هنوز تب و تاب پذیرش جنسیتی در ۳۶ دانشگاه کشور ادامه دارد که وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با تاکید بر اسلامی کردن دانشگاهها از تغییر ۴۰۰ سرفصل و برنامه درسی و ایجاد ۱۰ دانشگاه ویژه دختران خبر داده است. همزمان مسوولان دانشگاههای مجری پذیرش تک جنسیتی و رییس کمیسیون آموزش مجلس نیز از سیاست جدید پذیرش دانشجو حمایت کردهاند.
کامران دانشجو، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری که از ابتدای حضورش در این وزارتخانه پیگیر “اسلامی شدن دانشگاهها” و “تفکیک جنسیتی” بوده، روز چهارشنبه در در جمع اعضای شورای مرکزی تشکلهای اسلامی استادان گفته است: “باید به دنبال دانشگاهی باشیم که در آن اخلاق وعلم و احکام شرع مقدس اسلام جاری و ساری باشد.”
رئیس ستاد انتخابات وزارت کشور در زمان برگزاری انتخابات جنجالی ریاست جمهوری دهم که در کابینه جدید به طوری غیرمنتظره به وزارت علوم رفت،
”تغییر ۴۰۰ سرفصل و برنامه درسی دانشگاهها، ایجاد ۱۰ دانشگاه ویژه دختران، بازگشت گفتمان انقلاب، اصرار برجاری و ساری کردن احکام شرع مقدس اسلام، حرکت به سوی علم توامان با دین و تولید علم جهت دار” را سرفصلهای اقدامات وزارتخانه تحت ریاست خود عنوان کرده است.
او معتقد است: “اگر ایجاد دانشگاه به سبک غربی را گسترش دهیم، هیچ مخالفتی از سوی دشمن ابراز نمیشود، زیرا با سرمایه خودمان فرهنگ غرب را در کشور خودمان گسترش می دهیم و مشکل اساسی دانشگاههای ما این بوده است که هم در محتوا و هم در شکل و مناسبات در زمانی که غرب گرایی به غرب ستایی تبدیل شده بود یعنی در زمان رضاخان عینا از غرب کپی داری شد.”
دانشجو اکنون برادرش را در سمت ریاست دانشگاه آزاد اسلامی میبیند و تمامی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی کشور زیر نظر او و برادرش اداره میشود. او میگوید که “هنوز با تحقق دانشگاه اسلامی فاصله زیادی داریم” اما در عین حال از تغییرات در دستور کار راضی است: “دشمن از پیشرفتههای صورت گرفته در دانشگاهها عصبانی است و به همین دلیل در رسانههای استکباری از جمله صدای آمریکا و بی بی سی فارسی هرروز آموزش عالی کشور را زیر سئوال برده و مورد حمله قرار می دهند. البته بنا به فرموده رهبر کبیر انقلاب اسلامی، عصبانیت غرب، درستی کار جامعه دانشگاهی اعم از اساتید گرامی، دانشجویان عزیزو کارمندان شریف دانشگاهها را نشان میدهد و به گفته شهید مظلوم بهشتی، غرب می تواند از این عصبانیت بمیرد.”
وزیر علوم این سیاستها را مورد تایید مجموعه دولت میداند و تاکید میکند: “اسلامی شدن دانشگاهها که مورد حمایت بخش اعظم جامعه است باید یک مطالبه فراگیر و عمومی شود تا کاملا تحقق یابد.”
اسلامی شدن فقط تفکیک جنسیتی نیست
محمدمهدی زاهدی که در دولت نهم وزیر علوم بود، اکنون ریاست کمیسیون آموزش مجلس را برعهده دارد. بخشی از سیاستهای جدید در مورد دانشجوها و دانشگاهیان، به ویژه طرح بازنشسته کردن اساتید مستقل و منتقد از دوره او آغاز شده است. زاهدی همچنان مدافع عملکرد وزارت علوم است اما در عین حال تذکر میدهد که “منظور از اسلامی شدن دانشگاهها، جدا کردن دختر و پسر نیست.”
او توضیح میدهد: “کمیسیون برنامهای در این زمینه ندارد و شورای انقلاب فرهنگی باید تصمیم بگیرد.اما تفکیک یک سیاست کلان نیست. هدف اساسی اسلامی شدن دانشگاهها است،که اگر تمامی ابعاد آن پیاده شود یقینا مطالبه عمومی حتی در میان دانشگاهها، جدایی است.”
