نکند خبرگان مانند خبرگان فعلی وفادار نباشند؟

نویسنده
جلال یعقوبی

» نگرانی‌ها از سرنوشت جانشینی خامنه‌ای

آیت‌الله محمدعلی موحدی کرمانی، دبیر جامعه روحانیت مبارز درنشست جبهه متحد زنان اصولگرا از آینده رهبری جمهوری اسلامی پس از مرگ آیت‌الله خامنه‌ای ابراز نگرانی کرد.

به گزارش خبرگزاری ایسنا، موحدی کرمانی در این نشست گفت: “در کشور ما جمع فراوانی هستند که تابع اصول اند و آن‌ها را اصولگرا می‌نامند؛ اصولگرایان،‌ اسلام، امام، رهبر گرانقدر و ارزش‌های انقلاب اسلامی را قبول دارند. البته در کنار اینها افرادی هستند در جامعه که احیانا به صورت گروهی کار می‌کنند اما این ابعاد را ندارند و می توانیم بگوییم که نسبت به ولی‌فقیه وفادار نیستند. فکر می‌کنم آن‌ها آرزویشان آن است که مجلس خبرگانی شکل بگیرد که مانند خبرگان فعلی وفادار به ولی‌فقیه نباشد.”

موحدی کرمانی گفت: “البته تا زمانی که شخص مقام معظم رهبری هستند و خداوند به ایشان طول عمر عنایت فرماید و زندگی ایشان را متصل به ظهور حضرت مهدی (ع) کند، نگران نیستیم. اما اگر خدای ناکرده بعد از ایشان اتفاقی افتد و خبرگان مانند خبرگان فعلی وفادار نباشند، معلوم نیست وضعیت ولی‌فقیه و ولایت‌فقیه چه خواهد بود.” موحدی کرمانی درباره ترکیب آینده مجلس شورای اسلامی هم ابراز نگرانی کرده و گفت: “در مورد مجلس شورای اسلامی هم همین وضعیت است؛ چرا که این مجلس است که قانون وضع می‌کند و قانون کشور را اداره می کند. همچنین مجلس است که به وزرا رای اعتماد می‌دهد. اگر در رابطه با مجلس شورای اسلامی غفلتی ایجادشودباز هم فاجعه خواهد بود.”

موحدی کرمانی در اواخر بهمن ماه سال گذشته نیز طی سخنانی جنجال برانگیز گفته بود: “من نگرانم، اما این نگرانی در خصوص زمان زعامت رهبری فعلی نیست. هیچ خبرگانی در مقابل رهبر معظم انقلاب هیچ غلطی نمی‌تواند بکند. اما مسئله ما بعد از آقاست. خدا انشا الله ایشان را حفظ کند و رهبری ایشان را به حکومت امام زمان (عج) متصل کند. اما اینکه بعد از ایشان چه می خواهد بشود مهم است.” او تاکید کرده بود: “ جمع متدین، دلسوز و وفادار به رهبری و ولایت باید بجنبد. اگر نجنبیم اسلام به دست ما سیلی می‌خورد. امام فرمودند حفظ این نهضت از خود نهضت مشکل‌تر است. باید کاملاً حساس بود. این از آن مسائلی نیست که خدا به سادگی از آن بگذرد.”

او بعدها بخشی از این سخنان را تکذیب کرد و گفت: “برخی رسانه‌ها به نقل از بنده اشتباها نقل کردند که من گفته‌ام خبرگان مقابل رهبری هیچ غلطی نمی‌تواند بکند.[…] بنده گفته بودم که بعضی جریانات که به این امید بسته‌اند که در داخل مجلس خبرگان علیه مقام معظم رهبری حرکتی صورت گیرد هیچ غلطی نمی‌توانند بکنند زیرا اعضای مجلس خبرگان هیچ فردی را شایسته‌تر و بهتر از رهبر معظم انقلاب نمی‌شناسند.”

 او اضافه کرده بود: “ مسئله این است که گاهی بر اساس تبلیغاتی که مطلوب ما نیست ذهن مردم را در یک استانی منحرف می‌کنند یا درباره برخی اعضای خبرگان که رأی آورده اما خط مشی او مطلوب نیست، تبلیغات می‌کنند که در گذشته هم این اتفاق افتاده است. با توجه به اینکه سلیقه‌ها درباره رهبری متفاوت است مردم باید کسی را که شایستگی صددرصد برای خبرگان انتخاب کنند.”

در ماه‌های گذشته، چند بار راستگرایان افراطی در ایران از سرنوشت جمهوری اسلامی پس از مرگ آیت‌الله خامنه‌ای ابراز نگرانی کرده‌اند. از جمله اواخر اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۳، حجت‌الاسلام دری نجف‌آبادی به خبرنگاران گفته بود: “خدا رهبری را حفظ کند و به ایشان طول عمر دهد انشاالله. اما به هر حال باید برای بعد از ایشان به فکر باشیم.”

 او با اشاره به انتخابات مجلس خبرگان رهبری تاکید کرده بود: “مردم باید برای انتخاب نمایندگان این مجلس با هوشیاری هر چه تمام‌تر و تدبیر حکیمانه عمل کنند و به جایگاه این نهاد توجه کامل داشته باشند.”

