‎درصد‎ ‎مالیات‎ ‎بیشتر‎ ‎به‎ ‎معنی‎ ‎فشار‎ ‎بیشتر‎ ‎روی‎ ‎کسانی‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎الان‎ ‎دارند‎ ‎مالیات‎ ‎می‎ ‎پردازند. به‎ ‎نظرم‎ ‎نمی‎ ‎رسد‎ ‎دولت‎ ‎بتواند‎ ‎طی‎ ‎چند‎ ‎ماه‎ ‎آینده‎ ‎در‎ ‎آمد‎ ‎مالیاتی‎ ‎برای‎ ‎خودش‎ ‎تعریف‎ ‎کند. این‎ ‎همان‎ ‎مالیات‎ ‎دهنده‎ ‎ای‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎وقتی‎ ‎از‎ ‎افزایش‎ ‎سه‎ ‎درصدی‎ ‎صحبت‎ ‎کردند‎ ‎اعتصاب‎ ‎کرد،‎ ‎حالا‎ ‎چطوربه گرفتن‎ ۵۰ ‎درصد‎ ‎مالیات بیشتر از او دارند فکر می کنند؟‎ ‎آن‎ ‎هم‎ ‎در‎ ‎شرایطی‎ ‎که‎ ‎اقتصاد‎ ‎کشور‎ ‎در‎ ‎حال‎ ‎رکود‎ ‎است. واردات‎ ‎در‎ ‎سال‎ ‎آینده‎ ‎بدون‎ ‎تردید‎ ‎کاهش‎ ‎پیدا‎ ‎خواهد‎ ‎کرد. وگرنه‎ ‎دولت‎ ‎ناچار‎ ‎خواهد‎ ‎شد‎ ‎که‎ ‎از‎ ‎ذخایر‎ ‎انرژی‎ ‎استراتژیک‎ ‎برداشت‎ ‎کند. اگر‎ ‎واردات‎ ‎کم‎ ‎شود‎ ‎در‎ ‎آمد‎ ‎های‎ ‎ناشی‎ ‎از‎ ‎واردات‎ ‎مانند‎ ‎مالیات‎ ‎های‎ ‎مستقیم‎ ‎وغیرمستقیم‎ ‎کاهش‎ ‎پیدا‎ ‎خواهد‎ ‎کردو‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎کلی‎ ‎رونق‎ ‎اقتصادی‎ ‎کاهش‎ ‎جدی‎ ‎خواهد‎ ‎داشت. مثلا همین الان‎ ‎ساختمان‎ ‎سازی‎ ‎دچار‎ ‎رکورد‎ ‎جدی‎ ‎شده‎ ‎است. می‎ ‎دانید‎ ‎که‎ ‎نیمی‎ ‎از‎ ‎رشد‎ ‎اقتصادی‎ ‎سال‎ ۸۶ ‎مربوط‎ ‎به‎ ‎ساختمان‎ ‎سازی‎ ‎بوده‎ ‎است. اگر‎ ‎رشد‎ ‎این‎ ‎ساختمان‎ ‎سازی‎ ‎رابرای‎ ‎سال‎ ۸۸ ‎صفر‎ ‎فرض‎ ‎کنیم‎ ‎که‎ ‎رقم‎ ‎خوش‎ ‎بینانه‎ ‎ای هم‎ ‎است،‎ ‎معنی‎ ‎اش‎ ‎این‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎ناگهان‎ ‎سه‎ ‎ونیم‎ ‎درصد‎ ‎از‎ ‎رشد‎ ‎اقتصادی‎ ‎ایران‎ ‎کم‎ ‎می‎ ‎شود. ‏‎ ‎به‎ ‎شرط‎ ‎اینکه‎ ‎نرخ‎ ‎بقیه‎ ‎بخش‎ ‎ها‎ ‎در‎ ‎همان‎ ‎عددهای‎ ‎سال‎ ‎جاری‎ ‎باقی‎ ‎بمانند‎ ‎نرخ‎ ‎رشد‎ ‎اقتصادی‎ ‎کشور‎ ‎در‎ ‎سال‎ ‎آینده‎ ‎به‎ ‎زیر‎ ۴ ‎درصد‎ ‎سقوط‎ ‎خواهد‎ ‎کرد. ‏‎ ‎این‎ ‎اتفاق‎ ‎بزرگی‎ ‎است؛ یک‏‎ ‎کاهش‎ ‎شدید. ‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎تبعات‎ ‎ملموس‎ ‎چنین‎ ‎وضعیتی‎ ‎بر‎ ‎مردم‎ ‎چیست؟‎ ‎‎ ‎
بیکاری‎ ‎ورکود‎ ‎اقتصادی. حتی‎ ‎اگر‎ ‎دولت‎ ‎مجبور‎ ‎شود‎ ‎کسری‎ ‎بودجه‎ ‎خودش‎ ‎را‎ ‎از‎ ‎بانک‎ ‎مرکزی‎ ‎استقراض‎ ‎کند‎ ‎با‎ ‎تورم‎ ‎مواجه‎ ‎خواهیم‎ ‎بود. ما‎ ‎سال‎ ‎سختی‎ ‎در‎ ‎پیش‎ ‎داریم. در‎ ‎یک‎ ‎جمله‎ ‎به‎ ‎شما‎ ‎بگویم‎ ‎که‎ ‎میهمانی‎ ۹ ‎ساله‎ ‎اقتصادی‎ ‎ایران‎ ‎تمام‎ ‎شد. ‏قیمت‎ ‎نفت‎ ‎کاهش‎ ‎پیدا‎ ‎کرده‎ ‎و‎ ‎اگر‎ ‎افزایش‎ ‎پیدا‎ ‎نکند‎ ‎در‎ ‎سال‎ ‎آینده‎ ‎شما‎ ‎سال‎ ‎پرتلاطمی‎ ‎خواهید‎ ‎دید. من‎ ‎نگران‎ ‎تبعات‎ ‎کاهش‎ ‎نرخ‎ ‎رشد‎ ‎اقتصادی‎ ‎و‎ ‎افزایش‎ ‎رشد‎ ‎بیکاری‎ ‎هستم. به‎ ‎نظر‎ ‎می‎ ‎رسد‎ ‎از‎ ‎ابتدای‎ ‎سال‎ ‎ما‎ ۴۰۰ ‎تا‎ ۴۵۰ ‎هزار‎ ‎بیکار‎ ‎جدید‎ ‎داشتیم. ممکن‎ ‎است‎ ‎تا‎ ‎پایان‎ ‎سال‎ ‎آینده‎ ‎این‎ ‎عدد‎ ‎به‎ ‎یک‎ ‎میلیون‎ ‎برسد. ممکن‎ ‎است‎ ‎تا‎ ‎پایان‎ ‎سال‎ ‎آینده‎ ‎نرخ‎ ‎بیکاران‎ ‎ایران‎ ‎به‎ ‎سه‎ ‎ونیم‎ ‎میلیون‎ ‎نفر‎ ‎افزایش‎ ‎پیدا‎ ‎کند. آن‎ ‎هم‎ ‎با‎ ‎نرخ‎ ‎مرکز‎ ‎آمار‎ ‎و‎ ‎وزارت‎ ‎کار. ‏‎ ‎
‎ ‎
‎ ‎توانایی‎ ‎ایجاد اشتغال‎ ‎در‎ ‎کشور‎ ‎چقدر‎ ‎است؟‎ ‎‎ ‎