زاهدی همچنین منتقد رسانهها در این حوزه است: “اسلامی شدن را درست تعریف نکردیم و رسانهها هم هدف را جدا سازی دختر و پسر عنوان می کنند اما هدف از اسلامی شدن این نیست.هدف این است که مجموعه خروجی دانشگاه نیروهای متخصص، متعهد و با مهارتی که باشند که بتوانند گره گشایی کنند.بتوانند تولید علم را با سرعت ارتقا دهند و بتوانند بر جمعیت علمی کشور را ایجاد کند.اینکه الان در برخی دانشگاهها مانند علامه طباطبایی دختران و پسران را از هم جدا کردند به معنای اسلامی شدن نیست، چون تعداد دانشجویان دختر زیاد بود پردیس جدا ایجاد کردند که این خوب است چون راحت تر می توانند تحصیل کنند،پس اگر بستر آن در دانشگاهی فراهم باشد مناسب است که انجام شود.”
مدیران پنج دانشگاه کشور هم که در سال تحصیلی جدید مجری پذیرش تک جنسیتی شدهاند، از سیاست جدید خود دفاع میکنند.
دانشگاه محقق اردبیلی در ۲۴ رشته پذیرش دانشجویان دختر را صفر کرده است اما دکتر مسعود گنجی، رییس دانشگاه میگوید: “پذیرش دانشجویان دختر در این رشته ها حذف نشده بلکه دو ظرفیتی شده است. بدین گونه که اگر دو روانشناسی عمومی و بالینی در دانشگاه تدریس میشود مهرماه یکی از این روانشناسیها به دانشجویان دختر و یکی به دانشجویان پسر اختصاص داده میشود و در بهمن ماه پذیرش بالعکس خواهد بود.”
به گفته او دانشجویان دختر در نوبت بهمن ماه پذیرش میشوند تا ظرفیتهای بهمن ماه خالی نماند.
دکتر محمد حسین رامشت، رییس دانشگاه اصفهان هم دلیل عدم پذیرش دانشجویان دختر در برخی رشتهها را شرکت نکردن خانمها در آن رشتهها و یا شرکت محدود آنها عنوان کرده است.
او میگوید: “در بررسی که صورت گرفت مشخص شد ۹۸ درصد خانم های فارغ التحصیل رشته معدن در این رشته مشغول به کار نیستند این درحالی است که هزینهای که در طول دوره دانشجویی صرف دانشجو میشود باید بازگشت داشته باشد.”
به گفته رامشت برخی رشتهها هم که ۹۵ درصد متقاضی آن را دختران تشکیل میدادند، دخترانه شدند.
همچنین دکتر حسن زمانیان، رئیس دانشگاه لرستان توضیح داده است: “برخی رشتهها ماهیت مردانه دارند و باید مرد پذیرش کرد. مانند رشته دامپزشکی که ماهیت آنها مردانه است و نیاز است که هر ساعت از شبانه روز برای کار دامپزشکی در روستا حاضر شد و این کار از عهده مردان بر میآید.”
معاون آموزشی دانشگاه سیستان بلوچستان هم نبود امکانات و رییس دانشگاه صنعت نفت هم عدم نیاز صنعت نفت به متخصص زن را دلیل سیاست جدید دانشگاه در پذیرش دانشجو عنوان کردهاند.
از مخالفت نمایشی احمدینژاد خبری نیست
هنگامی که دانشجو نخستین بار در دفاع از اسلامی کردن دانشگاهها و سیاست تفکیک جنسیتی عنوان کرد “چرا باید نسبت به اختلاط دختر و پسر در دانشگاه بی تفاوت باشیم، اگر بخواهیم جلو این اختلاط را بگیریم برخی آن را یک ناهنجاری می دانند.” رییس وقت کمیسیون آموزش مخالف بود و گفت: “ما وضعیت دانشگاه ها را نامطلوب تر از جامعه نمیدانیم و تفکیک جنسیتی تا به آنجا می تواند پیش رود و انجام گیرد که ضربهای به برنامه تحصیلی دانشجویان وارد نکند… جداسازی دختر پسر در دانشگاهها مفهومی ندارد چرا که این دو جنس در جامعه باید در کنار یکدیگر کار کنند و همان رابطهای که در جامعه میان زن و مرد حاکم است در دانشگاهها نیز وجود دارد.”
مخالفت محمود احمدینژاد هم نقشه کامران دانشجو را تا مدتی کوتاه از دستور کار خارج کرد اما حالا با اجرایی شدن پذیرش جنسیتی و تشریح برنامههای وزارت علوم، دیگر از مخالفت رسانهای رییس دولت خبری نیست و رییس کمیسیون آموزش هم موافق است. آیا سال آخر دولت دهم، موعد اجرای برنامههای مورد نظر اصولگرایان مدافع حاکمیت خواهد بود؟