“امروز گرفتار نگاه مردانه‌ای هستیم که علت همه مفاسد در جامعه را زنان می‌داند.” این را معاون سیاسی و اجتماعی استاندار تهران گفته و ادامه داده است: “بدحجابی زنان در حال تبدیل شدن به یک معضل است و این وضعیت قابل دفاع نیست اما زنان به عنوان تنها عامل آن شناخته شوند. گویا معتقد نیستند که چشم چرانی گناه کبیره‌ای است.” او با اشاره به تجمعاتی که سال گذشته در اعتراض به وضع حجاب برگزار شد، افزوده: “افرادی که بدون توجه به مواضع قانونی ابتدا در میدان فاطمی و سپس جلوی مجلس تجمع می کنند، آیا قانون‌مدارند؟” این مقام وزارت کشور در حالی از رویکرد نیروهای حزب‌الله در مواجهه با مساله حجاب انتقاد کرده که هفته پیش انصار حزب‌الله در سالگرد تجمع جنجالی سال پیش، تهدید کرده بود که در صورت صدور مجوز حضور زنان در ورزشگاهها “وارد میدان عمل” خواهد شد.
علاوه بر این حزب‌الله سال گذشته قصد داشت با راه‌اندازی گشت‌های موتوری به امر به معروف و نهی از منکر بپردازد که آن‌جا هم با مخالفت وزارت کشور روبه‌رو شد و ناکام ماند. اظهارنظرهای اخیر این نیروها اما نشان می‌دهد با شروع فصل گرما باز هم مساله حجاب برای آنها به موضوعی جدی و مهم تبدیل شده است.
زلزله در ورزشگاه آزادی
۱۷ اردیبهشت ماه سال پیش گروهی با تجمع درمیدان فاطمی “به وضع نامناسب پوشش و حجاب” اعتراض کردند و شعارهایی از قیبل “ای مرد غیرتت کو؟حجاب همسرت کو”، “نجات هر جامعه؛ پیروی از فاطمه، “نیروی انتظامی چشم و چراغ مایی” و… سر دادند (عکس). تجمعی که سازماندهی آن به “حوزه علمیه آیت‌الله ایروانی” نزدیک به جبهه پایداری نسبت داده شد. استاندارتهران اما این تجمع را “بدون مجوز و خلاف قانون” دانست و تاکید کرد که دولت به هیچ‌وجه با تجمعات غیرقانونی موافق نیست. پس از آن اما گروهی از نمایندگان مجلس با تذکر به وزیرکشور، خواهان برخورد با کسانی شدند که از برگزاری تجمع مردمی در روز عفاف و حجاب ممانعت کرده بودند.
نشریه “یالثارات الحسین” به تازگی در مطلبی که به مناسبت سالگرد ۱۷ اردیبهشت (تجمع علیه بدحجابی) منتشر شده، با هشدار نسبت به صدور مجوز حضور زنان در ورزشگاهها از سکوت “عماریون” که آنها را «جماعت ابن‌الوقت» خوانده به شدت انتقاد کرد. انصار حزب‌الله این بار هشدار داده بود که اگر دولت از “راه باطل” وارد کردن زنان به ورزشگاه باز نگردد، در ورزشگاه آزادی “زلزله” برپا خواهد کرد. در بخش دیگری از این نوشته آمده بود که دولت حسن روحانی تمام اهتمام خود برای زیر پای گذاشتن “شرع مقدس” را به کار گرفته و پیش می‌رود و رسانه‌های”فاسد” هم از این روند حمایت می‌کنند و هورا می‌کشند.
چاووشی، معاون سیاسی اجتماعی استانداری تهران اما در سخنان امروزش از این تفکر انتقاد کرده است: “برخورد سلیقه‌ای با احکام شرعی یکی از خطرناک ترین تهدیدها برای انجام فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی در کشور است.” این مقام مسوول اما خود گویا نگاه مثبتی به حضور زنان در ورزشگاه ندارد: “در دوره‌ای شعار دادند حضور خانم‌ها در کنار آقایان در استادیوم برای تشویق ورزشکاران اشکالی ندارد، آن موقع این افراد کجا بودند که احساس خطر برای اسلام نکردند؟ این در حالی بود که همه آنها نظر مراجع عظام را درباره حضور خانم‌ها در ورزشگاه می‌دانستند.”
معاون استاندار همچنین با طرح این سوال که “آیا طرفداران حجاب همان تعدادی بودند که جلو مجلس جمع شدند؟” گفته است: “چرا فقط حوزه علمیه ایروان دست به این تجمع زد. مگر حجاب تنها برای شماست، آیا دیگر افراد جامعه معتقد به حجاب نیستند؟ ما حتی به درخواست کنندگان تجمع راهکار دادیم تا از طریق شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی و با حضور یک تا دو میلیون نفر تجمعی با موضوع حجاب را برگزار کنند. اما آنها توجه نکردند.”
چاووشی در ادامه عنوان کرده: “این‌هایی که ما به آنها بی حجاب می‌گوییم نسل‌هایی است که خودمان تربیت کرده‌ایم نه دوره طاغوت. ما مسلمان هستیم و برای مومن شدن مردم باید فرهنگ‌سازی کنیم. اگر حکومت می‌خواهد مردم مومن باشند باید کارگزاران حکومت رفتار مومنانه در اجتماع داشته باشند. این رفتار شامل رعایت عدالت، انصاف، پرهیز از دروغ گویی و… است چرا که رفتار و گفتار ما بازتاب اجتماعی دارد.”
تابستان و بحث داغ حجاب
چهره‌های تندروی مذهبی، نمایندگان مجلس، و چهره‌های سیاسی پس از روی کار آمدن دولت حسن روحانی انتقادات بیشتری به وضعیت حجاب در جامعه مطرح کرده‌اند. تابستان پیش ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی از آمادگی برای کمک و نقش‌آفرینی در مقابله “هنجارشکنی‌های اخلاقی و فرهنگی” خبر و بسیج هم به دولت هشدار داده بود که اگر در این زمینه کوتاهی کند، “مردم” وارد عمل خواهند شد.
این گروه‌ها از طرح موسوم به امنیت اخلاقی و حضور گشت‌های ارشاد به شدت حمایت می‌کنند و خواستار نظارت هر چه بیشتر بر حجاب زنان هستند. این در حالی است که کنار گذاشتن گشت‌های ارشاد در سال‌های اخیر به یکی از خواسته‌های بسیاری از شهروندان به ویژه زنان ایرانی بدل شده است. برخی کاندیداهای انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری نیز با توجه به همین خواسته، تلویحا یا صراحتا مخالفت خود را با دخالت نیروهای انتظامی در مساله حجاب و برخوردهای خشن اعلام کرده بودند. حسن روحانی هم در یکی از سخنرانی‌هایش گفته بود: “نخواهم گذاشت ماموری بی‌نام و نشان از کسی سئوال کند. دختران جامعه خود حافظ حجاب و عفاف هستند.”
حالا تابستان و روز ملی “حجاب و عفاف” در راه است. روزی که فرصتی است تا تریبون‌های رسمی، حجاب را نه یک دستور و خواست حکومتی بلکه یک مطالبه مردمی بنامند. باید دید دولت و مشخصا وزارت کشور امسال هم توان مواجهه با نیروهایی که عزمشان برای مقابله با “بدحجابی” جدی است و خواستار اجرای برنامه‌هایی حتی فراتر از گشت‌های ارشاد هستند، خواهد داشت یا نه.