مساله جانشینی سیدعلی خامنه‌ای به مهمترین چالش آینده جمهوری اسلامی تبدیل شده است.  یکبار در مرداد ماه سال ۱۳۹۱ ، آیت‌الله ممدوحی، عضو مجلس خبرگان رهبری گفته بود: “مسئله جانشینی رهبری یک بحث فوق سری است که فقط در مجلس خبرگان مطرح است. کمیسیون سری دارد. این موضوع اصلا و به هیچ عنوان نباید مطرح و رسانه ای شود. به حمدلله مقام معظم رهبری حی و حاضر هستند و نیازی به جانشین نیست.”

با اینهمه مساله فوق سری مزبور بارها بصورت علنی هم مطرح شد و نشان داد نزاع بزرگی در اینباره پشت صحنه سیاست جاری است.

اواخر اسفند ماه گذشته، کشمکش بر سر ریاست مجلس خبرگان که به شکست هاشمی‌رفسنجانی و ریاست محمد یزدی در خبرگان انجامید، بخشی از این نزاع پشت صحنه را علنی کرد. هاشمی‌رفسنجانی در آن روزها گفته بود: “ فقط یک وقت کار هیأت‌ رئیسه خبرگان حساس می‌شود و آن موقعی است که بخواهد رهبری جدید انتخاب شود. برای آن لحظه حساس حتماً لازم نیست رئیس باشم؛ کافی است عضو خبرگان باشم. انسان می‌تواند صحبت کند و نظرش را بدهد و اگر بخواهم، تأثیرگذار هم خواهم بود.”

به همین دلیل است که انتخابات مجلس خبرگان آینده حساسیتی مضاعف یافته است. به نظر می‌رسد که شدت گرفتن بیماری آیت‌الله خامنه‌ای که حتی موجب علنی کردن آن هم شد، احتمال انتخاب رهبر توسط خبرگان بعدی را تقویت کرده است و همین مساله نگرانی جدی محافظه‌کاران تندرو را به دنبال دارد.

نامزدهای رهبری طیف گسترده‌ای را شامل می‌شود که از فرزند دوم سیدعلی خامنه‌ای تا مصباح یزدی، صادق لاریجانی، هاشمی شاهرودی، جوادی آملی،هاشمی‌رفسنجانی و حتی سیدحسن خمینی را شامل می‌شود. محمد نوری‌زاد حتی پیشنهاد رهبری سیدمحمد خاتمی را هم داده است. با اینهمه به نظر می‌رسد که چشم‌های بیشتری به این صندلی دوخته شده است. شاید به همین دلیل است که هاشمی‌رفسنجانی پیشنهاد شورایی شدن رهبری را دارد و منتقدانش چنین چیزی را محال می دانند.

ظاهرا پیش از این کسانی چون مهدوی کنی و مشکینی هم نگاهی به این جایگاه داشتند که دیگر دستشان کوتاه شده است. با اینهمه رقیب اصلی در این میدان، همچنان آیت‌الله مصباح یزدی است.

یکسال پیش از فعال شدن جبهه پایداری نزدیک به آیت‌الله مصباح یزدی، حجت‌الاسلام علی‌اکبر محتشمی‌پور طی سخنانی اعلام کرد: “فرقه مصباحیه که من چند سال است روی آن تاکید می‌کنیم، بی‌کار ننشسته است اینها جریانی بسیار خطرناک و خشن هستند که به هیچ کس رحم نمی‌کنند و نه امام را قبول داشته و دارند نه حتی آیت‌الله خامنه‌ای را و از ایشان پلی ساخته‌اند برای رسیدن به اهدافشان و وقتی اهدافشان رسیدند ریشه رهبری را هم می‌زنند.”

از سال ۱۳۹۰ و با فعال شدن هواداران مصباح‌یزدی در جبهه پایداری حجت‌الاسلام محمد ناصر سقای‌بی‌ریا از شاگردان مصباح طی گفتگویی با سایت رجانیوز با اشاره به ورود بی‌سابقه استادش در کار سیاست  اعلام کرد: “مسئله جبهه پایداری بسیار عظیم‌تر از مسئله انتخابات مجلس است، یعنی در حقیقت یک ورود و اتصال جنبه‌های فکری و اجرایی نظام است. یک ورود جدی‌تر و جدید «فکر در مرحله اجرا» است.”

بعدها نامه‌ای به امضای “جمعی از دانشجویان دانشگاه امام صادق” منتشر شد که خطاب به مصباح یزدی آمده بود: “چرا جبهه پایداری که بعضاً در جلسات خصوصی برای شما جایگاه قائم مقامی رهبری قائل می‌شوند و شما را رهبر معنوی خود می‌دانند و خود را مطیع محض شما میشمرند، دست در دست اعضای این گروه انحرافی دارند؟” گفته می‌شد که این نامه به اشاره آیت‌الله مهدوی کنی نوشته شده است.

پس از مرگ مهدوی کنی و خودداری مصباح یزدی از صدور تسلیت برای مرگ او نیز مشخص شد که رقابت برای رهبری چیزی فراتر از آن نامه‌های علنی است.