در شرایطی که در ماه های اخیر انتقاد از فعالیت های اقتصادی سپاه پاسداران افزایش یافته و اخیرا احمد توکلی نماینده اصولگرای مجلس نیز در گفت وگویی سپاه را “کاسب” خوانده است، فرماندهان این نهاد نظامی از کشته شدن یکی از فرماندهان ارشد نیروی قدس سپاه برای پاسخ به منتقدان بهره برداری کرده و مدعی شده اند که کشته شدن چند عضو این نهاد نظامی، نشانه “گذشتن از علایق مادی” است و منتقدان سپاه دچار اشتباه اند.
در همین راستا سخنگوی سپاه پاسداران با انتشار یادداشتی در وبسایت رسمی این نهاد نظامی نوشت: “شناسنامه سپاه با ایثار، شهادت و عمل به تکلیف همراه بوده است و کارنامه و عملکردش گویای موفقیتها وتوانمندیهای گوناگون در عرصههای مختلف است. سپاه به عنوان یک نهاد کاملا مردمی که برخاسته از متن جامعه انقلابی و اسلامی است همواره با آرمانهای این انقلاب و مردم همزاد و همراه بوده است و اگر چنین نبود ایثار و شهادت نیز در آن معنی پیدا نمیکرد.”
سرتیپ پاسدار رمضان شریف در این مقاله با اشاره به کشته شدن ۲ تن از فرماندهان سپاه در ماه های اخیر در سوریه و عراق مدعی شده که این موضوع “گویای این واقعیت است که سپاه یک نهاد آرمان خواه و تکلیف گرا است که با گذشتن از علایق مادی، تمامی داشتههای خود را به اذن و هدایت ولی در راه خدا و خدمت به مردم وارد میدان کرده و بهترین و عزیزترین سرمایهها و نیروهای خود را نیز سپر بلای اسلام و ملت عزیز ایران ساخته است.”
این مقام ارشد سپاه تاکید کرده: “آنهایی که با تحلیلهای گوناگون در تلاش هستند تا عملکرد سپاه را مورد سوال قرار دهند، از واقعیتهایی که در «عمق استراتژیک ایران اسلامی» میگذرد ناآگاهند و نمیدانند در اتاقهای فکر و نهادهای امنیتی قدرتهای غربی درباره این منطقه چه طراحی هایی صورت میگیرد، در واقع آنها از این مسئله بی خبر هستند که تمامی طرحها و برنامههای دنیای سلطه و استکبار برای به زانو درآوردن ایران اسلامی است. اگر ما در خط مقدم جبهه با آنان روبرو نشویم باید با پرداخت هزینههای سنگین به مقابله با آنها در درون مرزهای خود بپردازیم.”
به نوشته رمضان شریف “کسانی که سپاه را با معیارهای سیاسی و اقتصادی میسنجند بدانند سخت در اشتباهند؛ چون سپاه در عمل و با آگاهی، دوراندیشی و قاطعیت اثبات کرده است با وجود تمامی فرصتها هیچگاه خود را وارد بازیهای بی حاصل نکرده است.”
این یادداشت در شرایطی منتشر شده است که یک روز پیشتر محمدحسین صفارهرندی نیز در اظهاراتی با محتوایی مشابه درجریان یک سخنرانی در دزفول گفته بود: “به رغم تمام تهمت ها و افتراها، باز هم وقتی مشاهده می کنم کسانی را که جان فداهای دوران دفاع مقدس بوده اند پس از آن هم سنگر را ترک نکرده اند و پای عهد پیشین خود ایستاده اند و خود را طلبکار انقلاب نمی دانند، آدم خوشحال می شود. این چشمه جوشان کوثر الهی است که در دلهای منور به نور معرفت شما جاریست.”