الان سالی‏‎ ‎حدود‎ ۷۰۰ ‎هزار‎ ‎شغل‎ ‎در‎ ‎ایران‎ ‎ایجاد‎ ‎می‎ ‎شود‎ ‎اما‎ ‎این‎ ‎توانایی‎ ‎در‎ ‎سال‎ ‎آینده‎ ‎به‎ ‎حدود‎ ۳۰۰ ‎هزار‎ ‎خواهد‎ ‎رسید. ‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎تا چه حد نزدیک شدن به فصل انتخابات بر روی نابسامانی حوزه برنامه ریزی تاثیر دارد؟‎ ‎

از‎ ‎الان‎ ‎شما‎ ‎آثار‎ ‎بی‎ ‎تصمیمی‎ ‎را‎ ‎در‎ ‎خیلی‎ ‎از‎ ‎حوزه‎ ‎ها‎ ‎می‎ ‎بینید. با‎ ‎وجود‎ ‎اینکه‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎خیلی‎ ‎مصمم‎ ‎نشان‎ ‎می‎ ‎دهد‎ ‎اما‎ ‎کشور‎ ‎وارد‎ ‎فضای‎ ‎انتخاباتی‎ ‎شده‎ ‎است. خود‎ ‎این‎ ‎موضوع‎ ‎یک‎ ‎گرفتاری‎ ‎را‎ ‎روی‎ ‎گرفتاری‎ ‎های‎ ‎دیگر‎ ‎ایجاد‎ ‎می‎ ‎کند. اما‎ ‎تاثیر‎ ‎این‎ ‎موضوع‎ ‎روی‎ ‎حوزه‎ ‎تحولات‎ ‎اقتصادی‎ ‎واقعی‎ ‎چندان‎ ‎زیاد‎ ‎نیست‎ ‎به‎ ‎دلیل‎ ‎اینکه‎ ‎این‎ ‎تحولات‎ ‎بسیار‎ ‎عمیق‎ ‎وشدید‎ ‎هستند. یعنی‎ ‎الان‎ ‎که‎ ‎با‎ ‎شما‎ ‎صحبت‎ ‎می‎ ‎کنم‎ ‎درآمد‎ ‎نفتی‎ ‎ایران‎ ‎روزی‎ ۱۰۰ ‎میلیون‎ ‎دلار‎ ‎است‎ ‎در‎ ‎حالی‎ ‎که‎ ‎مصرف‎ ‎نفتی‎ ‎ایران‎ ‎روزی‎ ‎حداقل‎ ۱۶۰ ‎میلیون‎ ‎دلار‎ ‎است. یعنی‎ ‎ما‎ ‎روزی‎ ‎بین‎ ۶۰ ‎تا‎ ۷۰ ‎میلیون‎ ‎دلار‎ ‎کسری‎ ‎بودجه‎ ‎داریم. چه‎ ‎به‎ ‎لحاظ‎ ‎واردات‎ ‎چه‎ ‎به‎ ‎لحاظ‎ ‎بودجه‎ ‎دولت. ‏‎ ‎‎ ‎
‎ ‎نوشتن‎ ‎بودجه‎ ‎امسال‎ ‎چقدر‎ ‎به‎ ‎انتخابات‎ ‎خرداد‎ ‎ماه‎ ‎نظر‎ ‎داشته‎ ‎است؟‎ ‎چرا‎ ‎که‎ ‎نوع‎ ‎بودجه‎ ‎نشان‎ ‎دهنده‎ ‎وضعیت‎ ‎کشور‎ ‎است‎ ‎و‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎در‎ ‎انتخابات‎ ‎مخالفانی‎ ‎خواهند‎ ‎داشت‎ ‎که‎ ‎بودجه‎ ‎را‎ ‎مورد‎ ‎نقد‎ ‎قرار‎ ‎بدهند.‏‎ ‎


