اصلاح‌طلبان در فاصله‌ی ۱۰ ماه مانده به برگزاری انتخابات مجلس، برنامه‌های انتخاباتی خود را آغاز کرده‌اند؛ فصلی سیاسی که به گفته محمدرضا عارف، از چهره‌های اصلی اصلاح‌طلبان برای انتخابات، از انتخابات ریاست‌جمهوری نیز اهمیت بیشتری دارد.
عارف از جمله کاندیداهای اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲ بود که به درخواست محمد خاتمی، از آن کنار کشید. وی از آن زمان به عنوان چهره اول اصلاح‌طلبان برای انتخابات مجلس دهم تبدیل شد. به گفته عارف “انتخابات ۹۴ از انتخابات ۹۲ پر اهمیت‌تر است؛ چراکه انتخابات ۹۴ مسیر یک دهه کشور را مشخص می‌کند”.
او همچنین خطاب به مسوولان برگزاری انتخابات گفت: “آقایان مسوول باید بدانند که اصل در انتخابات فتوای مقام معظم رهبری است که فرمودند رای مردم حق الناس است و آن‌ها باید همه رای‌های مردم را همچون حقوق‌الناس در نظر بگیرند”.
هم‌زمان محسن رهامی، رییس کمیته انتخابات شورای هماهنگی اصلاح‌طلبان، نیز همچون عارف به بحث “حق‌الناس” بودن رای مردم اشاره کرد و گفت: “اگر آن طور که رهبری گفتند که «حق الناس رعایت بشود» و بر اساس ضرورت به حق الناس نباید خیانت بشود حتما فضا بهتر می‌شود. شورای نگهبان به عنوان ناظر بی‌طرف نه به عنوان یک طرف دعوا به عنوان ناظر بی‌طرف نظارت کند ولی دخالت نکند حتما انتخابات خوبی را در پیش خواهیم داشت. ولی اگر دخالت کند فرقی نمی‌کند و به سیاست‌های قبلی برمی گردند”.
گفت که “در حال حاضر فضا برای اصلاح طلبان مناسب است. دولت آقای روحانی اگر بتواند تا موعد معین انتخابات مجلس موفقیت‌های بهتری کسب کند وضعیت از این هم بهتر می‌شود”.
پیش از این اسحاق جهانگیری، معاون اول دولت روحانی، نیز در جلسه شورای مرکزی حزب کارگزاران گفته بود: “اگر مجلس خوبی شکل نگیرد، کار دولت ناتمام خواهد بود… باید به یک هم‌گرایی بین اصلاح‌طلبان معتدل و اصول‌گرایان اصیل اندیشید. باید به دنبال یک مجلس معتدل بود. اگر هدف این باشد برای پیدا کردن کاندیداها به مشکل بر نمی خوریم”.
سخنان جهانگیری اما از سوی اصول‌گرایان با اعتراض مواجه شد. آن‌ها این مواضع جهانگیری را نشانه‌ای از ورود و دخالت دولت در انتخابات مجلس دهم دانستند: “از سخنانی جهانگیری برمی آید که دولت روحانی به دنبال مجلسی هم طیف با خود است و در این راستا از هم اینک کمپین های انتخاباتی راه انداخته است. تجربه پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ و وحدت میان طیف های مختلف اصلاح طلبان و حامیان حسن روحانی که با شعار اعتدال پا به عرصه رقابت ها گذاشته بود، تجربه شیرینی برای اصلاح طلبان و کارگزاران بود و باعث شد تا اصلاح طلبان تندرو نیز از پستو خارج شوند و تزهای انتخاباتی خود را برای انتخابات بعدی ارائه کنند”.
پیش از این علی یونسی، معاون امور اقوام روحانی نیز درباره انتخابات گفته بود: “مهمترین برنامه‌ای که اکنون باید آن را پی گیریم انتخابات مجلس شورای اسلامی است که باید همانگونه که در انتخابات ریاست جمهوری با شعار اعتدال مردم به پای صندوق‌های رای آمدند در انتخابات مجلس نیز باید چنین اتفاقی بیفتد”.