مشاور فرهنگی سپاه همچنین در جریان سخنرانی “چهارمین نشست رزمندگان دفاع مقدس” دزفول با اشاره به حضور اعضای این نهاد نظامی در کشورهای درگیر جنگ، همچون سوریه و عراق خطاب به اعضای سپاه تاکید کرده بود: “چرا برخی ها با این هیمنه ای که می بینند درگیر می شوند؟ این بی معرفتی نیست که بیاییم و بگوییم که سپاه چون رسانه و پول و اسلحه و غیره دارد، پس باید بال و پرش را چید؟ چرا زمانی که سپاه ریشه های دشمن را زده و خود را تا پشت خیمه های معاویه رسانده و در منطقه دارد این کارها را می کند، باید در داخل و توسط عده ای از دوستان داخلی طعنه بشنود؟”
او همچنین مدعی شده بود: “الان که ما داریم به قُله می رسیم، اگر بدانید که طعم سرازیر شدن از قُله چیست، جا نمی زنید؛ اگر کسانی هم نفس کم آورده اند یا جا زده اند باید خِیرکششان کنیم به سمت قُله، با دلداری و با زبان بازی.”
هفته نامه صبح صادق نیز در شماره اخیر خود در مقاله ای از اظهارات احمدتوکلی نماینده اصولگرای مجلس با “ماهنامه سیاسی اجتماعی تربیت” متعلق به وزارت آموزش و پروش و “کاسب خواندن” سپاه انتقاد کرده است.
ارگان سیاسی سپاه نوشته: “دشمنان خارجی و برخی جریانات مسئلهدار داخلی، برای دشمنی با نهاد مؤثری چون سپاه، دلایل قانعکننده خود را دارند، اما همراهی برخی در داخل با این موج سپاههراسی، آن هم در وزارتخانه مهمی چون آموزشوپرورش، جای تأمل بسیار دارد.”
در این مقاله همچنین خطاب به منتقدان سپاه آمده است: “اگر همین سپاهی که این چنین ناجوانمردانه به آن میتازید، نبود، داعش الآن کجا بود؟! و باید در کجا با او روبهرو میشدیم؟! تضعیف سپاه امروز، خیانتی است که فقط دشمنان کشور و نظام از آن سود میبرند و با سیاست منفعل کردن و ناکارآمدی آن به اجرا درآمده است؛ موضوع مهمی که باید به آن دقت کرد و در دام دشمن نیفتاد.”
احمد توکلی در گفت و گوی خود با عنوان “فساد داخلی، تهدیدی جدیتر از دشمن خارجی” در نشریه داخلی “تربیت” وجود فساد در فعالیت های اقتصادی سپاه را تایید کرده بود.
این نماینده اصولگرای مجلس در پاسخ به این پرسش که “اگر یکی از سران قوا اعتقاد داشته باشد که جایی که تفنگ و رسانه و پول و… جمع هست، قطعاً فاسد میشود، آیا حق با آن رئیس قوا نیست؟” گفته: “بله این سخن درباره سپاه است، ولی همین رئیس قوه کارهایی را میسپارد به قرارگاه خاتمالانبیاء. سپاه و ارتش طبق قانون اساسی در زمان صلح میتوانند از امکانات خود در زمینه توسعه کشور استفاده کنند، ولی این معنی کاسبی نمیدهد الان بعضی اقدامات اینها «کاسبی» است. بانک تأسیس میکنند و آن هم چه بانکی! بانک انصار که برای سپاه است در سال ۹۱ به اندازه ۴.۹۹ درصد کل سرمایه پرداخت شده، سود خالص داشته، این محال است که سالم باشد.”
او در بخش دیگری از این گفت و گو تاکید کرده بود: “می توان بزرگراه شمال را به سپاه داد، اما اگر سپاه بخواهد به دیگری واگذار کند، فساد ایجاد می کند.”
اشاره احمد توکلی به واگذاری پروژه آزادراه تهران-ـ شمال است که در دولت محمود احمدی نژاد انجام گرفته و هزینه های آن از محل بودجه پرداخت شده اما ساخته نشده و به سرانجامی نرسیده است.
البته پیش از احمدتوکلی ،حسن روحانی ۱۷ آذرماه در جریان “همایش ملی ارتقای سلامت اداری و مبارزه با فساد” گفته بود: “اگر تفنگ، پول، روزنامه، سایت و تبلیغات یک جا جمع شود حتما فساد درست میشود پس دنیا عقلش رسیده است که این قدرتها را تفکیک کرده است.”
