به گفته حسن ضیاءالدینی، مدیر کل دفتر سلامت و تندرستی وزارت آموزش و پرورش، با توجه به اینکه دانشآموزان دختر در دوره دبیرستان با مشکلات بلوغ مواجه هستند، برنامههای مختلفی برای آنها در دستور کار قرار گرفته است. به گفته این مقام مسئول، کار رسیدگی به مشکلات دختران دانشآموز از مدارس شبانهروزی آغاز شده است: “در مجموع ۱۵۰ هزار مدرسه شبانهروزی دخترانه در کشور وجود دارد که آموزشها را آغاز کردیم و رابطان بهداشتی انتخاب شدند تا آموزش لازم به دانشآموزان دختر منتقل شود.”
او اما نگفته رابطان بهداشتی به دانشآموزان آموزشهای جنسی هم خواهند داد یا نه. ضیاءالدینی تنها به کمخونی دختران و طرح “آهنیاری” در مدارس (دادن قرص آهن به دانشآموزان دختر) اشاره کرده است.
کارشناسان حوزه آموزش و جامعهشناسان بارها هشدار دادهاند که “تابو” بودن صحبت و آموزش در خصوص مسائل جنسی در مدارس آسیبهای زیادی برای نوجوانان به دنبال داشته است. در همین ارتباط امانالله قرایی مقدم جامعه به ایسکانیوز گفته است: “باید یک درس کاملا به مسائل جنسی اختصاص داده شود تا از این گمراهی خارج شوند چرا که دوران بلوغ مهمترین دوران فرد تلقی می شود و جزء اساسی ترین و خطرناک ترین دوره ها به شمار می رود.”
“در مدرسه فقط از غسل و حیض شنیدیم”
کارشناسان معتقدند نبود آموزشهای متناسب با سنین بلوغ در مدارس و همچنین تابو بودن صحبت در خصوص مسائل جنسی، دانشآموزان و حتی خانوادهها از دستیابی به اطلاعات جامع محروم میشوند. حتی بعضا دانشآموزان اطلاعات ناقص یا اشتباه را با هم درمیان میگذارند و به مشکلات دامن میزنند. “پریا” دانشآموز سال سوم دبیرستانی در تهران است، او از تجربیات دوران تحصیلش به روز میگوید: “در دوره راهنمایی فقط از معلم دینی درباره پریود یا همان «حیض» و غسل و نجاست و … شنیدم. چیزی که مدرسه درباره پریود به من یاد داد همین بود، درباره سکس که اصلا هیچ حرفی زده نشد. من هر چی میدانم یا از اینترنت است یا از فیلمها و یا از جمع دوستانم.”
پریا میگوید آنقدر با خانوادهاش راحت نیست تا اگر سوالی داشته باشد سراغشان برود: “فکر میکنم دیگر چیزی نیست که در اینترنت پیدا نشود، حالا همه ما خیلی چیزها میدانیم اما با معلمها و … دربارهاش حرف نمیزنیم.”
او اما دوست دارد بتواند آزادانه در کلاس با دیگر همکلاسیها و معلمانش درباره پریود، سکس، روابط دخترها و پسرها و … حرف بزند.
نسرین هزاره مقدم فعال مدنی در این زمینه مینویسد: “مسائل جنسی در جامعه ما یک تابو است. در نظام آموزشی ما صحبت کردن از آن قدغن است، حرف زدن در این مورد بیشرمی است، در خانه ممنوع است، و در مدرسه کاملا قدغن است. این ممنوع بودنها، این خطوط قرمز بیمورد، هرگز نتوانستهاند و نمیتوانند یک واقعیت را حذف کنند: غرایز بشری خطوط قرمز نمی شناسند، اگر سیراب نشوند، اگر با تعقل و آگاهی از یک سری خصیصه های بدوی به مهارت های انسانی تبدیل نشوند، می توانند به سراسر زندگی انسان آتش بزنند.”