تمامش. منتها‎ ‎نه‎ ‎فقط‎ ‎بودجه‎ ‎سال‎ ‎جاری،‎ ‎بلکه‎ ‎سال‎ ‎گذشته‎ ‎هم‎ ‎همین‎ ‎طور‎ ‎بوده‎ ‎است. مگر‎ ‎بودجه‎ ‎امسال‎ ‎از‎ ‎مصوبات‎ ‎تخطی‎ ‎نکرده‎ ‎است؟‎‎‏ دولت‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎در‎ ‎طی‎ ‎چهار‎ ‎سال‎ ‎گذشته‎ ‎همواره‎ ‎بودجه‎ ‎ای‎ ‎داده‎ ‎که‎ ‎مجلس‎ ‎را‎ ‎راضی‎ ‎کند‎ ‎اما‎ ‎در‎ ‎نهایت‎ ‎کار‎ ‎خودش‎ ‎را‎ ‎کرده‎ ‎است. من‎ ‎این‎ ‎را‎ ‎قبلا‎ ‎عرض‎ ‎کرده‎ ‎ام. دو‎ ‎روش‎ ‎برای‎ ‎شلیک‎ ‎به‎ ‎هدف‎ ‎وجود‎ ‎دارد. یک‎ ‎روش‎ ‎همان‎ ‎روش‎ ‎احمقانه‎ ‎ای‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎غربی‎ ‎ها‎ ‎به‎ ‎کار‎ ‎می‎ ‎برند! این‏‎ ‎که‎ ‎اول‎ ‎دایره‎ ‎هدف‎ ‎را‎ ‎می‎ ‎کشند‎ ‎وبعد‎ ‎به‎ ‎سمت‎ ‎آن‎ ‎شلیک‎ ‎می‎ ‎کنند. روش‎ ‎دوم‎ ‎که‎ ‎روش‎ ‎جدیدی‎ ‎است‎ ‎این‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎اول‎ ‎تیر‎ ‎راشلیک‎ ‎می‎ ‎کنند‎ ‎وبعد‎ ‎دور‎ ‎آن‎ ‎یک‎ ‎دایره‎ ‎می‎ ‎کشند. ‏‎ ‎به‎ ‎نظر‎ ‎من‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎این‎ ‎راه‎ ‎حل‎ ‎دوم‎ ‎را‎ ‎در‎ ‎ایران‎ ‎انتخاب‎ ‎کرده‎ ‎اند. ‏

‎ ‎دولت‎ ‎این‎ ‎کسری‎ ‎بودجه‎ ‎را‎ ‎چگونه‎ ‎جبران‎ ‎می‎ ‎کند؟‎ ‎

یک‎ ‎مقدار‎ ‎واردات‎ ‎به‎ ‎ناچار‎ ‎کم‎ ‎خواهد‎ ‎شد‎ ‎ویک‎ ‎مقدار‎ ‎هم‎ ‎مجبور‎ ‎است‎ ‎از‎ ‎پروژّ‎ ‎های‎ ‎عمرانی‎ ‎کم‎ ‎کنند‎ - ‎مانند‎ ‎کاری‎ ‎که‎ ‎امسال‎ ‎کردند‎- ‎‏ و مقداری‎ ‎هم‎ ‎از‎ ‎ذخیره‎ ‎ارزی‎ ‎برمی‎ ‎دارند‎ ‎وشاید‎ ‎مقداری‎ ‎هم‎ ‎اسکناس‎ ‎چاپ‎ ‎کنند. اینها‎ ‎که‎ ‎به‎ ‎شما‎ ‎گفتم‎ ‎شرافتمندانه‎ ‎ترینش‎ ‎است. احتمال‎ ‎افزایش‎ ‎قیمت‎ ‎دلار‎ ‎و‎ ‎یا‎ ‎چند‎ ‎نرخی‎ ‎شدن‎ ‎قیمت‎ ‎دلار‎ ‎هم‎ ‎وجود‎ ‎دارد. ‏‎ ‎اگر‎ ‎چه‎ ‎افزایش‎ ‎قیمت‎ ‎ارز‎ ‎تورم‎ ‎زاست. این‎ ‎قیمت‎ ‎توانایی‎ ‎ان‎ ‎را‎ ‎دارد‎ ‎که‎ ‎به‎ ۱۵۰۰ ‎تومان‎ ‎برای‎ ‎هر‎ ‎دلار‎ ‎برسد. ‏‎ ‎این‎ ‎رقم‎ ‎قابل‎ ‎توجهی‎ ‎است. ‏