رییس دولت جمهوری اسلامی البته بدون اشاره به نهاد خاصی و با تکرار اینکه “اگر اطلاعات، تفنگ، پول، سرمایه، سایت، روزنامه و خبرگزاری را همه یکجا جمع کنیم ابوذر و سلمان هم فاسد میشوند” تصریح کرده بود: “حتی آنجا که اولویتها را عوض کنیم یعنی به جای آنکه جاده بسازیم، به سراغ ساختن سد برویم فساد اتفاق افتاده است پس در اولویت برنامهها و تخصیص منابع نیز اگر عادلانه عمل نشود به معنای فساد است.”
هرچند حسن روحانی در اظهارات خود نامی از نهادی نبرده بود اما سپاه پاسداران تنها نهادی در جمهوری اسلامی است که هم نظامی است و هم فعالیت های اقتصادی انجام می دهد. این نهاد نظامی همچنین در سالهای اخیر خبرگزاری ها، روزنامه ها و وبسایت های زیادی راه اندازی کرده و از چند سال گذشته با ایجاد رسمی سازمان اطلاعات سپاه به موازات وزارت اطلاعات، که تحت نظر دولت است، فعالیت های امنیتی انجام می دهد.
سپاه پاسداران و بسیج به عنوان نهادهای نظامی زیر مجموعه رهبر جمهوری اسلامی در سال های اخیر، به ویژه از سال ۱۳۸۴ و پس از روی کار آمدن محمود احمدی نژاد، علاوه بر دریافت بودجه های کلان تحت عنوان نهادهای نظامی، با تاسیس بانک، حضوردر مناقصه های نفتی و پتروشیمی، تاسیسات دریایی و نفتی، سد و راه سازی، هتل داری، تصاحب باشگاه های ورزشی، مخابرات و… به عرصه اقتصاد کشور ورود کرده و بخش های بزرگی از آن را در اختیار گرفته اند. تداوم این حضور از ابتدای روی کارآمدن دولت جدید همچنان به عنوان یکی از چالش های حسن روحانی در سالهای پیش رو به شمار می رود.
از سوی دیگر به نظر می رسد مقامات ارشد سپاه جدا از بهره برداری از کشته شدن تعدادی از فرماندهان خود در خارج از مرزها برای پاسخ به منتقدان فعالیت اقتصادی این نهاد نظامی، همزمان تلاش می کنند تا از این موضوع پاسخی به منتقدان حضور نیروهای نظامی جمهوری اسلامی در کشورهای دیگر و صرف هزینه برای آن را نیز بدهند.
حضور سپاه پاسداران در کشورهایی همچون لبنان، سوریه و عراق پیش از این انتقاداتی را در پی داشته است که گاهی مقامات ارشد این نهاد نظامی به آن اشاره کرده اند. از جمله خردادماه سال جاری حجت الاسلام علی سعیدی نماینده رهبر جمهوری اسلامی گفته بود: “میگویند چرا هزینه فلسطین را باید ملت ایران بپردازد. کسانی که میدانند اگر سوریه از این گردونه خارج شود چه بلایی بر سر ما میآید، میفهمند نقش ما در این معادله چه بوده است. تقابل ما با اسرائیل برگرفته از نگاه مبنایی و استراتژیک است.”
وی همچنین تاکید کرده بود: “هدف جنگ ۳۳ روزه ما بودیم، چرا که امروز این ما هستیم که آمریکا را به گوشه رینگ بردهایم و نمیدانم چرا برخی از خواص توجهی نمیکنند.”
سرلشکرپاسدار قاسم سلیمانی هم شهریورماه سال گذشته در سخنرانی خود در اجلاس خبرگان رهبری گفته بود: “عدهای انتقاد میکنند که چرا ما از سوریه اینقدر حمایت میکنیم که باید در پاسخ آنها گفت که ما به تبلیغات دشمن توجه نداریم چرا که سوریه خط مقدم مقاومت بوده و این واقعیت انکارناپذیر است؛ ما وظیفه داریم از مسلمانان حمایت کنیم زیرا آنها زیر فشار و ظلم هستند.”