به عقیده او انحراف جنسی برای تمام عمر، ناتوانی در برقراری یک ارتباط جنسی سالم، خشونت و طلاق، از ثمرات همین خط قرمزهاست، خط قرمزهایی که همه چیز را از متن به حاشیه خطرناک زندگی نوجوانان و جوانان می رانند. حاشیه هایی که بسیار خطرناکند، چرا که هیچ نقطه امنی در آنها تعریف نشده، هیچ نگاه متخصصانه ای به مسائل آمیزشی و جنسی ندارند.
اما نداشتن مهارتهای لازم در روابط جنسی تنها آسیبهای روانی به دنبال ندارد؛ ایدز و سایر بیماریهایی هم که از این طریق منتقل میشوند سلامت جسم افراد را تهدید میکند. با این حال مسئولان آموزشی کشور معتقدند اطلاعرسانی و آموزش در این خصوص، میل جوانان به رابطه جنسی را افزایش می دهد و باعث بروز انحرافات اخلاقی میشود. تماس جنسی خارج از چارچوب ازدواج از نظر مسئولان تابو محسوب میشود و آگاهیرسانی و آموزش در خصوص داشتن روابط جنسی ایمن، نه تنها درمحیطهای آموزشی انجام نمیشود بلکه نقش آگاهیبخشی در مورد این بیماری، حتی بیرون از محیطهای آموزشی نیز بسیار کمرنگ است.
انوشیروان محسنیبندپی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم شهید بهشتی در تایید اینگونه کاستیها پیشتر به “روز” گفته بود: “متاسفانه برخی فکر میکنند که اگر دانش مردم در زمینهای زیاد شود گرایش هم به آن سمت بیشتر می شود مثلا معتقدند اگر در مدارس تبلیغات ضد سیگار بکنیم عدهای از جوانان به آن متمایل می شوند؛ البته شاید در مرحله اول این جریان تا حدودی به وجود بیاید ولی مطمئنا در نهایت این آگاهی کار خود را خواهد کرد. ما باید در زمینه ایدز کار فرهنگی کنیم و به هر طریقی که شده مردم را از خطرات و راه های انتقال آگاه سازیم. همانطور که در جوامع پیشرفته تر توانسته اند با همین روش تا حدود زیادی بیماری را تحت کنترل دربیاورند.”
هزاره مقدم در این مورد نوشته است: “نتایج تحقیقات آموزشی بسیاری هم نشان می دهد که آموزش جنسی در مدارس برخلاف تصور عامه، هرگز به رواج آمیزش جنسی زودهنگام یا افزایش تحریکات جنسی در جوانان نمی انجامد. یک نمونه از این تحقیقات که درسال ۲۰۰۷، توسط گروهی از محققان جهانی روی تاثیر آموزش جنسی بر رفتار جنسی جوانان انجام شده و نتیجه آن در مجله Adolescent Health یا سلامت نوجوانان چاپ شده، نشان داده است که دو سوم آموزشهای جنسی مدارس در بین ۸۳ مورد مطالعاتی از سراسر جهان به بهبود رفتار جنسی جوانان انجامیده و به تاخیر درآغاز آمیزش های جنسی و کاهش رفتارهای پرخطر منجر شده. این تحقیقات از این نظر جالب است که تایید می کند این آموزشهای جنسی، مستقل از مولفههای فرهنگی و مذهبی جوامع تحت مطالعه همیشه کارایی مثبت داشتهاند.”
افزایش آسیبهای اجتماعی و بیماریهایی نظیر ایدز اما تنها بخشی از مشکلاتی است که عدم آگاهی مردم و به ویژه جوانان رقم میزند. اما آنچه کم و بیش در سیاستهای مسئولان دیده میشود مسکوت گذاشتن هر بحثی است که در آن به رابطه جنسی اشاره شود.
عکس تزئینی است