اصلاح طلبان از زمستان گذشته جلسات خود را برای انتخابات مجلس آغاز کرده‌اند. آن زمان احمد پورنجاتی، نماینده مجلس ششم، در گفت‌وگویی با روزنامه اعتماد، گفته بود که در جلسات شورای مشورتی اصلاح‌طلبان “تصمیمات مختلفی هم در مورد این که چه بکنیم که انتخابات پیش رو پرشور برگزار شود و چگونه اصلاح‌طلبان در اشل کشوری بهترین کاندیداها را معرفی و انتخاب کنند گرفته شده است”.
همان زمان مرتضی الویری نیز پیرامون انتخابات مجلس گفته بود: “بایستی اولویت ما شکل‌گیری مجلسی بدون جریانات تندرو و افراطی باشد که اساس جمهوریت نظام را نشانه گرفته‌اند. با این نگرش ممکن است اصلاح‌طلبان در برخی از حوزه‌های انتخابیه به جای حمایت از یک نامزد اصلاح‌طلب، پشت سر یک اصولگرای معتدل یا نامزد مستقل قرار گیرند که شانس بیشتری برای پیروزی دارد”.
در هفته‌های اخیر یک حزب جدید اصلاح‌طلب نیز مجوز فعالیت دریافت کرده. حزب اتحاد ملت ایران توسط بخشی از اصلاح‌طلبان نزدیک به جبهه مشارکت تاسیس شده است. گرچه محمدحسین مقیمی، معاون سیاسی وزارت کشور، خبر از آن داد که از میان جمع ۱۵ نفره اعضای هیات موسس این تشکل، هفت نفر آن‌ها توسط وزارت اطلاعات ردصلاحیت شدند. وی توضیح بیشتری درباره دلایل این مساله نداد.
اصول‌گرایان معتقدند که حزب اتحاد ملت ایران، تفاوتی با حزب مشارکت ندارد و نیروهای مشارکت، اعضای اصلی آن خواهند بود. پیش از این برخی منابع نزدیک به اصلاح‌طلبان گفته بودند که برخی از اعضای حزب مشارکت قصد تاسیس حزب جدیدی را دارند.
بخش عمده‌ای از اصلاح‌طلبان با محوریت محمد خاتمی قصد حضور در انتخابات را دارند. مساله‌ای که البته مشخص نیست با چه واکنشی از سوی حکومت مواجه شود. خاتمی به شکل رسمی امکان حضور در رسانه‌ها را ندارد و براساس دستور قوه‌قضاییه هیچ رسانه‌ای نمی‌تواند نام وی را منتشر کند.
آیت‌الله خامنه‌ای نیز پس از در گذشت خواهر و سپس مادر محمد خاتمی، پیام تسلیت را خطاب به افراد دیگری صادر کرد و نامی از محمد خاتمی در این پیام‌ها نیاورد.
سال گذشته حمید رسایی، نماینده مجلس، به نقل از آیت‌الله خامنه‌ای گفته بود که محمد خاتمی “باغی بر نظام اسلامی” است؛ نقل‌قولی که از سوی دفتر رهبر جمهوری‌اسلامی تکذیب نشد و چندمین نقل‌قول از این دست بود. رسایی در سرمقاله نشریه ۹ دی نوشته بود حسن هاشمی، وزیر بهداشت دولت روحانی، در زمانی که آیت‌الله خامنه‌ای در بیمارستان بستری بود، از وی درخواست کرد که به خاتمی اجازه دهد تا به ملاقات او بیاید.
اما رهبر جمهوری‌اسلامی در پاسخ به این درخواست گفت: “ایشان (خاتمی) باغی بر نظام اسلامی است و شرط بازگشت، عمل به همان آیه کریمه الا الذین تابوا و اصلحوا و بیّنوا است”.
پیش از آن جواد کریمی‌قدوسی، نماینده مجلس و عضو جبهه پایداری نیز به نقل از آیت‌الله خامنه‌ای گفته بود که وی با صفت‌هایی چون “یاغی و طغیانگر نسبت به انقلاب” از خاتمی یاد و توصیه کرده که “رسانه‌ها، اصول‌گرایان ونخبگان” علیه وی موضع‌گیری کنند و “نباید فضا برای خاتمی امن شود چون از عناصر اصلی فتنه است”.
