نوری مالکی نخست وزیر عراق، که مورد حمایت حکومت ایران بود، اعلام کرد که از قدرت کناره گیری میکند. خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران از قول او نوشت: “همواره به ساز و کار قانونی پایبند بوده‌ام و از قانون اساسی دفاع کرده‌ام تا جایی که مرا به قدرت‌طلبی متهم کردند و حال به دلیل اینکه بار دیگر به دوره دیکتاتوری باز نگردیم، از تصدی مجدد پست نخست‌وزیری کناره‌گیری می‌کنم.”
واحد مرکزی خبر، وابسته به تلوزیون دولتی ایران نیز خبر داد که جان کری از کناره گیری نوری مالکی استقبال کرده و گفته است: “تصمیم مهم و شرافتمندانه نوری المالکی را برای حمایت از حیدر العبادی نخست وزیر منتخب در مسیر تلاش‌ها برای تشکیل دولت جدید و ارائه طرحی ملی بر اساس جدول زمانی تعیین شده در قانون اساسی عراق، تحسین می‌کنیم.”
کناره گیری مالکی برخلاف انتظارها با استقبال مقامات ایران مواجه شد. مهمترین واکنش داخلی در این مورد سخنان آیت الله خامنه ای است که در دیدار با مسئولان وزارت خارجه و سفرا و رؤسای نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور گفت: “ان‌شاءالله با تعیین نخست‌وزیر جدید عراق، گره کارها باز و دولت تشکیل می‌شود تا بتواند کار کند و به کسانی که قصد فتنه در عراق داشته و دارند درس خوبی بدهد.” دیگر مسئولان حکومتی نیز از انتخاب نخست وزیر جدید در عراق حمایت کرده اند. از جمله علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی انتخاب حیدر العبادی به نخست وزیری عراق را تبریک گفت و تاکید کرد: “جمهوری اسلامی ایران از روند قانونی طی شده در خصوص انتخاب نخست وزیر جدید عراق حمایت میکند. چارچوب‌های قانونی پیش‌بینی شده در قانون اساسی عراق به عنوان میثاق ملی مبنای انتخاب نخست وزیر توسط فراکسیون اکثریت در پارلمان ملی عراق است.”
در این میان چرخش ناگهانی رسانه های راستگرای ایران، همزمان با چرخش سیاست ایران در عراق قابل توجه است. روزنامه کیهان در گزارشی با عنوان “مالکی به نفع العبادی کنار رفت تیر فتنه‌گران به سنگ خورد” نوشت:” مالکی پنجشنبه با تصمیم به کناره‌گیری از نامزدی نخست‌وزیری عراق، همه دشمنان غربی، منطقه‌ای و داخلی خود و مردم عراق را غافلگیر کرد؛ دولت‌های آمریکا، انگلیس، فرانسه و عربستان طی روزهای اخیر علیه مالکی مواضع تندی اتخاذ می‌کردند و همه مشکلات موجود این کشور را متوجه او می‌دانستند. اما این کشورها هیچگاه فکر نمی‌کردند که مالکی با کناره‌گیری یکباره از نامزدی نخست‌وزیری، همه نقشه‌های آنها را نقش بر آب کند.” نویسنده کیهان معتقد بود: “تصور غربی‌ها این بود که مالکی نه تنها از خواسته خود کوتاه نمی‌آید، بلکه پای نیروهای نظامی و امنیتی را نیز به عرصه سیاسی باز میکند و از آنها به نفع خود بهره می‌گیرد. طبق فرمولی که آمریکا و عربستان در سر داشتند، بروز تفرقه و شکاف سیاسی در بغداد، دست شبه‌نظامیان داعش را برای پیشروی در مناطق مختلف باز می‌گذارد.”
