همزمان با توئیت وزیر خارجه مبنی بر آهسته بودن روند تدوین توافق جامع هسته ای، مدیر کل امور سیاسی و امنیتی این وزارت خانه 5 دلیل برای پیچیده بودن مذاکرات جاری ارائه کرده است. همزمان رئیس ستاد کل نیروهای مسلح برای مذاکره کنندگان شرط و شروط تعیین کرده و روزنامه کیهان نیز بار دیگر به انتقاد از تفاهم لوزان پرداخته است.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی، دیروز توئیتری ارسال کرد تا از روند کند تدوین پیش نویس توافق جامع هسته ای میان تهران و غرب در نیویورک خبر دهد. جواد ظریف در این متن که شامگاه یکشنبه ارسال شد با “مشکل ” توصیف کردن تهیه این پیش نویس خاطرنشان کرده :” آهسته و پیوسته در حال پیشرفت است.”
ظریف که در روزهای اخیر به شدت به خاطر اظهارنظرش در خصوص زندانی نبودن افراد در ایران به خاطر افکار و اندیشه هایشان تحت انتقاد بوده،در پست تازه خود همچنین گوشزد کرده که پیش نویس اولیه با “پرانتز های زیادی” همراه است.
در حالی که ظریف به تهران بازگشته، عباس عراقچی و مجید تخت روانچی، معاونان وزارت خارجه در نیویورک به سر می برند تا به همراه دیپلمات های ارشد اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل بعلاوه آلمان متن توافق جامع را آماده نهایی شدن کنند.
این تلاش‌ها پس از انتشار تفاهم ۱۳ فروردین ماه است که تهران و واشنگتن اعلام کردند به چارچوب نهایی برای رسیدن به توافق جامع دست پیدا کرده‌اند؛ چارچوبی که بر اساس آن ایران فعالیت‌های اتمی خود را به حداقل ممکن و تحت نظارت حداکثری بازرسان بین المللی می‌رساند و در عوض ایالات متحده و جامعه جهانی تحریم‌های کمرشکن نفتی و بانکی را بر می‌دارند.
نگارش متن در نیویورک از روز ۵شنبه آغاز اما خبرش در هیاهوی مصاحبه ظریف با چارلی رز گم شد. روز جمعه عراقچی تصریح کرد که “نخستین پیش‌نویس پر از موارد اختلافی خواهد بود و به قول ما پرانتزهایی خواهد داشت که باید بعداً درباره آنها تصمیم‌گیری شود.”
همزمان حمید بعیدی نژاد،مدیر کل امور سیاسی و امنیت وزارت خارجه روز دوشنبه در خبرگزاری دولت –ـ ایرنا –ـ یادداشتی منتشر کرد که به بررسی چرایی پیچیدگی و سختی مذاکرات تا رسیدن به توافق نهایی پرداخته است.
رئیس تیم کارشناسان جمهوری اسلامی در مذاکرات هسته‌ای ۵ عامل را در این امر دخیل دانسته است : حساسیت و پیچیدگی موضوعات مورد مذاکره، زبان تخصصی مذاکره بین المللی، ضرورت روشن بودن اقدامات و تعهدات، ماهیت چندگانه تفاهم و نهایتا توجه شدید افکار عمومی و رسانه ها.
دو طرف می بایست تا دهم تیرماه متن نهایی توافق جامع را آماده و امضا کنند.
در همین حال رئیس ستاد کل نیروهای مسلح نیز پیامی بسیار طولانی به گروه مذاکره کنندگان فرستاده و برای آن ها خطوط قرمز و شرط و شروط تعیین کرده است.
فیروزآبادی در پیام خود از مذاکره کنندگان خواسته به غرب اجازه ندهند به بهانه نظارت، به حریم “امنیتی و دفاعی” جمهوری اسلامی تجاوز کنند. وی همچنین تصریح کرده :” به هیچ وجه مسئولین نظامی کشور ماذون نیستند بیگانگان را به حریم و حصار امنیتی - دفاعی کشیده راه دهند.”
به نظر می آید این شرط واکنشی به درخواست گروهی از سناتورهای جمهوری خواه و همچنین وزیر دفاع ایالات متحده است که در روزهای اخیر خواستار بازرسی از سایت های نظامی جمهوری اسلامی بر اساس توافق نهایی شده اند. سایت پارچین در اطراف تهران از جمله اصلی ترین سایت های نظامی است که آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز بارها خواستار بازرسی از آن شده است.
شرط دیگر فیروزآبادی که ظاهرا واکنشی به مخالفت غرب با توسعه موشک های بالستیک جمهوری اسلامی است از این قرار است :” مطلقاً توسعه دفاعی کشور، توانایی‌های دفاعی کشور نبایستی در مذاکرات مورد خدشه قرار بگیرد.”
سردار فیروزآبادی از نخستین افراد درصدر نظام اسلامی بود که پس از انتشار تفاهم لوزان به شدت از آن استقبال کرد تا جایی که دست به قلم برد و در نامه ای به رهبر جمهوری اسلامی بابت این تفاهم تبریک گفت.
وی در این نامه خاطرنشان کرده بود که در زیر “سایه هدایت” آیت الله خامنه ای و همچنین “ همت” دولت و مذاکره کنندگان هسته ای “گام دیگری برای احقاق حقوق مسلم نظام جمهوری اسلامی ایران” در مذاکرات لوزان برداشته شد.
گرچه یک هفته بعد آیت الله خامنه ای در جریان یک سخنرانی نگارش چنین نامه های تبریکی را “بی معنا” توصیف کرد، و حالا به نظر می آید پیام تازه وی به ظریف تلاشی برای جبران آن نامه است. فیروزآبادی از سوی نشریات تندرویی مانند کیهان جزو افرادی است که “ذوق زده” خوانده می شوند.
روزنامه کیهان که توسط حسین شریعتمداری اداره می شود دیروز سرمقاله و تیتر یک خود را به انتقاد از مذاکره کنندگان هسته ای و حامیان آن ها اختصاص داد.
کیهان در گزارشی با رو تیتر “ ذوق‌زده‌ها تحویل بگیرند، جان کری: بازرسی از ایران همه روزه و ابدی است ” به مصاحبه وزیر خارجه ایالات متحده با شبکه 10 اسرائیل اشاره کرد که در آن گفته است :” بازرسی‌ها از تأسیسات هسته‌ای ایران تا ابد ادامه دارد و هر روزه خواهد بود.”
طبق تفاهم لوزان بازرسی ها از سایت های نظامی بین 10 تا 25 سال خواهد بود.
محمد ایمانی هم در سرمقاله ای با تیتر “ دولت با این خطا چه می کند؟” همین مساله را پررنگ کرده و نوشته است :” آمریکایی‌ها به عنوان طرف اصلی مذاکرات ظرف چند روز اخیر با صراحت درباره توافق مدنظر خود سخن گفته‌اند تا آن جا که در تناقض انکار ناپذیر با تصریح رئیس‌جمهور محترم و وزیر امور خارجه کشورمان مبنی بر «لغو فوری و همه جانبه تمام تحریم‌ها در یک توافق متوازن 10 ساله» قرار دارد.”
وی با اشاره به اظهارات اخیر مقامات وزارت خارجه نوشته است :” از مجموع این اظهارات چه نتیجه‌ای باید گرفت؟ بازی آمریکا با 17 درصد تحریم‌ها و لغو یا عدم لغو آن کدام نتیجه در خور را می‌تواند داشته باشد که به خیال کسب این نتیجه قریب 2 سال است پیشرفت هسته‌ای خود را متوقف و بعضاً تعطیل کرده‌ایم؟”
