همزمان با سفر تیم مذاکرهکننده هسته‌ای به نیویورک برای ادامه گفت‌وگوهای هسته‌ای، نمایندگان مجلس طرحی را تهیه کرده‌اند که براساس آن “توافق ایران با ۱+۵ بدون تصویب در صحن علنی هیچ ضمانت اجرایی نخواهد داشت و اعتبارش منوط به مجوز مجلس خواهد بود”. در تحولی دیگر حمید رسایی نیز از کلید خوردن سوال از روحانی در مجلس به دلیل عدم انتشار فکت‌شیت ایرانی خبر داد.
حسین نقوی‌حسینی، سخن‌گوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، از تهیه طرحی دو فوریتی در مجلس خبر داد که براساس آن هرگونه توافق ایران با گروه ۱+۵ تنها در صورت تصویب مجلس معتبر خواهد بود. به گفته این نماینده مجلس “طبق این طرح، مقرر شده هیاتی هفت‌نفره بر روند مذاکرات هسته‌ای نظارت و گزارش آن را به هیات رییسه مجلس ارائه کنند”.
هفته گذشته نیز بیش از دویست نماینده مجلس در بیانیه‌ای، خواستار آن شده بودند که در این مذاکرات “برای تحقیق و توسعه در غنی‌سازی” محدودیتی در نظر گرفته نشود.
این طرح در حالی تهیه شده که پیش از این طرف ایرانی از اقدام‌های کنگره آمریکا برای زیر نظر گرفتن مذاکرات و تایید آن با نظر کنگره انتقاد کرده بود. عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکرهکننده ایران، نیز گفته بود که تیم مذاکرهکننده درباره اقدام‌های کنگره “گفت‌وگوهای سازنده‌ای” با آمریکا داشته.
از سوی دیگر حمید رسایی، نماینده عضو جبهه پایداری در مجلس، از آغاز جمع کردن امضا برای طرح سوال از روحانی در صحن علنی مجلس خبر داد. به گفته رسایی خودداری دولت از انتشار فکت شیت ایرانی، دلیل این مساله است.
به گفته رسایی “۲۱۳ نماینده مجلس در نامه این مطالبه رهبر انقلاب را به دولت یادآوری کرده اند تا جزییات توافقات به مردم و نمایندگان ارائه شود اما آقای روحانی قصد چنین کاری را ندارد و این یعنی نتیجه مذاکرات برد-برد نیست و ما از رییس جمهور سوال می‌کنیم تا ایشان توضیح دهد که دلیل استنکاف از مطالبه رهبری انقلاب و ارائه جزییات توافقات به مردم چیست”.
نایب‌رییس کمیسیون اصل ۹۰ محلس هفته گذشته در تذکری علنی با اشاره به بحث‌ها و درخواست‌ها درباره انتشار فکت شیت ایرانی درباره گفت‌وگوهای هسته‌ای در لوزان سوییس، گفته بود: “صحبت‌های روحانی و ظریف تناقض دارد و این تناقض ها هیچ فایده‌ای ندارد. ما سوال از ظریف را هفته آینده مطرح می‌کنیم و اگر قانع نشویم سوال از رییس جمهور در این مورد باید مطرح شود”.
براساس اصل ۸۸ قانون اساسی “در هر مورد که حداقل یک چهارم کل نمایندگان مجلس شورای اسلامی از رییس جمهور و یا هر یک از نمایندگان از وزیر مسوول، درباره یکی از وظایف آنان سوال کنند، رییس جمهور یا وزیر موظف است در مجلس حاضر شود و به سوال جواب دهد و این جواب نباید در مورد رییس جمهور بیش از یک ماه و در مورد وزیر بیش از ده روز به تاخیر افتد مگر با عذر موجه به تشخیص مجلس شورای اسلامی”.
در حال حاضر نیز در صورت امضای یک چهارم نمایندگان مجلس، هیات‌رییسه موظف است متن سوال را برای رییس‌جمهوری بفرستد. در یک هفته نماینده رییس جمهوری باید در کمیسیون مربوطه حضور یابد و در صورت عدم اقناع سوال کنندگان، ظرف یک ماه خود رییس‌جمهوری باید در صحن علنی حاضر شود و پاسخ دهد و در نهایت چنانچه مجلس از این پاسخ قانع نشود، موضوع به قوه قضاییه ارجاع داده خواهد شد.
تنها رییس جمهوری که تاکنون برای پاسخ به سوال‌های نمایندگان به مجلس احضار شده، محمود احمدی‌نژاد است. او اسفند ماه سال ۹۰ و پس از ۵ سال تلاش برخی نمایندگان مجلس، برای پاسخ به سوال‌های نمایندگان به مجلس آمد، گرچه پاسخ‌های وی و برخوردش با نمایندگان - که با لحنی طنزآلود بیان شد - با اعتراض‌های مختلفی روبه‌رو شد.
حدود دو هفته پیش آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری‌اسلامی، از دولت دعوت کرده بود که با برگزاری جلساتی با منتقدان مذاکرات، حرف‌های آنان را بشنود. چند روز پس از این سخنان عباس عراقچی، عضو ارشد تیم‌مذاکره‌کننده هسته‌ای گفته بود که نخستین جلسه میان تیم مذاکره کننده و منتقدان گفت‌وگوها انجام شده است. جلسه‌ای که با انتقاد رجانیوز مواجه شد.
سخنان آیت‌الله خامنه‌ای در نخستین موضع‌گیری وی درباره گفت‌وگوهای لوزان، اصول‌گرایان را بیش از پیش تشویق کرد که خواستار انتشار جزییات مذاکرات شوند. رهبر ایران در دیدار با مداحان پیرامون مذاکرات گفته بود: “مسوولین باید بیایندمردم را و بخصوص نخبگان را از جزییات و واقعیات مطلع کنند؛ ما چیز محرمانه نداریم، چیز مخفی نداریم. این مصداق هم‌دلی با مردم است”.
علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی، اما درباره انتشار فکت‌شیت گفته بود: “همین سخنانی که بنده و آقای ظریف و عراقچی ایراد کرده‌ایم همه این‌ها فکت شیت است. اکنون نه این‌که ما فکت شیتی نداشته باشیم، داریم، اما مسوولیت این امر برعهده مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران است که دکتر ظریف است و می‌تواند با دکتر روحانی اگر صلاح دانستند منتشر کنند”.
صالحی پیش از این گفته بود که فک‌شیت ایرانی با همکاری سازمان انرژی اتمی و وزارت امورخارجه تهیه شده و در اختیارظریف است و در صورت صلاح‌دید وی منتشر خواهد شد. با این حال عباس عراقچی درباره امکان انتشار فک‌شیت گفته بود: “ما فعلا بنای ارائه مکتوب آن را نداریم. فکت شیت ایران همان سخنان مبسوط وزیر امور خارجه است”.
