تلاش جناح ها برای تاثیرگذاری
بر مجلس

نویسنده
حسین محمدی

» شکل دادن به آخرین سال پارلمان نهم

با نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات هیات رییسه مجلس، ائتلاف میان گروه‌های سیاسی در مجلس و تلاش طیف‌های مختلف برای کسب کرسی در هیات‌رییسه آغاز شده است. دو فراکسیون اصول‌گرایان و رهروان ولایت، فراکسیون‌های اصلی مجلس، در حال رایزنی برای تصمیم‌گیری درباره نحوه حضور در این انتخابات هستند.

به نظر می‌رسد تنها پستی که احتمالا رقابت سختی در آن وجود نداشته باشد، رییس مجلس است. علی لاریجانی احتمالا مانند دو انتخابات گذشته هیات‌رییسه، بدون رقیب جدی،‌بار دیگر به این سمت انتخاب خواهد شد. گفته می شود مهم ترین عاملی که علی لاریجانی را در سمت خود مصون می دارد اطمینان نمایندگان مجلس از موافقت رهبر جمهوری اسلامی با ریاست علی لاریجانی است.

امیرحسین قاضی‌زاده، عضو شورای مرکزی فراکسیون اصول‌گرایان، در این‌باره به ایرنا گفت که این فراکسیون “در مقابل آقای لاریجانی کاندیدایی” نخواهد داشت. به گفته قاضی‌زاده فراکسیون اصول‌گرایان به دنبال آن است که “با فراکسیون رهروان ولایت یک لیست مشترک” ارائه کند، اما اگراین اتفاق ممکن نشود “دوستانمان در فراکسیون اصولگرایان مجلس طبق سنوات گذشته افرادی که فکر می کنند مناسب هستند را معرفی خواهند کرد”.

با این حال به نظر می‌رسد که اوضاع برای فراکسیون رهروان ولایت، فراکسیون اکثریت مجلس که حامی علی لاریجانی است، متفاوت باشد. این فراکسیون در انتخابات سال گذشته برخی کرسی‌های خود را از دست داد. شاید به همین دلیل باشد که کاظم جلالی، رییس این فراکسیون و رییس مرکز پژوهش‌های مجلس، درباره موضع این فراکسیون برای انتخابات هیات‌رییسه گفت: “با دوستان‌مان در فراکسیون رهروان ولایت در حال رایزنی و گفت‌وگو هستیم تا اقدامات مناسبی را برای انتخابات هیات‌رییسه انجام دهیم”.

در انتخابات سال گذشته هیات رییسه مجلس علی لاریجانی با ۱۸۷ رای به عنوان رییس انتخاب شده بود. ابوترابی‌فرد کاندیدای فراکسیون اصول‌گرایان برای نیابت مجلس بود که با ۲۰۰ رای - بیش از آرای لاریجانی - به عنوان نایب رییس اول انتخاب شد. علاوه بر این که محمدرضا باهنر با رای کمتر از ابوترابی به مقام نایب رییس دوم مجلس تنزل یافت، ضرغام صادقی، از اعضای شورای مرکزی فراکسیون اصول‌گرایان مجلس، به عنوان یکی از دبیران هیات‌رییسه مجلس انتخاب شد. مهرداد بذرپاش، از اعضای جبهه پایداری و نزدیکان محمود احمدی‌نژاد، نیز به عنوان دبیر، وارد ترکیب هیات رییسه مجلس شده بود.

تحلیلگران این تغییرها در قالب هیات رییسه را پیامی برای لاریجانی و نشانه ای از درگیری های آتی این مجلس با دولت روحانی دیدند. چنان که بعدا هم همین روند شکل گرفت.

وب‌سایت خرداد، نزدیک به اصلاح‌طلبان، درتحلیلی پیرامون وضعیت فعلی هیات رییسه مجلس نوشت: “ابوترایی‌فرد و باهنر هر چند کارت عضویت رهروان را در جیب دارند اما طی یک سال گذشته رفتارشان بیشتر به سمت فراکسیون اصولگرایان و طیف مخالف دولت متمایل بوده است. اشاره مستقیم این عضو جبهه پایداری به نامزدی باهنر برای نایب‌رییسی مجلس می‌تواند بیش از پیش بیانگر آن باشد که منظور فراکسیون اقلیت از ائتلاف با رهروانی‌ها چیست. آنها همچنان همان برنامه‌ای را برای پیشبرد معادلات خود در بهارستان پی می‌گیرند که آخرین روز مردادماه سال گذشته و در جریان استیضاح رضا فرجی‌دانا از آن رونمایی کردند؛ فاصله انداختن بین طیف لاریجانی و باهنر در فراکسیون رهروان با نزدیک شدن به باهنر و حامیان او”.

سال گذشته خبرگزاری تسنیم در تحلیل آرای کاندیداهای هیات رییسه مجلس نوشته بود: “لاریجانی سال گذشته توانسته بود نظر ۲۱۳ رای از ۲۵۲ رای ماخوذه (معادل۸۴.۵ درصد آرا) را از آن خود کند و از این حیث، با کاهش حدودا ۱۴ درصدی آرای خود روبه‌رو شد. آرای محمدرضا باهنر نیز در این دوره از انتخابات هیات‌رییسه مجلس، کاهشی ۱۱ درصدی داشته و وی در این دوره تنها موفق به کسب رای ۶۴ درصد از نمایندگان شده است”.

مجلس نهم که با اکثریت قاطعی از اصول‌گرایان تشکیل شده است، شامل دو فراکسیون اصلی اصول‌گرایان و رهروان ولایت است. فراکسیون رهروان ولایت در واقع حامیان علی لاریجانی، رییس مجلس، هستند. با این حال پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری، برخی نمایندگان - علی مطهری، علی‌رضا محجوب و عابد فتاحی - تلاش کردند تا فراکسیونی با نام اعتدال را در مجلس تشکیل دهند. فراکسیونی که گفته می‌شود حدود صد عضو خواهد داشت. تلاشی که در نهایت ناتمام ماند و به نتیجه نرسید.

گرچه اصول‌گرایان از فراکسیون رهروان ولایت به عنوان فراکسیون حامی دولت نام می‌برند، اما برخی نمایندگان مجلس نظر دیگری در این زمینه دارند. پیش از این ابراهیم نکو گفته بود که فراکسیون حامی لاریجانی، مسوولیت حملات به دولت را به عهده دارد: “الان قسمت مهمی از مدیریت حمله به وزارت امور خارجه یا وزارت علوم و ارشاد و یا حتی وزارت نفت با فراکسیون رهروان است. این هم مستقیما به تمایل لیدرهای این فراکسیون برای وجود چنین شرایطی بر می گردد. اینها مثلا در جریان کارت های زردی که به دولت داده شد کاملا تاثیر مستقیم داشتند و به نفع مخالفان دولت عمل کردند. به هر حال لیدرهای فراکسیون رهروان در جریان مناسباتش با دولت صادقانه کار نمی کنند ژست سیاسی آنها ربطی به ماهیت رفتارهایشان ندارد”.