جالب آنکه تا پیش از آن؛ کیهان کناره گیری نوری مالکی را خواسته غرب میدانست و ماندن بر پست نخست وزیری را برآب شدن نقشه غربی ها توصیف میکرد. این روزنامه اواخر خرداد ماه گذشته در یادداشتی با عنوان “قفل و کلید بحران امنیتی غرب عراق” نوشته بود: “در عراق اکثریت حقوق خود را برای رسیدن به تفاهم نادیده گرفته به این امید که دو گروه اقلیت کرد و سنی همکاری بیشتری با دولت در بغداد داشته باشند. امروز این فرضیه باطل شده است به این معنا که رهبران دو گروه یاد شده در عمل نشان داده‌اند که در مواجهه با خطراتی که اقتدار دولت مرکزی و مصالح عالیه عراق را تهدید میکند، سهم خود را ادا نمی‌نمایند”. نویسنده این یادداشت معتقد بود: “ارتش عراق نه فقط تحت فرماندهی نخست وزیر اکثریت بلکه تحت سیاست‌ها و تدابیر اکثریت قرار بگیرد و از طیف‌‌بندی‌ها و فرقه‌گرایی‌ها که آن را در زمان بحران کم‌خاصیت میکند، به دور باشد. دولت اکثریت باید دو طیف کُرد و سنی را مشارکت دهد اما این مشارکت نباید دولت و ارتش را به پاره‌های ناهمگون تبدیل نماید و مانع شکل‌گیری اقتدار مرکزی که رمز پیشرفت هر کشور است، شود.”
کیهان، روز سی ام خرداد نیز در یادداشتی دیگر تاکید کرد: “ایران البته هیچگاه متحدان خود را در بحران تنها نمی‌گذارد و با تمام وجود از آنان دفاع میکند سیاست ایران در مسایل منطقه‌ای کاملا اخلاقی و جوانمردانه است و همه جاذبه سیاست‌های منطقه‌ای ایران، به اخلاقی بودن آن باز می‌گردد. سیاست ایران در مواجهه با بحران امنیتی عراق بر ورود نظامی استوار نیست اما این به معنای انفعال نیست.” کیهان معتقد بود: “تغییر دولت در عراق از طریق تروریزم وحشی آخرین شانس و ابتکار آمریکا به حساب می‌آید. اگر دولت کنونی عراق از این بحران، سربلند بیرون آید، مسلما دولت عراق به اصلاح «نظم کنونی» و مسامحه‌های خسارت‌باری که در اعمال حق حاکمیتی اکثریت انجام شده، مبادرت می‌ورزد.”
کیهان چندی بعد در واکنش به پیشنهاد ابراهیم یزدی، دبیرکل نهضت آزادی ایران که خواستار کناره گیری نخست وزیر عراق شده بود، با خشم نوشت: “ما در عراق از دولت قانونی و منتخب حمایت می‌کنیم و آمریکا درصدد براندازی همین دولت است. […] آمریکا درست مطابق ادبیات آقای یزدی، به جای تخطئه تروریست‌های داعش به تخطئه دولت منتخب عراق پرداخت و مدعی شد وضعیت فعلی به خاطر نادیده گرفتن حقوق سنی‌ها و کردها پیش آمده و باید فراتر از انتخابات و دموکراسی، دولت نجات ملی فراگیر تأسیس شود! “ این روزنامه اضافه کرده بود: “آیا به زعم آقای یزدی باید به تروریست‌های داعشی کرسی و منصب سپرد و مثلاً بنی‌صدرهایی در عراق روی کار بیایند که مستظهر به گروهک‌هایی شبیه سازمان منافقین و نهضت آزادی هستند؟! ثم ماذا؟! آیا آنگاه نباید دور تصاعدی تروریسم و خشونت و آشوب خیابانی و باج‌خواهی در قبال دولت منتخب را شاهد بود؟”
اکنون با چرخش کامل ایران در عراق و کناره گیری اجباری نوری مالکی، کیهان باز هم از پیروزی ایران و شکست غرب نوشته است!
اما این تنها روزنامه کیهان نیست که تغییر موضع داده است. روزنامه جوان، وابسته به سپاه پاسداران، با اشاره به کناره گیری نخست وزیر عراق می نویسد: “به نظر میرسد عراق با انتخاب درست مالکی، به خصوص در قطب بندی‌های منطقه‌ای توانست کشتی نوپای عراق جدید را از امواج و توفان‌های پرتلاطم سهمگین به ساحلی نسبتاً آرام برساند و در عین حال خود نیز در پیروزی بزرگی که در سوریه رقم خورد شریک باشد.” نویسنده روزنامه جوان معتقد است که با این کار خطر دیگری هم رفع شده: “با توجه به اینکه شیعیان العبادی را برای احراز این پست معرفی کرده بود و لذا اگر این انتخاب مورد تأیید نوری مالکی قرار نمی‌گرفت و وی همچنان بر نامزدی خود اصرار و پافشاری میکرد در این صورت این خطر وجود داشت که فواد معصوم با منقضی شدن مهلت قانونی یک ماهه تشکیل دولت فرد دیگری را حتی از بین غیر شیعیان برای احراز پست نخست وزیری معرفی کند که این با بدعتی که به جا می‌گذاشت شیعیان را همانند دوره صدام از عرش به فرش می‌آورد.”