‎ ‎

‎ ‎خیلی‎ ‎ها‎ ‎در‎ ‎تهران‎ ‎با‎ ‎توجه‎ ‎به‎ ‎احتمالی‎ ‎که‎ ‎برای‎ ‎افزایش قیمت‏‎ ‎ارز‎ ‎قاپل‎ ‎هستند،‎ ‎به‎ ‎خرید‎ ‎دلار‎ ‎و‎ ‎طلا‎ ‎رو‎ ‎آورده‎ ‎اند. ‏این‎ ‎روند‎ ‎را‎ ‎شما‎ ‎مقطعی می بینید؟‎ ‎چرا‎ ‎که‎ ‎به‎ ‎هر‎ ‎حال‎ ‎حدس‎ ‎هایی‎ ‎وجود‎ ‎دارد‎ ‎که‎ ‎ممکن‎ ‎است‎ ‎قیمت‎ ‎دلار‎ ‎شناور‎ ‎بشود.‏‎ ‎‎ ‎
من‎ ‎یک‎ ‎مقداری‎ ‎این‎ ‎حدس‎ ‎را‎ ‎غیرمتحمل‎ ‎می‎ ‎دانم‎ ‎که‎ ‎قیمت‎ ‎دلار‎ ‎شناور‎ ‎بشود‎ ‎و‎ ‎برود‎ ‎بالا. دولت‎ ‎می‎ ‎تواند‎ ‎قیمت‎ ‎ارز‎ ‎را‎ ‎دو‎ ‎نرخی‎ ‎کند‎ ‎یا‎ ‎سود‎ ‎وعوارض‎ ‎گمرگی‎ ‎واردات‎ ‎را‎ ‎به‎ ‎شدت‎ ‎افزایش‎ ‎بدهد‎ ‎تاقیمت‎ ‎بالا‎ ‎نرود. راه‎ ‎سومش‎ ‎این‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎از‎ ‎ذخایر‎ ‎ارزی‎ ‎استفاده‎ ‎کند. یعنی‎ ‎الزاما‎ ‎شناور‎ ‎کردن‎ ‎قیمت‎ ‎دلار‎ ‎تنها‎ ‎کاری‎ ‎نیست‎ ‎که‎ ‎در‎ ‎برابر‎ ‎دولت‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎وجود‎ ‎دارد. از‎ ‎نظر‎ ‎سیاسی‎ ‎شناور‎ ‎کردن‎ ‎قیمت‎ ‎دلار‎ ‎تنها‎ ‎در‎ ‎اختیار‎ ‎ایشان‎ ‎نیست. ممکن‎ ‎است‎ ‎از‎ ‎او‎ ‎پذیرفته‎ ‎نشود. ‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎تبعات‎ ‎شناورشدن‎ ‎نرخ‎ ‎ارز‎ ‎چیست؟‎ ‎‎ ‎
مهمترین‎ ‎تاثیر‎ ‎منفی‎ ‎اش‎ ‎تورم‎ ‎است. اما‎ ‎تاثیر‎ ‎مثبتش‎ ‎کاهش‎ ‎واردات‎ ‎و‎ ‎افزایش‎ ‎درآمد‎ ‎دولت‎ ‎است. یعنی‎ ‎دولت‎ ‎می‎ ‎تواند‎ ‎کسری‎ ‎بودجه‎ ‎خودش‎ ‎را‎ ‎جبران‎ ‎کند. ‏‎ ‎‎ ‎