این روزنامه در حالی از کناره گیری مالکی استقبال کرده است که قبلا در نوشته ای دیگر تاکید داشت: “مشروط کردن کمک امریکا به حذف مالکی از قدرت نشان داد که دموکراسی ادعایی غرب روز به روز چهره دروغین خود را بیشتر برملا می‌سازد. در نبرد بین تروریسم خشن و دولت دموکراتیک، امریکا خواستار حذف دولت دموکراتیک است و این نشان می‌دهد که آنچه با امریکا همسو باشد مبنای قضاوت آنان است. مهم نیست این همراهان محصول دموکراسی باشند یا تروریسم.” روزنامه جوان در همین نوشته خواستار “ پاکسازی و اصلاح مدیریت ارتش عراق” و “تشکل بسیج مردمی و جریان مذهبی مسلح” نیز شده بود. این روزنامه پانزدهم مرداد از “تحرکات واشنگتن برای برکناری مالکی” خبر داد و روز بیستم مرداد نیز در حالی که مالکی حاضر به کناره گیری از قدرت نشده بود در یادداشتی با عنوان “آمریکا با کدام‌یک می‌جنگد، داعش یا نوری مالکی؟!“، نوشت: “در انتخابات پارلمانی اخیر ائتلاف نوری مالکی به پیروزی رسیده است و به لحاظ قانونی از این موقعیت برخوردار است که برای بار سوم پست نخست وزیری را به دست بگیرد. در حالی که برخی از مخالفان داخلی، منطقه ای و همچنین بین المللی وی برای جلوگیری از این مسئله طرح تنش سازی در عراق را کلید زده اند که ابراز فعلی آن نیز داعش است.” در ادامه این نوشته تاکید شده بود: “آمریکا و متحدانش تاکید دارند که با خروج مالکی از قدرت دولتی با توافق ملی انتخاب شود. مقصود از توافق ملی خارج کردن قدرت از دست طیف پیروز انتخابات است.”
از سوی دیگر روزنامه وطن امروز هم، که به راستگرایان تندرو ایران نزدیک است، دیروز با انتشار یادداشتی از کناره گیری مالکی استقبال کرد و نوشت: “سرانجام «نوری‌کامل‌محمدحسن المالکی» پس از 8 سال، از سریر قدرت دست کشید تا هم خود عزیز‌تر شود و هم عراق متحد‌تر.” نویسنده این روزنامه معتقد بود: “در حقیقت مالکی بزرگ‌ترین درس دوران زندگی‌اش را با استعفایش داد.او رفت تا بماند.حال فارغ‌التحصیل دانشگاه امام‌صادق(ع) و استاد سابق دانشگاه علامه تهران، اگر هم بخواهد دوباره بر کرسی تدریس بنشیند، کماکان بر جایگاه ارزشمندش به عنوان یکی از ستون‌های اتحاد عراق پا برجا می‌ماند.”
این روزنامه هم قبلا در نوشته های متعدد، رفتن نوری مالکی را توطئه غرب میدانست. از جمله اواخر خرداد ماه گذشته در نوشته ای با عنوان “آمریکا دولت شیعه مالکی را نمی‌خواهد” تاکید کرده بود: “هدف مشخص است؛ نوری المالکی نباید نخست‌وزیر باشد. اگر وی در قدرت باشد داعش هم می‌ماند. مخالفان دولت تشدید ناامنی‌ها را بهانه‌ای خوب برای ناکارآمدی دولت مالکی می‌دانند و تاکید دارند که وی مسبب شرایط فعلی است.” این روزنامه اضافه کرده بود: “اما باید گفت آمریکا بارها در تحمیل خواسته‌های خود به مالکی ناکام مانده است و حتی زمانی‌که بیش از ۳۰۰ هزار نظامی خود را در عراق مستقر کرده بود، نتوانست خواسته‌هایش را به مالکی تحمیل کند.”
به نظر میرسد که راستگرایان ایران، درباره تحولات عراق مسیر عاقلانه ای در پیش گرفته اند: مهم نیست که چه اتفاقی پیش می آید، هر چیزی که در عراق پیش آید، به گونه ای فهمیده خواهد شد که به سود نظام مقدس جمهوری اسلامی باشد.
